‘Financiële crisis in VS kon perfect vermeden worden’
De Amerikaanse Financial Crisis Inquiry Commission (FCIC) publiceert vandaag de resultaten van haar onderzoek naar de oorzaken van de financiële crisis. De FCIC voerde een breed onderzoek naar de financiële crisis en hoorde niet minder dan zevenhonderd getuigen.
In de Amerikaanse media zijn al enkele resultaten uitgelekt. De belangrijkste conclusie is dat de financiële crisis vermeden had kunnen worden. Dat dat niet gebeurde, is te wijten aan een hele reeks spelers in de financiële wereld.
“De grootste tragedie zou zijn dat we het refrein accepteren dat niemand dit heeft zien aankomen en dat er dus niets aan gedaan had kunnen worden”, schrijft het panel van de Financial Crisis Inquiry Commission, de commissie die de financiële crash van 2008 onderzocht die geleid heeft tot de grootste beurscrisis van de laatste zeventig jaar. “Als we dit accepteren, zal het allemaal opnieuw gebeuren.”
De commissie hield 19 hoorzittingen en interviewde meer dan 700 getuigen. Dat verleent het rapport een grote autoriteit, te meer omdat het is goedgekeurd door de Amerikaanse overheid. Hoewel de commissie verschillende financiële instellingen beschuldigt van hebzucht en/of onbekwaamheid, vallen de zwaarste beschuldigingen toch aan het adres van de overheid.
De twee voorzitters van de Fed hebben volgens het rapport boter op hun hoofd: Alan Greenspan, die de centrale bank leidde toen de vastgoedzeepbel uit elkaar spatte, en zijn opvolger Ben Bernanke, die de crisis niet zag aankomen maar wel een cruciale rol speelde in het antwoord erop. Greenspan krijgt kritiek omdat hij deregulering aanmoedigde en er niet in slaagde de toevloed van rommelkredieten te stoppen.
De regering-Bush krijgt dan weer het verwijt dat ze tegenstrijdig heeft gereageerd op de crisis. Ze liet de zakenbank Lehman Brothers over de kop gaan in september 2008, maar nam met de hulp van de Fed wel de schulden over van die andere bank, Bear Stearns. “Daardoor heeft de regering onzekerheid en paniek gecreëerd op de financiële markten.”
Maar ook de Democraten gaan niet vrijuit. De beslissing in 2000, het laatste jaar dat president Bill Clinton aan de macht was, om exotische financiële producten af te schermen van regulatie, noemt het panel “een keerpunt in de aanloop naar de financiële crisis”.
Verdeeldheid
Ook de regulatoren worden hard aangepakt. De Securities and Exchange Commission (SEC) slaagde er niet in van de banken te eisen dat ze meer kapitaal zouden aanhouden als stootkussen voor potentële verliezen. Ze kon risicovolle praktijken ook geen halt toeroepen.
Opmerkelijk is dat het rapport wel vraagtekens plaatst bij de praktijken van hypotheekverleners en het achteloos gokken door banken, maar dat het vooral inzoomt op de incompetentie van die financiële instellingen.
In de FCIC heerste verdeeldheid over het rapport. De meerderheid die het goedkeurde, is Democratisch gezind. De Republikeinse vertegenwoordigers konden zich niet terugvinden in de veroordeling van Wall Street. De FCIC kan haar bevindingen overmaken aan het gerecht, zodat de instellingen alsnog vervolgd kunnen worden.