Is een Amerikaans accent de sleutel tot popsucces?

Algemeen wordt aangenomen dat de Beatles, Rolling Stones en Cliff Richard de trend van Amerikaans-Brits begonnen. Deze oervaders van de rock-'n-roll namen doelbewust het accent over van hun overzeese helden Chuck Berry, The Everly Brothers of Buddy Holly. Waarom? Omdat pop en rock nu eenmaal zo moest klinken, vonden ze.

Zonder het te beseften, legden de oervaders toen de kiem voor taalkundige blunders. Hun faux-Amerikaans werd gevormd door elfendertig verschillende dialecten, waardoor een trans-Atlantisch poptaaltje ontstond.

Wie geen native speaker is, zal zoiets meestal niet opvallen. Maar voor zangers is de keuze van accent wel van groot belang, beweert de Engelse protestzanger Billy Bragg. "Een Londens accent dwingt je om een melodie of harmonie helemaal anders aan te pakken: de cadans verandert, en klinkers kun je minder lang aanhouden."

Vlaams en Hollands

Dat is nochtans niet de reden waarom een Australische artiest als Keith Urban een zuiders accent adopteerde: volgens hem klinkt country gewoonweg niet geloofwaardig in een dialect vanDown Under. Die gedachte overheerste de laatste jaren ook bij de Amerikaanse punkgroep Green Day. Op zijn laatste platen ging zanger Billie Joe Armstrong bijvoorbeeld opzichtig te leen bij het Britse accent van The Clash, om meer te klinken als zijn voorbeelden.

Maar hoe zit het eigenlijk met zangers die geen moedertaalsprekes zijn, en gevormd werden door het Engels van zowel Amerikaanse, Britse als Australische pophelden? Is de keuze van uitspraak een sleutel tot succes? We vroegen het aan Buffi Duberman. Deze New Yorkse woont al jaren in Nederland en is taalcoach voor popmuzikanten uit de Benelux. Zij gaf in het verleden onder meer advies aan De Heideroosjes en Within Temptation (die kozen voor een Amerikaans accent) en onlangs nam ze ook Jasper Erkens onder haar hoede. De Vlaamse singer-songwriter koos dan weer voor een Britse tongval.

"Wat een doorbraak zou kunnen bemoeilijken, is dat sommige zangers Brits en Amerikaans Engels op een onlogische manier door elkaar halen", zegt Duberman. "Voor Engelstaligen voelt het heel raar aan om iemand afwisselend in het Cockneydialect en met een Amerikaans accent te horen zingen. Alleen als je Mick Jagger heet, kom je daar mee weg, denk ik (lacht). Je moet het vergelijken met een zanger die in één en hetzelfde liedje Vlaams en Hollands zou zingen. Dat is gewoon bizar. En het klinkt in het slechtste geval ook niet authentiek. Om die raden zou ik een hiphopper uit - ik zeg maar wat - Mechelen dan ook afraden om per se te willen klinken als een gangstarapper uit de Bronx. Als je de finesses van een dialect niet helemaal beheerst, klinkt het al gauw potsierlijk."

Niettemin breekt ze een lans voor artistieke vrijheid. "We moeten vooral niet te puristisch zijn. Stel je voor dat we Björk op de vingers zouden tikken omdat ze Engels met een zwaar aangezette Ijslandse tongval zingt. Of van Selah Sue eisen dat ze dat prachtige, exotische accent laat vallen. De persoonlijkheid en charmes van heel wat liedjes zouden verloren gaan. Gelukkig wordt daar vandaag zelden moeilijk over gedaan: ik herinner me nog dat heel wat Britten het jaren geleden niet konden verkroppen dat Lisa Stansfield (bekend van 'All Around the World', GVA) een Amerikaanse tongval aannam. Maar aan de andere kant heb ik ook het grootste respect voor iemand als Milow, die bij Engelstalige vrienden te rade gaat voor teksten en uitspraak. Hij wil zeker zijn dat alles klopt."

'Ik hou van je anus'

Een waardeoordeel uitspreken over het Engels van Nederlandstalige artiesten, vermijdt Duberman het liefst sinds een kritische opmerking opgeblazen werd door de pers. De taalcoach gaf toen kritiek op Anouks lyric 'Your voice makes my skin crawl'. De zangeres bedoelde het als compliment, maar vertaald betekent die zin zoveel als 'je stem doet me walgen'. Toch wil Duberman wel benadrukken dat correct taalgebruik primeert op een perfecte uitspraak. 'I love your brown eye', las ik onlangs in een tekstboekje van een artiest bij ons. Dat was vast romantisch bedoeld, maar het betekentwel: 'ik hou van je anus'. Dat soort fouten lijkt me toch gevoeliger te liggen in het buitenland dan een overtuigend accent."