De computer, uw beste vriend
Op basis van je 'digitale voetafdruk' maken computerprogramma's een juistere inschatting over je persoonlijkheid dan vrienden, collega's of familie. 'Dit kan betere keuzes opleveren als het gaat over wie een job krijgt, met wie we trouwen of wie we als president verkiezen.'
In de romantische sciencefictionfilm Her (2013) wordt een schrijver verliefd op een 'vrouwelijk' computerprogramma. Hij krijgt de indruk dat 'zij' hem beter kent dan zijn beste vrienden. De film zette onderzoekers Michal Kosinski (Universiteit van Stanford) en Wu Youyou (Universiteit van Cambridge) aan om uit te vissen of dat ook echt zou kunnen; een computerprogamma met meer mensenkennis dan mensen. Ze publiceerden hun resultaten van onderzoek met 86.222 vrijwilligers in het vakblad Proceedings of the National Academy of Sciences.
Conclusie: het scenario in Her is helemaal niet zo onrealistisch. Op basis van je digitale voetafdruk zijn computerprogramma's beter in inschatten hoe jij in elkaar zit dan je beste vrienden en familieleden. Enkel geliefden doen het soms beter dan de artificiële intelligentie.
"Het heeft iets magisch. Een erg eenvoudig statistisch programma blijkt iets te kunnen waarvan we denken dat het een typisch menselijke vaardigheid is", zegt Kosinski in de Amerikaanse pers. "Dit toont dat machines ons beter kunnen kennen dan we dachten en dat is een cruciale stap in de interactie tussen mensen en computers", zo zeggen de onderzoekers.
Ze stelden eerder vast dat computerprogamma's op basis van Facebook-likes iemands etniciteit, geaardheid en politieke en religieuze overtuigingen voorspellen. Maar, zo luidde de kritiek, dat zegt niets over hoeveel beter mensen anderen inschatten. Daarom was de bedoeling nu uitvissen hoe goed de digitale programma's het doen in vergelijking met mensen.
Kosinski en Youyou legden de deelnemers een persoonlijkheidstest met honderd vragen voor die uitsluitsel geeft over hoe open en extravert, neurotisch, aangenaam, gewetensvol en nauwgezet je bent. Hun vrienden en familieleden beantwoordden tien vragen over de persoonlijkheid van de vrijwilligers.
De programma's moesten het doen met iemands likes op Facebook. Zo legden de programma's bijvoorbeeld een verband tussen likes voor boeddhisme, de satirische nieuwsshow The Daily Show, Salvador Dalí, William Shakespeare en een progressieve en 'open' persoonlijkheid.
230 likes
Op basis van slechts 10 likes wist de artificiële intelligentie een vrijwilliger beter in te schatten dan een collega. Op basis van 70 likes deed de machine het beter dan een vriend of huisgenoot. Met 150 likes doet de computer het beter dan een familielid en met 300 likes wint de machine het zelfs van iemands geliefde.
"Aangezien een gemiddelde Facebook-gebruiker nu zo'n 230 likes heeft en dat aantal alleen maar toeneemt, heeft artificiële intelligentie dus duidelijk het potentieel om ons beter te kennen dan de mensen die het dichtst bij ons staan", zegt Kosinski.
Hij weet ook hoe dat komt. De machines krijgen veel meer informatie dan een vriend of familielid en ze kunnen die met algoritmes analyseren. Dat kan vaak een grotere nauwkeurigheid opleveren in vergelijking met mensen, omdat die soms irrationeel redeneren of meer belang hechten aan één specifiek stukje informatie.
Wanneer statusupdates, zoekgeschiedenissen en de liedjes waar je naar luistert ook worden ingevoerd, zal artificiële intelligentie volgens Kosinski nog preciezer je persoonlijkheid en gemoedstoestand kunnen 'meten'.
Dat kan leiden tot betere keuzes wanneer we iemand zoeken voor een job of zelfs in de zoektocht naar een geliefde. Ook adverteerders kunnen zo gerichter op onze gemoedstoestand inspelen. Volgens de onderzoekers bestaat het risico dat informatie over hoe we in elkaar zitten ook tegen ons wordt gebruikt door wie ons wil manipuleren. "Net daarom moeten mensen controle krijgen over hun online gegevens en over wie er toegang toe heeft", zegt Kosinski.
Vijf basiskenmerken
Ook geven de onderzoekers aan dat sommige elementen nog altijd beter door mensen worden ingeschat. Zo geven mensen zich op Facebook nooit helemaal bloot en kunnen mensen de subtielere informatie die we onbewust aan elkaar doorgeven tot nu toch nog het best interpreteren.
"Deze studie gaat over slechts vijf basiskenmerken", zegt Wu. "Om te weten hoe empathisch en emotioneel intelligent iemand is, zijn lichaamstaal, gezichtsuitdrukkingen en andere indicaties in het sociale verkeer doorslaggevend. Dat haal je niet uit likes."