Franse soldaten in Syrië: feit of propaganda?
In Libanese en Russische media doken onbevestigde berichten op over Franse militairen die door het Syrische leger zijn opgepakt. Franse agenten waren mogelijk wel betrokken bij een mislukte evacuatiepoging voor twee Franse journalisten. De grens tussen feit en propaganda is ook in het Syrische conflict dun.
Maandag publiceerde de gezaghebbende Libanese krant The Daily Star het bericht dat het Syrische leger ten minste dertien Franse officieren aangehouden had. Op de Russische zender Russia Today was zelfs sprake van 120 Franse soldaten. Het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken ontkende met klem, dat van Defensie zei "geen informatie daaromtrent" te hebben, en bevestigde noch ontkende.
Het bericht over de vermeende aanhoudingen kwam er op een welbepaald moment: maandag, luttele dagen nadat de Franse journaliste Edith Bouvier en fotograaf William Daniels uit Bab Amr, de meest belaagde wijk van Homs, waren kunnen ontsnappen.
De timing van de publicatie suggereerde dat het Franse leger de hand had in hun evacuatie. Het verhaal sluit ook aan bij geruchten die al weken lang circuleren, dat er Franse militairen in Syrië zouden zitten.
Een van de verspreiders van dat laatste gerucht is de in Beiroet gevestigde, Franse journalist Thierry Meyssan. Meyssan, berucht als aanhanger van complottheorieën over 9/11, schreef ook dat zijn landgenoten in Homs helemaal niet door het Syrische leger ingesloten waren, maar door het rebellenleger als menselijk schild gebruikt werden.
In een tweede artikel spreekt Meyssan van journalistes-combattants, journalist-strijders. De repressie in "het islamitische emiraat" Baba Amr noemt hij "de grootste politieke fictie sinds 11 september".
Voor inlichtingenexperts geldt Meyssan als een propagandist en intoxicateur. Ook Jean-Dominique Merchet, oud-journalist bij Libération, adjunct-hoofdredacteur van het weekblad Marianne en defensiedeskundige, doet het nieuws over de arrestaties als een poging tot "vergiftiging, meer zelfs, destabilisatie".
Toch is er ook hier geen rook zonder vuur. Volgens Le Monde hebben Franse geheim agenten wel degelijk geprobeerd Bouvier en Daniels uit hun heikele situatie te bevrijden. Zowel een diplomaat in Parijs als een bron uit de omgeving van de Franse ambassade in Damascus bevestigen dat de binnenlandse dienst DCRI, die historische relaties onderhoudt met de Syrische inlichtingendiensten, een operatie opgezet had.
Concreet zouden de Franse journalisten door de Syrische Rode Halve Maan worden ontzet en daarna aan de Franse agenten worden toevertrouwd, die bij een controlepost van het leger stonden. Toen de Halve Maan bij hun schuilplaats in Baba Amr arriveerde, hadden Bouvier en Daniels er geen goed oog in, zodat ze ter plaatse bleven. Geen van beide journalisten was voor commentaar bereikbaar.
Aan Le Monde zei Daniels wel dat bij zijn telefoongesprekken met het Rode Kruis en de Franse ambassadeur in Damascus er op geen enkele manier melding werd gemaakt van Franse agenten.
In een schriftelijk antwoord op onze vraag zei het ministerie van Buitenlandse Zaken in Parijs wel dat "de Franse autoriteiten zich hebben ingespannen om te steunen op het Rode Kruis en de Syrische Rode Halve Maan met doel onze landgenoten de beste omstandigheden, in samenwerking met de Syrische autoriteiten te ontzetten. Om diverse redenen werd dit scenario niet gerealiseerd, vooral vanwege een gebrek aan vertrouwen tussen de partijen en het doorgaan van de gevechten."
De Franse president Nicolas Sarkozy kondigde vorige week voorbarig aan dat Bouvier en Daniels al vrij waren. Mogelijk ging hij ervan uit dat de operatie wél een succes geworden was.