Direct naar artikelinhoud

Herverdeling van arbeid en inkomens moet milieu redden

Onze werkweek moet een flink stuk korter. Enkel met die radicale oplossing kunnen we een groene en duurzame economie uitbouwen, zegt de alternatieve Britse econoom Andrew Simms, die gisteren te gast was op het Transitiefestival in Gent.

De 47-jarige Brit verkondigt al jaren de boodschap dat we onze economie drastisch anders moeten organiseren, willen we over enkele jaren niet nog meer geconfronteerd worden met de negatieve gevolgen van de klimaatopwarming.

Een van de ideeën van deze groene activist is de invoering van een 21-urige werkweek. De actieve bevolking werkt vandaag gemiddeld ongeveer 21 uur per week. Maar sommigen werken helemaal niet en anderen doen niks anders. "Vandaag werken sommige mensen keihard, anderen zijn op zoek naar een baan. Door arbeid te herverdelen, pak je hun problemen aan", zegt Simms.

Om te vermijden dat mensen die nu voltijds tegen een laag loon werken, onder de armoedegrens terechtkomen, moet de arbeidsherverdeling wel gepaard gaan met een herverdeling van inkomens. Wie vandaag weinig verdient of een uitkering heeft, moet in de toekomst een behoorlijk loon krijgen. Daartegenover staat dat mensen met een hoger inkomen wel moeten inleveren.

Consuminderen

Simms ziet de 21-urige werkweek als een middel om overconsumptie af te remmen. Volgens de Britse econoom is overconsumptie catastrofaal voor ons milieu. We consumeren zodanig veel dat de aarde dat niet meer aan kan. Consuminderen is de boodschap. "Overconsumptie is gevaarlijk voor het milieu. Een klimaatvriendelijke economie is er een die iets doet aan dat probleem, want anders blijf je de aarde overbelasten."

De econoom gelooft dat zijn plan niet alleen goed is voor het milieu, maar ook bijdraagt tot een betere samenleving. "Mensen zullen meer tijd hebben voor familie, voor hun sociaal leven en om dingen te doen waar ze nu nog voor moeten betalen."

Bang om de overconsumptie aan te pakken mogen we zeker niet zijn, ook niet als de economie daardoor gaat krimpen. Negatieve groei is geen ramp zolang de samenleving de uitgaven voor de sociale zekerheid kan betalen en het milieu minder belast, zegt de Brit. "Door uit de consumptiemolen te stappen, kun je zelfs een prettiger leven leiden. Een groot huis en een grote wagen maken ons niet gelukkiger."

Anders investeren

Simms is het boegbeeld van de New Economic Foundation, een alternatieve denktank die meewerkte aan de Green New Deal. Met dat actieplan reageerde een aantal Britse niet-gouvernementele organisaties in 2008 op de financiële en economische crisis. Hun plan verwijst naar de New Deal, waarmee president Roosevelt de Amerikaanse economie in de jaren 30 uit het slop haalde. Ook de Green New Deal wil de economie uit de crisis halen, maar wel op zo'n manier dat ook het milieu er beter van wordt.

"Door op een andere manier te investeren in onze infrastructuur, industrie en dienstensector kun je de basis leggen voor een economie die veel minder schadelijk is voor het milieu en veel meer duurzame jobs oplevert", zegt Simms. De Britse econoom sprak gisteren op een congres van niet-gouvernementele organisaties en vakbonden in de Gentse Vooruit.

Daar werden oplossingen besproken over hoe om te schakelen van een zeer vervuilende, op fossiele brandstoffen gebaseerde economie naar een groene, duurzame economie. Simms geeft toe dat die transitie veel te langzaam verloopt. "Het grootste obstakel tegen verandering zit in ons hoofd. We kunnen ons geen ander leven voorstellen dan dat wat we vandaag hebben."

Nochtans is verandering onvermijdelijk. We hebben nog minder dan vijftig maanden te gaan voordat we het punt bereiken waarop volgens klimatologen de opwarming van de aarde een bijzonder ernstig probleem wordt. "Die deadline gaan we missen. Door te doen alsof de klimaatproblemen niet bestaan, zullen ze niet weg gaan. Als we nu niks doen, komt er een moment waarop klimaatverandering niet meer terug te draaien valt en de economie in de problemen raakt door stijgende olieprijzen", zegt Simms.

Ondanks de trage bewustwording zijn er hoopvolle tekenen. "Occupy Wall Street (de antisysteemorganisatie die strijdt voor een andere economie, JCS) is het begin van een vele bredere beweging die voor verandering opkomt."

In de frontlinie

Maar er is meer. Simms: "Heel wat bedrijven staan kritisch tegenover de overheid omdat die geen markt creëert voor milieuvriendelijke technologie. Zelfs in kringen van Conservatieven hoor ik zeggen dat snijden in investeringen in hernieuwbare energie even dom is als het stopzetten van de produc-tie van gevechtsvliegtuigen en tanks vlak voor de Tweede Wereldoorlog."

Om overheden wakker te schudden en hen te dwingen om de klimaatproblemen ernstig te nemen, wil Simms een zo breed mogelijke coalitie op de been brengen. Iedereen moet meedoen. Ook de armen. "Zij staan in de frontlinie van de strijd tegen de klimaatverandering. Wie leeft er in slecht geïsoleerde huizen of in gebieden die kunnen overstromen? De strijd tegen de opwarming van de aarde is geen thema dat enkel voor welgestelden is weggelegd, maar een thema van iedereen."