Je lichaam misleiden met meditatie: het werkt
Het blijkt mogelijk om je autonome zenuwstelsel te activeren en de reactie van je immuunsysteem te remmen door meditatie. De Nederlandse stuntman Wim Hof, die ijsbaden neemt, krijgt zo eindelijk gelijk van de wetenschap: mediteren versterkt de afweer.
'Iceman' Wim Hof zat eens zeventig minuten in een bak met ijsklontjes en liep een halve marathon op blote voeten bij een temperatuur van zo'n 25 graden onder nul. In 2011 beweerde Hof dat hij al die exploten kan doorstaan omdat hij in staat is om zijn autonome zenuwstelsel en immuunsysteem te beïnvloeden. Dat doet hij door een combinatie van meditatie, ademhalingsoefeningen en trainen in de kou.
Een goed werkend immuunsysteem beschermt tegen ziekteverwekkers. Soms reageert het immuunsysteem overactief en maakt het te veel ontstekingseiwitten aan, wat tot auto-immuunziekten als reuma kan leiden. Lange tijd werd gedacht dat we het immuunsysteem en het autonome zenuwstelsel niet bewust konden beïnvloeden. 'Iceman' werd dan ook niet serieus genomen door de wetenschap.
Experiment
Maar onderzoekers besloten uiteindelijk om zijn claim toch te testen. In een experiment met 240 proefpersonen bleek dat het lichaam inderdaad te bedotten is. Vrijwilligers kregen endotoxine toegediend. Dat is een dood bestanddeel van de celwand van een bacterie. Eigenlijk hielden de onderzoekers zo het lichaam voor de gek. Het immuunsysteem reageerde alsof er een levende bacterie binnendrong en maakte ontstekingseiwitten aan. De proefpersonen kregen daardoor kortdurende griepachtige verschijnselen zoals koorts, rillerigheid en hoofdpijn. Wim Hof niet. Hij kreeg ook endotoxine toegediend, maar had nauwelijks last van griepverschijnselen. Maar lag dat echt aan zijn technieken? Topblad Nature meldt nu van wel.
In een vervolgonderzoek trainde Hof twaalf gezonde, jonge mannen tien dagen met zijn ademhalingsoefeningen, meditatie en herhaalde blootstelling aan kou. Zo moesten ze tijdens hun training in Polen in korte broek door de sneeuw lopen. Nadien kregen ze een injectie met endotoxine. Een andere groep van ongetrainde mannen kreeg dezelfde injectie. "De getrainde mannen maakten door de technieken meer van het hormoon adrenaline aan", legt onderzoeker Matthijs Kox uit. Het stresshormoon adrenaline komt vrij bij verhoogde activiteit van het sympathisch zenuwstelsel en onderdrukt de immuunrespons. "We zagen bij hen inderdaad minder ontstekingseiwitten en ze hadden veel minder last van griepverschijnselen."
In een vervolgonderzoek gaan onderzoekers na of de technieken ook ingezet kunnen worden door patiënten.