Een halve eeuw topmuziek

Voor wie niet kan kiezen: Grrr! bestaat in liefst vijf verschillende uitvoeringen. Je hebt de digitale download en de vinylversie, uiteraard, maar daarnaast is er een dubbel-cd met veertig hits, de 3CD-variant met vijftig songs of (en die is écht yummie) een genummerde luxebox met naast tachtig tijdloze hits ook nog een extra cd'tje met hun nooit eerder uitgebrachte allereerste opnamen uit 1963, én een vinylsingle met vier livetracks die een jaar later voor de BBC werden opgenomen. Wat je koopt, hangt niet alleen van je budget af - de box heeft een richtprijs van 125 euro - maar ook van je interesse voor de band. Wie enkel de meest voor de hand liggende songs wil, komt er met de dubbele. Ben je nieuwsgierig genoeg om je wat kordater in het werk van de Stones te verdiepen, dan is de duurste versie je ding. Zo klinkt het promopraatje, maar er valt wat voor te zeggen. Al kun je je inmiddels afvragen wie in 2012 de Stones nog moet ontdekken.

Fab five

Uiteraard hebben Jagger en Richards niet tot hun gouden jubileum gewacht om terug te blikken. Tien jaar geleden was er al de Forty Licks-verzamelaar, en nog verder in de tijd werd de klok ook al teruggedraaid op Jump Back, Rewind, Sucking in the Seventies en het handjevol Hot Rocks-compilaties. Maar Grrr! - ook hulde voor die grappige gorilla op de hoes - is niettemin het meest uitgebreide carrièreoverzicht tot nog toe, en maakt elke andere greatest hits meteen overbodig.

Dit gezegd zijnde, een halve eeuw muziek samenvatten in tachtig songs is geen vanzelfsprekend karwei, zéker bij een band als de Stones, waar elk nummer dat afvalt altijd wel door iemand als een gemis zal worden ervaren. Van de twee nieuwe songs die de groep onlangs in Parijs opnam is 'One More Shot' geen wezenlijke toevoeging aan wat vooraf ging, maar 'Doom and Gloom' is dat wél: furieuze rock-'n-roll van een band in topvorm: Keith speelt een riff die AC/DC van zijn sokken blaast, en Mick sneert alsof hij 'Jumpin' Jack Flash' staat te zingen. Voor wie daar - net als ik overigens - aan getwijfeld heeft: ze kunnen het nog.

De eerste cd, die ruwweg de periode 1963-67 beslaat, is van voor tot achter opgebouwd rond songs waar elke sixties-jukebox mee gestockeerd zou moeten zijn: 'Not Fade Away', 'It's All Over Now', '(I Can't Get No) Satisfaction', 'Get Off My Cloud' en de nog steeds poëtische ballad 'As Tears Go By': stuk voor stuk zijn het mijlpalen in de geschiedenis van de Stones, en dus ook in de geschiedenis van de toen nog jonge rock-'n-roll. De band, in eerste instantie nog doordrongen van de blues, vond verbazend snel een eigen geluid: ruig en rauw, maar met genoeg attitude en oog voor melodie om zelfs Beatlesfans te overtuigen. In die periode vormden de Rolling Stones zowat het archetype van hoe een rockgroep eruit moest zien en hoe die zich hoorde te gedragen: de invloed van de fab five op latere generaties muzikanten valt bijgevolg nauwelijks te overschatten. Alles wat rockbands vandaag doen, werd door de Stones eerst gedaan. Niet zelden beter, bovendien. De singles die de groep in de jaren zestig uitbracht, behoren tot de meest revolutionaire en uitdagende platen uit die periode. Dat valt in het hier en nu overigens nog steeds op: 'Ruby Tuesday', Honky Tonk Women', 'Gimme Shelter' en 'Wild Horses' zijn onwrikbare stukken muziek van de creatieve tandem Jagger/Richards, die zich aan een indrukwekkend tempo ontwikkelde tot één van de meest getalenteerde songschrijverduo's uit de vorige eeuw.

Ego's

Dat moordende tempo viel niet vol te houden, en in de jaren zeventig werden de platen van de Stones wisselvalliger. Al bleven de singles - getuige 'Rocks Off', 'Fool To Cry' en het van disco doordrongen 'Miss You' keer op keer onweerstaanbaar. Het zwakste decennium van The Stones zijn de jaren tachtig. De band lag door de egobotsingen tussen Jagger en Richards op apegapen, en zowel Undercover als Dirty Work behoren tot het meest overbodige dat de groep ooit gemaakt heeft. De eighties worden in welgeteld twaalf nummers samengevat (geen 'Rock and a Hard Place', gek genoeg) en de nineties komen er met zeven songs nog bekaaider vanaf. Maar zelfs in de periode dat de Rolling Stones halsstarrig hun best doen om modern en eigentijds te klinken, blijven het betere Rolling Stones dan het gros van de concurrentie.

Als het doek straks valt over dit mythische gezelschap -het is niet onredelijk om aan te nemen dat er volgend jaar nog een afscheidstournee aankomt - onderstreept Grrr! ten overvloede dat de band haar plek in de geschiedenis verdiend heeft. De perfecte Stones-compilatie bestaat niet (daar heb je op z'n minst acht cd's voor nog) maar, nog los van het boek met memorabilia, de tourposters en postkaarten, komt Grrr! verdomd dicht in de buurt.

De verschillende versies van Grrr! zijn uit bij Abkco en worden verdeeld door Universal.