Als patiënt kijkt u maar beter uit
Een op de vier Vlaamse ziekenhuizen neemt het nieuw nauw met het naleven van de kwaliteitsnormen. Dat blijkt uit een grootscheepse inspectieronde in alvast - er volgen er nog - 75 campussen van Vlaamse ziekenhuizen.
De Vlaamse zorginspectie startte begin dit jaar met een inspectieronde door Vlaanderen. Wanneer de inspecteurs precies zouden langskomen, wisten de ziekenhuizen in kwestie niet. Maar dat ze zouden komen, was aangekondigd. De focus legden de inspecteurs op de kwaliteit van de dagdagelijkse zorg: niet de inhoud van de behandelingen of de specifieke kwaliteiten van de artsen, maar wel de hele gewone gang van zaken in het ziekenhuis. Zijn alle patiëntendossiers goed ingevuld? Dragen patiënten duidelijke identificatiebandjes? Worden alle toestellen goed onderhouden? Is elk medicijn duidelijk voorzien van een label? Wordt besmet materiaal op de juiste manier gedumpt? En is er eigenlijk wel altijd voldoende personeel beschikbaar?
Voor een op de vier ziekenhuiscampussen is dat antwoord op minstens een van die aangehaalde facetten nee. Van zowat driekwart van alle Vlaamse ziekenhuizen plaatste de Zorginspectie de inspectieverslagen online (zorginspectie.be). Een aantal ziekenhuizen, zoals bijvoorbeeld het Algemeen ziekenhuis Sint-Augustinus in Veurne, dat zelfs een extra vermelding kreeg omdat het over de hele lijn zo goed scoort, doet het prima.
Herinspectie
Maar van de 75 campussen waarvan de verslagen online te raadplegen zijn, krijgen er 20 op een of meer punten een onvoldoende. Allemaal werden ze daarvan op de hoogte gebracht, net als van het feit dat er een herinspectie zou komen. Enkele ziekenhuizen kregen die al, anderen wachten nog af.
Het pijnpunt is slordigheid. Een op de vier ziekenhuizen is erg slordig als het gaat om de dagdagelijkse zorg. Zo zondigden bijvoorbeeld drie ziekenhuizen tegen de basisregel om elke patiënt een bandje om de pols te doen, met daarop een paar cruciale identificatiegegevens. Zelfs patiënten op de afdeling intensieve zorgen - die zelf te versuft zijn om in te grijpen als de dokter iets verkeerd zou dreigen te doen - droegen er geen.
Twee Antwerpse ziekenhuizen lieten het ook na om elke dag in medische dossiers de pijnscore van de patiënt op te nemen en nog in Antwerpen werd er een loopje genomen met de controles van defibrillatoren, ecg-toestellen en infuuspompen.
Ook permanentie blijkt een probleem: vaak zijn er gewoon geen beschikbare specialisten en als de mug de deur uit is, moeten verschillende ziekenhuizen het op de spoed redden zonder urgentiearts.
En nog: je kan als patiënt maar beter heel alert zijn als je je medicijnen krijgt. Toen inspecteurs hun ronde deden, vonden ze in twee ziekenhuizen spuiten en infusen, klaar om te worden toegediend, zonder ook maar de minste notie over wat erin zat of voor wie ze bestemd waren.
Moegestreden
"IJskoud krijg ik het van zo'n lijstje", zegt Denise Vander Weyden van de Vzw Medisch Falen. "Ik luister al twaalf jaar naar de verhalen van mensen die het slachtoffer werden van een medische blunder. En die beginnen exact met dit soort van slordigheden. Dus ik schrik hier niet van. Zo is het al jaren. Vreselijk dat we daar al jaren op hameren en dat er nog altijd niets aan veranderd is."
De vzw is de strijd zo moe geworden, dat die zich binnenkort zelfs ontbindt. Maar niet zonder eerst nog deze noodkreet: "Doe iets met dit soort van lijstjes. Creëer een overkoepelend orgaan, waar experten en patiëntenverenigingen in zitten. Bekijk waar het fout loopt en formuleer aanbevelingen of nieuwe structuren om het wel te doen werken."
Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Jo Vandeurzen (CD&V) laat het voorlopig zo'n vaart niet lopen. Ziekenhuizen die ook bij de herinspectie nog slecht scoren, zullen worden opgevolgd door het Agentschap Zorg en Gezin (Z&G), dat eventueel wel kan optreden of sancties treffen. "Waar nodig doet Z&G aan het ziekenhuis, afhankelijk van de aard van de tekorten, remediëringsvoorstellen tegen een bepaalde termijn", zegt Vandeurzen. "Dit wordt samen met Zorginspectie nauw opgevolgd. Indien nodig kunnen extra maatregelen worden genomen."
Het is de bedoeling dat de ziekenhuizen ook zelf aan de slag gaan met de verslagen. Vier ziekenhuizen die intussen al een herinspectie kregen, namen de goeie raad ter harte en kregen nadien wél goeie punten.
Tegen het einde van dit jaar wil de Vlaamse Zorginspectie het onderzoek rond hebben en eindconclusies overmaken aan de ziekenhuizen en het beleid.