'Samenwerken is nodig, ook met dubieuze regimes'

Maandag kondigde staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken aan dat hij voor de doorlichting van een honderdtal Sudanese transitmigranten zou samenwerken met een Sudanese identificatiemissie die bestaat uit overheidsvertegenwoordigers uit Khartoem. Al snel kwam er zware kritiek op dat initiatief.

Gisteren was het de beurt aan oud-Kamervoorzitter André Flahaut (PS) om zijn verontwaardiging over Francken wereldkundig te maken en op te roepen tot een cordon sanitaire rond de staatssecretaris. "Slechts één oplossing voor het probleem Theo Francken: een cordon sanitaire instellen. Stop de bruine golf", lanceerde Flahaut - momenteel minister van Begroting in de Franse Gemeenschap - via Twitter.

Samenwerken de Sudanese president Omar el-Bashir, die door het Internationale Strafhof vervolgd wordt voor oorlogsmisdaden en misdaden tegen de mensheid: het ligt delicaat.

In het parlement kwam de Sudanese identificatiemissie voor het eerst ter sprake, zij het in afwezigheid van Theo Francken, die deze week in New York is voor de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Binnenlandminister en partijgenoot Jan Jambon verving hem. Hij nam het op voor Francken en stelde dat de hele regering achter zijn beleid blijft staan.

Jambon benadrukte dat ook landen als Frankrijk met identificatiemissies werken. Groen-parlementslid Wouter De Vriendt betwistte dat: "De Fransen hebben op geen enkel moment onbekende ambtenaren vanuit Sudan ingevlogen."

'En Kabila?'

Open Vld-fractieleider Patrick Dewael stelt de Sudanese identificatiemissie evenmin in vraag. "België is verre van het enige land dat op deze manier te werk gaat, en ook in het verleden moest ons land noodgedwongen met dubieuze regimes samenwerken. Zo waren er identificatiemissies en militaire akkoorden met het Congo van Joseph Kabila, toch ook geen onbesproken figuur", zei hij.

"De essentie is dat je niet zomaar alle asielzoekers en transitmigranten van oorlogslanden met afschuwelijke regimes kunt opnemen. Er stellen zich vaak identificatieproblemen en onvermijdelijk moet je dan de hulp inroepen van de overheid van het betrokken land. Als je dat niet doet, kun je niemand meer uitwijzen en creëer je eigenlijk een collectief asielrecht voor iedereen die uit een verschrikkelijk land komt."

Wel heeft Dewael kritiek op de polariserende stijl van Theo Francken: "Toen ik als binnenlandminister verantwoordelijk was voor Asiel en Migratie, communiceerde ik sober en weinig over zulke identificatiemissies. Maar Francken kiest voor polarisatie en de confrontatie, en dat werkt vaak contraproductief. Hij zou beter gewoon zijn job doen."

De CD&V is kritischer over Franckens Sudan-akkoord. CD&V-Kamerlid Nahima Lanjri: "Het terugkeerbeleid is het sluitstuk van elk asielbeleid. Maar als het over samenwerken met Sudanese overheidsambtenaren gaat, is er natuurlijk wel een probleem. Het komt neer op samenwerken met het regime van dictator el-Bashir, die 300.000 doden op zijn geweten heeft en vervolgd wordt door het Internationaal Strafhof in Den Haag. Vergeet ook niet dat België het Internationaal Strafhof mee financiert. Met andere woorden: België betaalt om el-Bashir te vervolgen, maar doet wel zaken met hem."

Premier Charles Michel (MR) en de vicepremiers Alexander De Croo (Open Vld) en Didier Reynders (MR), die eveneens in New York zijn, wensten gisteren niet te antwoorden op de vraag of de Sudanese identificatiemissie een collectieve beslissing van de regering was. Premier Michel en staatssecratris Francken zullen dinsdag in de commissie Binnenlandse Zaken vragen beantwoorden.

Internationale aandacht

Vanuit de oppositie vindt sp.a-asielexpert Monica De Coninck het zeer hypocriet dat België samenwerkt met een schurkenstaat als Sudan, terwijl vier regeringsleden in New York aan het lobbyen zijn voor een zitje in de VN-Veiligheidsraad. "Hoe hypocriet is dat? België is vriendjes met Kazachstan, Oezbekistan, Sudan en Saudi-Arabië, maar in New York doen we alsof we een keurig en geloofwaardig land zijn."

Ondertussen wekte deze kwestie ook de aandacht van de internationale media. Met name The Daily Telegraph vraagt zich of hoe het mogelijk is dat de Belgische regering vluchtelingen kan terugsturen naar een repressieve dictatuur.