Iedereen verplicht naar rijschool

Rijschool verplicht

Internationale onderzoeken wijzen uit dat bestuurders het best tussen 8 en 24 uur les volgen in de rijschool voor ze de baan opgaan, en daar pleiten ook alle gezaghebbende experts voor in Vlaanderen. Zij hebben hun uitgebreide hervorming van de rij-opleiding voor de Vlaamse regering klaar. Hiermee is mobiliteitsminister Hilde Crevits (CD&V) nu aan de slag.

"Wij zijn het enige land in West-Europa waar je zonder rijschool een rijbewijs kunt halen", zegt Danny Smagghe van Touring. Elke automobilist in de dop moet dus eerst leren rijden met een professionele rij-instructeur, pas daarna mag hij of zij met een begeleider en een 'L' de baan op.

Het grote nadeel is dat een rij-opleiding veel duurder zal worden. Een uur les bij een erkende rijschool kost gemiddeld 60 euro. Experts pleiten daarom voor een tussenkomst van de overheid, mogelijk met geld uit het verkeersboetefonds, voor mensen die het minder breed hebben.

"Vorig jaar brachten alle boetes samen de staat 450 miljoen euro op", bemerkt Smagghe. "In de toekomst zullen die inkomsten nog stijgen omdat er meer trajectcontroles komen en meer buitenlanders hun Belgische boetes zullen ontvangen", gaat Maarten Matienko van VAB verder. "Dat geld moet men via de rij-opleidingen investeren in veiliger verkeer."

Begeleider moet terug naar school

Voor de begeleiders gelden nu enkel formele criteria. De ouders, broers, zussen of vrienden moeten al acht jaar kunnen rijden en de laatste drie jaar mogen ze geen rijverbod gehad hebben. In februari legde staatssecretaris Melchior Wathelet (cdH) extra op dat een kandidaat-bestuurder niet meer dan twee begeleiders mag hebben. Andere passagiers mag hij niet meer vervoeren.

De hervorming die nu op tafel ligt, vraagt veel meer engagement van de begeleiders. Zij moeten zelf een opleiding volgen voor ze kandidaat-bestuurders de wegwijs maken. "Die begeleiders moeten immers de nieuwste verkeersregels kunnen overbrengen, regels die ze vaak zelf nooit geleerd hebben", zegt Werner de Dobbeleer van de Vlaamse Stichting Verkeerskunde (VSV). "Het gevaar bestaat dan ook dat de kandidaat-bestuurders de fouten van hun begeleiders gaan reproduceren."

Uit een test van VAB blijkt dat zes op de tien volwassenen fouten maken tegen belangrijke verkeersregels. Tijdens hun eigen rijlessen leren de begeleiders ook in welke volgorde ze de oefeningen en oefenritten het best aanleren.

Logboek

In de periode met de niet-professionele begeleiders wordt de bestuurder ook minder vrij gelaten. Extra evaluaties en een logboek moeten ervoor zorgen dat hij echt iets bijleert en niet enkel rondjes in zijn vertrouwde omgeving rijdt. In dat logboek moet de jongere noteren hoeveel uren hij rijdt, op welke weg, in welke weersomstandigheden. "Als dan blijkt dat de kandidaat-bestuurder veel te weinig 's avonds rijdt of op snelwegen, kan de rij-instructeur bijsturen en vragen dat hij ook die verkeerssituaties beter inoefent."

Nu krijgen kandidaat-bestuurders voor drie jaar een voorlopig rijbewijs en kunnen ze na drie maanden al proberen hun echte rijbewijs te behalen. Dat zou veranderen naar een verplicht aantal uren dat de bestuurders moeten rijden. Experts schatten in dat een kandidaat-bestuurder zeker 1.500 tot 3.000 kilometer moet rijden met een begeleider.

Examens: meer en moeilijker

Het theoretisch rij-examen blijft de eerste stap naar een rijbewijs. Bij dat examen hoort nog een extra examen dat meer is dan het louter reproduceren van de verkeersregels en het herkennen van de verkeersborden. Dit aanvullend examen moet duidelijk maken of de kandidaat-bestuurder de risico's en gevaren juist kan inschatten in het verkeer.

"Nu kan iemand de baan op zonder dat bewezen is dat hij de basistechnieken in de vingers heeft", zegt De Dobbeleer. "Daar moeten we komaf mee maken." Na de verplichte uren op de rijschool komt er ook nog een bijkomende proef. Een onvoldoende betekent extra rijlessen.

Bij het eigenlijke praktische examen, oordelen experts, heerst er nu te veel willekeur. Sommigen spreken zelfs van 'een loterij'. Dat examen zal meer moeten peilen of de bestuurder de juiste attitude heeft om het verkeer te trotseren. Specialisten stellen voor nog twee jaar beperkingen in te lassen, zoals: niet rijden in het weekend, geen of nauwelijks passagiers vervoeren of een nultolerantie voor alcohol achter het stuur. Bijkomende trainingen of evaluaties zijn ook een optie. Wie slaagt, kan dus nog niet onbelemmerd de wijde wereld in.