Rusland waarschuwt Westen voor nieuwe wapenwedloop
Boven de relaties tussen Moskou en de NAVO is sinds het aantreden van Barack Obama de hemel behoorlijk opgeklaard. Toch hoopt Rusland dat het VS-Congres haast maakt met de ratificatie van het eerder dit jaar in Praag ondertekende New START-verdrag.
Dat Rusland volop de mogelijkheden verkent om nauwer met de NAVO samen te werken, daarvan geeft ook de State of the Union blijk die Dmitri Medvedev gisteren hield. In zijn toespraak riep de president zijn land op de banden met de VS en de EU aan te halen nu de instorting van de Sovjet-Unie en het einde van de Koude Oorlog goed en wel geschiedenis zijn. Terzelfder tijd waarschuwde Medvedev ook voor de terugkeer van de oude spanningen als het Westen eerdere beloften niet nakomt om de militaire samenwerking met Moskou op te voeren en de in het vooruitzicht gestelde coöperatie omtrent het raketschild niet hard maakt.
“De komende decennia hebben we twee alternatieven”, zei Medvedev. “Ofwel bereiken we een akkoord over het raketschild en roepen we een compleet uitgewerkt gemeenschappelijk samenwerkingsmechanisme in het leven. Ofwel begint er een nieuwe wapenwedloop waarbij we een beslissing zullen moeten nemen over nieuwe aanvalswapens. Laat het duidelijk zijn dat zulks een zeer ernstig scenario zou zijn.”
Medvedevs discours verhoogt de druk op wat NAVO-secretaris-generaal Anders Fogh Rasmussen tien dagen geleden op de NAVO-top in Lissabon aankondigde: dat “de twee zijden voor de eerste keer zullen samenwerken op het vlak van zelfverdediging” en dat Moskou akkoord ging om “mee te stappen in het NAVO-programma ter afwending van aanvallen met langeafstandsraketten”.
In een eerdere fase, onder toenmalig VS-president George W. Bush, verwierp Moskou de plannen voor een schild waarvoor Polen en de Tsjechische Republiek als operationele basis zouden dienen. Rusland voelde zich geviseerd en sprak weer koudeoorlogstaal. Ook de eventuele toetreding van Oekraïne en Georgië tot het westers bondgenootschap en de Russisch-Georgische oorlog van 2008 leidden tot hoogspanning. De komst van Obama zorgde evenwel voor een dooi.
Totale gelijkwaardigheid
“Een gezamenlijk raketschild”, argumenteerde Medvedev gisteren, “zou het potentieel van Rusland en de NAVO combineren en alle Europese landen beschermen tegen dreigingen met raketten.” Vooral de ontwikkeling van kernraketten door Iran baart de grootmachten zorgen. Het door WikiLeaks bekendgemaakte nieuws dat Teheran Noord-Koreaans wapentuig aanschafte waarmee ook West-Europa kan worden getroffen, heeft die dreigingsperceptie scherper gesteld.
Rusland mag totale gelijkwaardigheid dan wel een basisvoorwaarde noemen, zo happig om het in de NAVO-commandocentra mee achter de knop te laten zitten (in plaats van het bij wijze van spreken achter glas te laten toekijken) is het Westen ook weer niet. Medvedevs woorden, gericht tot regering en parlement, lijken bedoeld om de druk op de NAVO nu op te voeren.
In de eerste plaats, stellen waarnemers, is het het Kremlin erom te doen dat het VS-Congres het New START-akkoord (zie kader) ratificeert. Nu op Capitol Hill de Republikeinen weer op de voorgrond treden, zou het window of opportunities zich weleens kunnen sluiten, zo vreest Moskou. Ook aan Russische zijde is de tijd rijp. In 2012 zal de redelijk pro-westerse Medvedev mogelijk het veld moeten ruimen voor een herkozen Poetin. Die zal de NAVO vermoedelijk met minder egards behandelen.
Ook volgens Stephen Sestanovich van de denktank Council on Foreign Relations zou een snelle goedkeuring “een belangrijk element zijn in de ‘reset’ die de regering-Obama tot stand bracht”, zeker nu Rusland een aanzienlijke rol begint te spelen in het faciliteren van de NAVO-transporten naar Afghanistan. Liepen die vroeger grotendeels via Pakistan, dan wordt vandaag meer en meer de route via Rusland gebruikt. Ook in de strijd tegen de drugssmokkel werkt Moskou actiever dan vroeger met het Westen samen.