Begroting blijft een zorgenkind

Er bestaat al langer twijfel over het rekenwerk van de regering - niet het minst omdat de ministers er zelf niet helemaal uit raken. Begrotingsminister Sophie Wilmès (MR) zei afgelopen week dat er een tekort is van 2 miljard euro tegen 2018: de helft voor de taxshift en de helft voor de begroting.

Waarop financiënminister Johan Van Overtveldt (N-VA) haar meteen terugfloot. Volgens hem is er geen sprake van een gat in de taxshift. Ook over de begroting blijft hij hoopvol. Er moeten nog inspanningen geleverd worden, maar er komen ook nog terugverdieneffecten aan van de taxshift.

Eric Van Rompuy mengt zich nu in de discussie. Zoals we hem kennen is hij niet verlegen om te zeggen waar het op staat. "Ik stoor me aan het optimisme van Van Overtveldt. Er dreigen grote problemen om alles rond te krijgen." Hij vreest voor een gat van liefst 3 miljard euro.

Volgens Van Rompuy staan er niet genoeg nieuwe inkomsten tegenover de beloofde belastingverlagingen, waaronder 100 euro netto voor een gemiddelde werknemer. Het is ook niet zeker of de geplande maatregelen, zoals de kaaimantaks en de fraudebestrijding, genoeg zullen opbrengen.

"Bovendien blijft de economische groei laag. Eigenlijk heb je minstens een groei van 2 procent nodig. Daar zitten we vandaag lang niet aan. En dan moeten we nog een begrotingsevenwicht behalen in 2018. Ook binnen het ministerie van Financiën en de Nationale Bank is men zenuwachtig."

Tekort van 2,5 procent

Over de begroting: de Europese Commissie presenteerde gisteren haar herfstvooruitzichten voor ons land. De begroting stevent dit jaar af op een structureel tekort van 2,5 procent. Dat is redelijk goed nieuws. ons land blijft op deze manier weg van het strafbankje voor lidstaten met een te hoog tekort.

Voor de toekomst heeft Europa goed en slecht nieuws. Het goede: België zou tegen 2017 aanknopen met 1,7 procent economische groei. Nu blijft die hangen rond 1,3 procent, onder het Europees gemiddelde. Het slechte: de weg naar een begrotingsevenwicht is nog bijzonder lang.

Europa raamt het structureel begrotingstekort in 2016 op 2,1 procent en het daaropvolgende jaar op 2,2 procent. Dat terwijl de regering uitgaat van een tekort van 0,5 procent in 2017. Van Rompuy: "Dit bewijst mijn uitspraken: er zullen nog zware maatregelen nodig zijn of we raken er niet."

Van Overtveldt wijkt niet van zijn standpunt. "Voor de opbrengsten van de taxshift is uitgegaan van zeer conservatieve schattingen", laat zijn woordvoerder weten. "Voor de economische groei gebruiken we de officiële voorspellingen. Niemand kan die helemaal perfect inschatten."

Maar kan de minister beloven dat er een begrotingsevenwicht is tegen het einde van de regeerperiode? "We zijn nu bij de lidstaten die het snelst hun begrotingstekort afbouwen. We hebben altijd gezegd dat er nog werk is, maar we zullen dit van dichtbij opvolgen de komende maanden."

Er kunnen nog een aantal meevallers zijn, klinkt het. In de nieuwe Europese cijfers worden de uitgaven voor de asielcrisis bijvoorbeeld integraal meegeteld. Dat terwijl de kans groot lijkt dat minstens een deel van die uitgaven niet in de begrotingsbalans opgenomen moeten worden.

Professor Openbare Financiën Wim Moesen (KU Leuven) vat het nog het eenvoudigst samen: "De groeivooruitzichten zijn een meevaller. De begroting blijft een zorgenkind. Het tempo is te traag. De ministers weten dat ook wel. Het is niet toevallig wachten op gedetailleerde begrotingstabellen."

Op 17 november worden Van Overtveldt en Wilmès in de financiëncommissie uitvoerig ondervraagd over de boekhouding van de regering. Van Rompuy: "Dan zullen we zien waarop de financiënminister zich baseert. Tot nu toe geloof ik zijn uitleg niet. Sorry, maar het is mijn taak om dat te zeggen."