Atoominspecteurs formeel: Iran werkt aan kernwapen
Iran beschikt nog niet over een atoomwapen, concluderen de controleurs van het Internationaal Atoomenergie-agentschap (IAEA), maar werkt daar wel aan. Ze vonden voldoende aanwijzingen om zich 'ernstig zorgen' te maken over mogelijke militaire toepassingen van het Iraanse kernenergieprogramma.
Het IAEA zet alle aanwijzingen nog eens op een rijtje in een dinsdag verschenen rapport. Toen de atoominspecteurs in 2003 voor het eerst werden toegelaten in Iran wisten ze al dat het land activiteiten ondernam die passen bij de ontwikkeling van een kernbom. Na acht jaar inspecteren en corresponderen, concludeert het IAEA dat een deel van die activiteiten heimelijk is voortgezet. Het agentschap heeft naar eigen zeggen nog altijd geen inzicht in het volledige atoomprogramma van Iran.
In het 25 pagina's tellende rapport somt de Japanse directeur generaal Yukiya Amano de bewijsstukken op. Er is het handgeschreven blaadje uit 1987 van een netwerk van clandestiene aanbieders, die willen helpen bij de ontwikkeling van een installatie om uranium te verrijken, inclusief een installatie om dat materiaal een speciale vorm mee te geven. Later werden vijftien pagina's tekst gevonden over de productie van hoogverrijkt uranium.
In 2005 ontving het IAEA van een ander land bewijzen dat Iran studeerde op een zogeheten 'green salt project'; het verkrijgen van verrijkt uranium uit uraniumtetrafluoride. Ook doken documenten op waaruit bleek dat Iran tests uitvoerde met hoogexplosief materiaal en probeerde de kop van de Shahab3-raket te herontwerpen zodat daar een kernbom in kan passen.
Allemaal vervalsingen, verzekerde Iran in 2008 in een 117 pagina's tellende toelichting. Op sommige vragen gaf Iran helemaal geen antwoord.
Het agentschap baseert zijn vermoedens op informatie verkregen van tien landen, van Iran zelf en van de bevindingen van eigen inspecteurs. Behalve om documenten in het Farsi gaat het om reisbewegingen van verdachte individuen, internationale financiële transacties, satellietfoto's en interviews met leveranciers. Het rapport is technisch van aard en verwoordt de zorgen op zakelijke toon.
Misleid
Iran erkende pas het bestaan van twee opwerkingsfabrieken voor uranium bij de plaatsen Qom en Natanz nadat het IAEA daar bewijzen van had voorgelegd. Daarom vrezen de inspecteurs dat ze nog altijd geen compleet beeld hebben van het Iraanse atoomprogramma.
Iran wijkt "geen centimeter" af van het atoomprogramma waar het land aan werkt. Dat zei de Iraanse president Mahmoud Ahmadinejad woensdag in een eerste reactie op het IAEA-rapport. Zijn toespraak werd live uitgezonden op de staatstelevisie. De wereld wordt volgens de president misleid door beweringen dat het land de ontwikkeling van een kernwapen nastreeft. Hij had geen goed woord over voor het IAEA. Volgens hem zet de nucleaire waakhond van de VN zichzelf buitenspel door zich te scharen achter de 'absurde' beschuldigingen van de VS. Ahmadinejad herhaalde nog eens dat de aantijgingen van een Iraans kernwapen niet logisch zijn. "De Iraanse natie is wijs. Zij gaat niet twee kernbommen bouwen voor de 20.000 atoombommen die jullie hebben", zei hij in een verwijzing naar het Westen. "Het land bouwt wel aan iets waar jullie geen antwoord op hebben: ethiek, waardigheid, monotheïsme en gerechtigheid."