Baldadig bastion

Luc De Vos zegt het gedreven, zoals hij alles doet. "In Gent kun je elke dag een concert zien, zelfs op maandag. Maar de Charlatan blijft de oertempel. Ik kom er minstens één keer per week en voel me er altijd meteen thuis. Het is een bastion. Ook al gedragen ze zich gelukkig niet als gevestigde waarden."

Hij heeft het over de Charlatan, het café op de Gentse Vlasmarkt dat vijfentwintig jaar bestaat en waaraan het lidwoord kleeft als confetti aan een dansvloer.

De verjaardag wordt gevierd zoals het hoort, met muziek en drank, slingers en een discobal. Van zaterdag laat tot zondag vroeg en dat in de zalen van, jawel, de Vooruit. Met een Charlatan Gelegenheidsband met onder meer Wannes Cappelle, Danny Mommens, Pieter-Jan De Smedt, Wim Willaert en Naomi Sijmons. En voorts ook Kenji Minogue, Raketkanon, TLP en CJ Bolland op de affiche.

Een line-up die veel zegt. Over de rafels van de artiesten, de glans van het podium, de veelheid aan stijlen. Dat merk je haast wekelijks aan de agenda. Daarop zie je comedy (Piv Huvluv en Gunter Lamoot, gisteravond), hiphop (De Jeugd van Tegenwoordig, vanavond) en rock-'n-roll (Tubelight, morgen). Dat merk je ook aan de gezichten langs de toog. Zakenmannen en studenten zie je er telkens weer, punkers en dansers, allen broederlijk bijeen.

Luc De Vos: "Het is een ratjetoe. In de Charlatan is zowel plaats voor zwervers, letterlijk soms, als voor superknappe meisjes van achttien die op donderdag op disco komen dansen. Het publiek is zeer verscheiden, zonder dat er een groot plan van de eigenaars achter zit. Dat is gewoon altijd zo geweest."

De Vos weet waarover hij spreekt, hij kent de Charlatan van voor de conceptie. "Toen ik jong was, was daar een klein ouwepetencafé. Ik kwam er soms wanneer ik aan Sint-Jacobs mijn bus wilde nemen. Je kreeg er altijd gratis hapjes bij een aperitief. Maar hoe dat café heette, nee, dat weet ik echt niet meer."

In 1989 verandert alles. Jo Van Groeningen, vader van regisseur Felix Van Groeningen, neemt het ouwepetencafé over. Op voorspraak van muzikant Paul Couter, ooit samen met Arno in Tjens Couter, die zegt: "Als je dat café niet overneemt, zijt ge zot." Wanneer Couter herinneringen aan de tijd van toen ophaalt, spreekt hij over kampvuurtoestanden, waar men eieren bakte en waar je altijd wel iemand tegenkwam uit de muziekwereld.

Hoekjes en hokjes

Wanneer Luc De Vos het geheugen pijnigt en desgevraagd een korte historiek schetst, klinkt het zo. "De Charlatan was niet direct de Charlatan zoals we het nu kennen. Dat is allemaal langzaam gegroeid. In de beginjaren was het café nog niet zo'n begrip als we het nu kennen, volgens mij is dat pas in 2000 begonnen toen Gerald Claes het café overnam. Die gast is zo zot als een achterdeur, op een positieve manier. Sindsdien heeft de Charlatan een enorme vlucht genomen en is het bijna een cultureel centrum avant la lettre geworden. Volgens mij is het een van de grootste cafés van België, met verschillende zalen en een zeer gevarieerde agenda."

Aldus is het ouwepetencafé tot muziektempel verveld. Er is een café, een concert- en danszaal, een derde zaal genaamd 'barbaar', een zomerterras, hoekjes en hokjes waar het zonlicht slechts zelden schijnt. Er zijn twintig huis-dj's en meer dan tweehonderd concerten per jaar. Er is geschiedenis.

De Vos: "Ik heb er ongelooflijk veel groepen gezien net voor ze bekend werden. Palma Violets bijvoorbeeld, of Michael Kiwanuka. Echt alle stijlen. Behalve misschien een middeleeuws koor, dat heb ik er nog niet gezien. Denk ik."

Oude zeikerds

Scrollend door je geheugen bots je op een stroom aan geuren en beelden. De pinten die je als student duur vond en nu gewoon Primus, de dansende lijven, als kleefkruid aaneen, de lange wachtrij op de stoep, het geschreeuw om meer bij Mauro Pawlowski & The Grooms, The Van Jets, Creature with the Atom Brain. Yeasayer, ja zelfs zij.

Scrollend door het archief van de Vlaamse kranten bots je op een stroom aan lofredes. Een bundeling.

Lien De Greef, beter bekend als Lady Linn: "De Charlatan is mijn favoriete café. Ik zit er constant en kom er altijd iemand tegen die ik ken. Ik ben er ook beginnen optreden, met Bolchi, Skeemz en Lady Linn."

Eva De Roovere: "Geloof het of niet, maar ons trouwfeest is daar doorgegaan, in de zaal achter het café. The Whodads hebben er toen opgetreden. De Charlatan, dat is ook zo'n donker bruin kot."

Jason Dousselaere, zanger-gitarist bij Teddiedrum: "Optredens zien, dansen en stoer bier drinken. Het kan hier allemaal."

Felix Van Groeningen, die een film over de Charlatan klaarmaakt: "In het nachtleven komt heel veel samen. Ik zag de Charlatan ook kapotgaan omdat het een dancing werd en er portiers moesten komen."

Een uitspraak die voor de laatste wending van dit verhaal zorgt. De baseline van het verjaardagsfeest is '25 jaar verderf'. Soms mag je dat ook letterlijk nemen.

De Vos: "Het is een hele tijd moeilijk geweest, dat is waar. Er was zo'n hype rond de Charlatan dat iedereen er plots wilde zijn, ook mensen die er niet echt thuishoorden. Die meer in de criminele sfeer zaten en het publiek lastig kwamen vallen. Oude zeikerds die letterlijk in alle konten gingen knijpen. Verschrikkelijk. Maar gelukkig heeft men daar paal en perk aan gesteld en kunnen de jonge meisjes opnieuw op hun gemak uitgaan."

Heden zijn er buitenwippers, niet altijd even zachtaardig, en een herwonnen normbesef. Staat op het Gentse caféplan: "Epicentrum van de Vlasmarkt. Stevig en zwoel."

www.charlatan.be