Europese Commissie erg kritisch over Turkije
'Turkije drijft steeds verder af van toetreding tot de EU.' Dat zegt Europarlements-lid Kati Piri. 'Europa moet eerlijk zijn over de negatieve ontwikkeling in Turkije op het gebied van mensenrechten.'
Piri hekelt het feit dat de Europese Commissie een kritisch voortgangsrapport over mensenrechten, persvrijheid en onafhankelijkheid van de juridische macht had uitgesteld tot na de verkiezingen van gisteren. "We moeten de zaken niet door elkaar laten lopen: samenwerking op het gebied van vluchtelingen staat los van toetreding tot de Europese Unie."
De Europese Commissie had de voortgangsrapportage die jaarlijks over kandidaat-lidstaten als Turkije wordt opgesteld om onduidelijke redenen uitgesteld tot na de stembusgang. Volgens critici zou dat zijn om de Turkse regering niet voor het hoofd te stoten nadat vorige maand afspraken zijn gemaakt om de vluchtelingenstroom een halt toe te roepen. Afgelopen week lekten delen van het rapport uit, waaruit bleek dat de mensenrechtensituatie in Turkije de laatste twaalf maanden sterk is verslechterd.
"De onafhankelijkheid van de rechterlijke macht wordt stelselmatig ondermijnd, en rechters en aanklagers worden politiek beïnvloed", zo citeert persbureau Reuters uit het rapport. De Duitse krant Bild beschikt over passages waaruit blijkt dat de vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid sterk achteruit zijn gehold. Het rapport zou ook kritisch zijn over president Erdogans persoonlijke honger naar politieke macht en de steeds autocratischer manier waarop hij deze uitoefent.
De inhoud van het nog ongepubliceerde rapport zal niet verrassend zijn, verwacht Piri. "Wie het nieuws volgt, kan zelf waarnemen dat de situatie in Turkije sterk is verslechterd. Journalisten en politieke tegenstanders worden vervolgd en de polarisatie neemt toe, zowel tussen Turken en Koerden als tussen moslims en seculieren."
Piri is vooral benieuwd naar de begeleidende brief van de eurocommissaris bij het rapport. "Het gaat om de weging van de bevindingen in het rapport, niet om de feiten zelf." Nieuw dit jaar is een ranking van 0 tot 5 waarin kandidaat- lidstaten met elkaar worden vergeleken op het gebied van bijvoorbeeld persvrijheid. "Met een laag cijfer op een ranglijst kun je de situatie veel beter beoordelen. Als Turkije dan een 2 scoort en Servië een 5, weet je meteen wie er eerder in aanmerking komt voor toetreding."
Eerlijk
Ook staat de voortgangsrapportage voor het eerst stil bij de langetermijnontwikkeling van een kandidaat-lidstaat sinds het eerste moment van onderhandeling - in het geval van Turkije is dat 2005. "Daaruit blijkt dat Turkije heel lang zeer positieve economische en democratische ontwikkelingen heeft laten zien, die het rechtvaardigen dat de EU met dit land onderhandelde over toetreding."
Met de kentering op deze tijdlijn kan Europa laten zien dat het met Turkije sinds 2011 de verkeerde kant uit gaat, vindt Piri. "Je moet je burgers eerlijk tonen wat de invloed van de Europese onderhandelingen is geweest. Die was een aantal jaar heel positief, maar de waarheid is dat die de laatste drie jaar is afgenomen."
Van toetreding tot de EU kan volgens Piri dan ook geen sprake zijn. De vrees dat Europa zijn toetredingseisen zou versoepelen om Turkije te vriend te houden in de vluchtelingencrisis, is volgens haar volkomen ongegrond. "Ik geloof dat Turkije slechts één van de 33 hoofdstukken voor toetreding succesvol kan afsluiten, de andere zijn nog niet eens geopend of alweer bevroren."
Turkije nodig
Toch noemt Piri de negatieve trend geen reden om Turkije de rug toe te keren. "Integendeel. We hebben Turkije als groot en machtig land in de regio nodig, en niet alleen om het vluchtelingenprobleem op te lossen. We moeten Turkije net dichtbij houden, zodat we de regering bij de les kunnen houden."