'België zal op vingers getikt worden'
Het VN-comité in Genève buigt zich vandaag en morgen over de implementatie van het Verdrag voor de Rechten van Personen met een Handicap (VRPH). Middenveldorganisaties geloven dat België hier niet goed uit gaat komen.
Wie is de beste leerling van de klas? Als het over de naleving van het VRPH gaat, zeker niet ons land, meent burgerrechtenorganisatie GRIP vzw. "Wij verwachten dat ons land op de vingers zal worden getikt", zegt woordvoerster Katrijn Ruts. Dat zal niet deze week gebeuren, wanneer de Belgische inspanningen voor gehandicapten worden overlopen, maar wel in het verslag dat tegen het eind van het jaar wordt opgesteld. Daarin zullen alle bezorgdheden en aanbevelingen over ons beleid worden opgelijst.
Wachtlijsten
Volgens de vzw, die tijdens de bespreking in Genève gehoord zal worden, zal de VN in de eerste plaats vallen over de wachtlijsten in België, en dus ook in Vlaanderen. Uit de laatste cijfers van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) blijkt dat eind 2013 maar liefst 19.250 mensen wachtten op zorg. Voor het persoonlijk-assistentiebudget waren er dat 3.292. "De situaties door het tekort aan middelen zijn schrijnend. Een paar jaar geleden bleek zelfs dat wie op een lijst staat voor een persoonlijk-assistentiebudget dubbel zo lang wacht als iemand die naar een voorziening wil. Wij kennen zelfs mensen die al dertien jaar wachten op zo'n budget - dat is even langs als het systeem bestaat."
Ruts noemt het logisch dat Vlamingen steeds vaker naar de rechtbank stappen om zorg en steun af te dwingen. Dit jaar werden al vier rechtszaken tegen de overheid aangespannen. "In drie gevallen was dat via een kortgeding om opvang te eisen. Eerder deze maand sprak een arbeidsrechtbank zich echter voor het eerst ook uit over een zaak over een persoonlijk-assistentiebudget. De persoon in kwestie had al twee keer het deksel op de neus gekregen wegens 'niet precair genoeg'."
Volgens vzw GRIP zijn er ook andere zaken waarop België aangesproken zal worden. De situatie van het inclusief onderwijs bijvoorbeeld. "We zien dat in Vlaanderen eerder de segregatie dan de participatie wordt bevorderd. Als we de vergelijking maken met andere Europese landen, dan zien we dat het aantal kinderen met een handicap in het apart georganiseerd onderwijs met 85 procent het hoogst is." Ruts hekelt ook de grote populatie van personen met een handicap in residentiële wooninstellingen en de voortdurende investeringen in nieuwe voorzieningen. "Hierdoor worden mensen net afhankelijker en verliezen ze de controle over hun leven. Terwijl in het verdrag volwaardig participeren in de maatschappij net centraal staat."
Omwenteling
Bij het VAPH zeggen ze zich bewust te zijn van de problemen. "We kunnen niet om de wachtlijsten heen", zo reageert het agentschap. "Anderzijds willen we die registratie goed doen en zijn we er heel transparant over, zodat de knelpunten komen bovendrijven." Volgens het VAPH wordt er op tal van vlakken actie ondernomen.
Dat benadrukt ook minister van Welzijn Jo Vandeurzen (CD&V): "Met het decreet voor Persoonsvolgende Financiering en met Perspectief 2020 wil de Vlaamse regering een grote omwenteling realiseren inzake de zorg en ondersteuning voor personen met een beperking. Die beweging, die volledig in overeenstemming is met het VN-verdrag, werd de vorige legislatuur ingezet en zal nu in uitvoering worden gebracht."