Turks leger claimt de macht
De Turkse premier Yildirim bevestigde gisteravond laat dat in zijn land een poging tot staatsgreep door 'een deel van het leger' is ondernomen. Militaire vliegtuigen vlogen over Istanbul en Ankara. Het leger zei de macht te hebben overgenomen.
In Istanbul zijn de bruggen over de Bosporus, die de verbinding vormen tussen de Europese en Aziatische kant van de stad, afgesloten. De luchthaven werd afgesloten door tanks. Tv-zender Dogan News Agency toonde beelden van auto's en bussen die afgeleid werden en CNN Turkije zond beelden uit van twee militaire voertuigen en een groepje soldaten die aan de ingangen van de twee bruggen in de grootste stad van het land hadden postgevat. Nog volgens CNN is er sprake van gegijzelde regeringsleden.
Ook in hoofdstad Ankara zijn er militairen op straat. Er vielen schoten, er is sprake van ontploffingen en ook daar reden tanks in de straten. Ooggetuigen meldden dat er straaljagers en helikopters boven Ankara vlogen. In beide steden waren veel militairen op straat en was de sfeer erg gespannen.
Erdogan te machtig
Turkse burgers zouden in rijen voor geldautomaten zijn gaan staan, maar later op de avond kwam via staatszender TRT het bericht dat de zender is overgenomen door het leger, dat meldt dat het 'alle macht in het land heeft overgenomen', de luchthavens en andere strategische plaatsen in Istanbul controleert en een avondklok instelt in het hele land.
In een statement van het leger op TRT staat dat ook dat er een nieuwe grondwet komt, de staat van beleg is afgekondigd, de vrijheid van de burgers is gegarandeerd en Turkije nu door een vredesbestuur wordt gerund.
Yildirim riep op tot kalmte en zei dat "niets de Turkse democratie zal schaden". Volgens Yildirim ging het niet om een staatsgreep, maar "een poging daartoe". De veiligheidsdiensten deden volgens hem alles om het probleem op te lossen. "Zij die rebelleren, zullen de zwaarste prijs betalen."
Turkije-kenner Dries Lesage (UGent) wijst erop dat de poging tot staatsgreep mogelijk te maken kan hebben met hoe president Recep Tayyip Erdogan, die sinds 2014 president is en tussen 2003 en 2014 premier was, de laatste tijd nog meer macht naar zich toe trok, tot grote tegenzin van een deel van het machtige leger. "Erdogan heeft al een absolute meerderheid, maar heeft meer zetels in het parlement nodig om de meerderheid te hebben die nodig is om de grondwet te wijzigen", zegt Lesage. De Turkse president zou wel in veiligheid zijn.
Een andere hypothese zou kunnen zijn dat militairen die achter oppositiefiguur Fethullah Gülen staan hun tanden wilden laten zien. "Dat is echt wel speculatie, maar momenteel is een proces aan de gang tegen officieren die met hem zijn geassocieerd. Gisteren nog kwam het bericht dat het Turkse leger onderzoek voert naar personeelsleden die ervan worden verdacht de verboden Gülen-beweging goedgezind te zijn.
Laat op de avond kwam de minister van Justitie met een mededeling dat het effectief om een zet van de 'hervormingsgezinde Gülenisten' zou gaan.