Ontvoering was 'een beetje surrealistisch, niet eng'
De gijzelaars in de Sahara zijn in gevangenschap goed behandeld, maar hebben wel ontberingen moeten lijden. Dat vertelden sommigen van de Duitse gijzelaars woensdag na hun thuiskomst.
Berlijn
de Volkskrant
Philippe Remarque
Rainer Bracht stond de media te woord op de oprijlaan van zijn huis in Detmold. Hij is 30 kilo afgevallen, maar maakte een opgewekte indruk en doorspekte zijn verslag met grappen. Het begin van zijn ontvoering, tijdens een motortocht in het zuiden van Algerije, noemde hij "een beetje surrealistisch". "Er kwamen mannen met baarden en kalasjnikovs, het waren duidelijk mujaheddin. Maar ze riepen 'Niet bang zijn, niet bang zijn'."
De Duitsers dachten dat ze alleen thee met ze wilden drinken en vervoerden ze zelfs op de motor. Pas toen ze een paar uur later nog niet weggingen "begreep ik dat het wat langer zou gaan duren".
Bracht is blij in een echt bed te kunnen slapen. In de Sahara sliepen ze in een slaapzak op de grond, bij de vele regen van de laatste periode onder de auto's. "Er zijn geen hotels daar", zei de ex-gijzelaar. Maar moeilijker dan zijn eigen situatie vond hij het feit dat hij niet wist hoe het de familie thuis verging.
De ontvoerders hebben de buitenlanders volgens Bracht de hele tijd 'correct' behandeld. Er waren "geen momenten van angst". "Wat ze aan levensmiddelen hadden, deelden ze met ons." Het water werd soms beperkt tot twee liter per persoon per dag, "wat niet echt aangenaam is bij 50 graden in de schaduw".
Het gebrek aan water leidde eind juni tot de dood van de 46-jarige Michaela Spitzer uit Augsburg. Dat was voor de groep het moeilijkste moment, vertelde Bracht. De gijzelaars begroeven haar midden in de nacht in de woestijn. De Duitse regering zegt de plaats te kennen en de terugkeer van haar lichaam naar Duitsland te organiseren.
De transporten van de ene schuilplaats naar de andere waren moeizaam. Enkele malen sloegen auto's om. Als de auto's er niet doorkwamen, moesten de gijzelaars lopen.
Van de onderhandelingen die al die maanden gaande waren, merkten de gijzelaars weinig. Pas vier weken geleden werd duidelijk dat er beweging in de zaak zat. Maandag hoorden ze uiteindelijk dat ze vrij waren gekomen, waarna een tocht van 38 uur door de woestijn volgde.
"We konden het eerst niet geloven", zei gijzelaar Witek Mitko na terugkeer in Augsburg. Hij omschreef zichzelf als "een beetje moe, maar zeer gelukkig en opgelucht dat we alles overleefd hebben" en wilde "hartelijk bedanken voor de topservice die we hebben gekregen".
De burgemeester van Augsburg gaf de gijzelaars als welkomstgeschenk mandjes met versterkend voedsel en vitaminerijke dranken. Mitko vertelde dat ze in gevangenschap hadden geleefd op een dieet van "macaroni, rijst, griesmeel, brood en slecht water". Maar honger hadden ze niet geleden. "Dat ziet u aan mij."
De Duitse staatssecretaris van Buitenlandse Zaken Chrobog vertelde op het vliegveld van Keulen dat de gijzelaars tijdens de zes uur durende vlucht van Mali naar Duitsland niet hadden geslapen, maar uitsluitend hun ervaringen hadden verteld. De stemming was euforisch geweest.
Hij zei verbaasd te zijn over de "uitstekende" fysieke en mentale staat waarin de gijzelaars zich bevinden. Niet alle ervaringen met de gijzelnemers waren even verheugend, zei hij, maar met sommigen hadden de gijzelaars "zoiets als een menselijke verhouding opgebouwd". "Dat blijft niet uit als je zes maanden samen door de woestijn rijdt", zei Chrobog.
Voor de terugvlucht moesten de gijzelaars eerst in hun versleten, deels lokale kledij naar het paleis van de president van Mali, Amadou Toumani Touré, die hiermee werd geëerd voor zijn succesvolle bemiddeling. In een toespraak prees de president de medewerking van zijn Algerijnse collega Bouteflika en de Libische leider Kadhafi. Bondskanselier Schröder maakte woensdag duidelijk dat Mali Duitse steun kan verwachten, maar over de Libische rol zwijgt Duitsland.
De Libiërs zelf geven hiervan juist hoog op. Kadhafi's zoon Saif, die als leider van de Kadhafi-stichting in 2000 het losgeld voor de Duitse Jolo-gijzelaars betaalde, zei tegen een Berlijnse krant dat de stichting ook dit keer het contact had gelegd met de gijzelnemers.
Libië claimt doorslaggevende rol in onderhandelingen
Drie van de ontvoerden, Rainer Bracht, Marco Hedinger en Stefan Gruene, kort na hun vrijlating. (Foto Reuters)