Europa geeft België nog 28 dagen
De Europese Commissie voert de druk op ons land op. Een begroting tegen 15 december, of een boete van 700 miljoen euro, zegt eurocommissaris Olli Rehn. Maar de onderhandelaars? Die kibbelen verder. Zelfs Bruno Tobback (sp.a) haalt nu uit naar PS-formateur Di Rupo, nochtans een traditionele bondgenoot.
Bevoegd eurocommissaris Olli Rehn herhaalde gisteren dat de Europese Commissie op 15 december van ons land een begroting voor volgend jaar verwacht die het tekort beperkt tot minder dan 3 procent van het bbp. Bovendien moet die begroting goedgekeurd zijn door het parlement. Zo niet volgen er financiële sancties. "De Europese Commissie neemt zich voor om de nieuwe regels vanaf de eerste dag toe te passen", zegt Rehns woordvoerder. Als formateur Di Rupo die deadline niet haalt, riskeert ons land een boete van minstens 700 miljoen euro. Dat de begroting over minder dan een maand al het fiat zal hebben van het Belgisch parlement, wordt technisch bijna onhaalbaar. In de Kamer benadrukte ontslagnemend premier Yves Leterme (CD&V) daarom nogmaals dat hij "volop een begroting voor 2012 op basis van de de voorlopige twaalfden aan het voorbereiden is".
Veel indruk maakte het Europese dreigement niet op de onderhandelaars. De formateur riep hen pas om vier uur terug samen. De sjerpa's moesten algauw de zaal verlaten, alleen de zes voorzitters en Di Rupo bleven over. Die laatste overliep niet langer regel per regel de begrotingstabel, maar startte een meer globale, politieke discussie over de verdeling van de begrotingsinspanning. "Het ziet ernaar uit dat de formateur zijn werkwijze heeft aangepast", zei een Vlaamse onderhandelaar. "Dat kan misschien wel helpen."
Om halfelf werd de vergadering op vraag van de liberalen geschorst. Di Rupo zou de belastingen nog met enkele honderden miljoenen willen verlagen, de liberalen wilden die aanpassingen berekenen. Over dit nieuwe evenwicht wilde de formateur eerst tot een akkoord komen, pas daarna zal hij de structurele hervormingen aansnijden. Voor de liberalen zou deze toegift van enkele honderden miljoenen echter niet volstaan "want de hoofdmoot blijven belastingsverhogingen".
Voor de vergadering van start ging, liep de spanning hoog op aan de Wetstraat 10. Niet alleen tussen de gebruikelijke tegenstanders, de PS en de liberalen, maar ook tussen de socialisten onderling. Dat is hoogst ongebruikelijk, want PS en sp.a zijn objectieve partners aan de onderhandelingstafel. Gisteren sloeg sp.a-voorzitter Bruno Tobback die eensgezindheid echter aan diggelen. "De PS gedraagt zich niet als een partij die de premier wil leveren," sneerde hij. "De Franstalige socialisten moeten tonen bereid te zijn tot één diepgaande hervorming, bijvoorbeeld rond de pensioenen", voegde voormalig kopstuk Frank Vandenbroucke (sp.a) daar nog aan toe in Terzake.
Reactie van de formateur? "Wij reageren daarop niet om op de inhoudelijke gesprekken te focussen", blokt zijn woordvoerder af. Elders in zijn partij vinden ze de kritiek op Di Rupo's methode 'dom en onjuist'. Ze viseerden daarbij de Vlaamse socialisten, wel de liberalen. "De formateur is alleen de scheidsrechter: hij moet een consensus vinden. Wat zouden de liberalen ervan vinden als hij de beslissingen alleen zou nemen? Het zijn zij die in alle details willen tussenkomen. Misschien gaat het traag, maar dat is een condition sine qua non om een clash te vermijden."
Ook Tobback vroeg zich af "of Open Vld wel een regering wil vormen" omdat ze "onhaalbare zaken" zoals de fiscale amnestie blijft oprakelen.