Hard tegen hard
'De sterkste schouders moeten de zwaarste lasten dragen.' Ook uittredend Europees president Herman Van Rompuy (CD&V) steekt de stakers een hart onder de riem. Die leggen vandaag Antwerpen en Limburg plat en zijn niet van plan te rusten voor de vermogenswinstbelasting een feit is.
Hart boven hard is de naam van de protestvereniging tegen het beleid van de centrumrechtse regeringen. Maar hart boven hard wordt stilaan hard tegen hard. De boosheid van de betogers van 6 november is allerminst geluwd, de verbetenheid lijkt alleen toegenomen. De eerste provinciale stakingsdag vandaag in Antwerpen, Limburg, Luxemburg en Henegouwen zal naar verwachting massaal opgevolgd worden.
Gisteren kwam het scheepvaartverkeer op de Schelde en in de havens van Gent en Zeebrugge al tot stilstand, vandaag zullen wellicht nauwelijks bussen, trams en treinen rijden in de provincies die actie voeren. De gevolgen daarvan zullen zich ongetwijfeld over het hele land doen gevoelen. Mogelijk worden ook piketten geplaatst aan de grote toegangswegen van de steden, waardoor ook het autoverkeer stevige hinder kan ondervinden.
Maar daar blijft het niet bij. De postbode en vuilnisman komen vandaag hoogstwaarschijnlijk niet langs, de grote supermarkten zijn mogelijk dicht en het is onzeker of uw kind wel les zal krijgen. In Antwerpen stad zal wellicht ook geen enkele stedelijke kinderopvang de deuren openen. De kans is groot dat u bij openbare diensten bot zult vangen en op bedrijventerreinen wordt het moeilijk passeren.
En dat zonder dat de vakbonden actief hebben opgeroepen om te staken, zegt Chris Reniers van het socialistische ACOD. "De mensen zien zelf wel in dat men de sociale welvaart aan het ondergraven is. Ze pikken dit niet meer, het kostenplaatje is veel te hoog. Voorlopig hebben wij enkel acties gepland tot eind dit jaar, maar we zullen niet rusten tot de regering gehoor geeft aan onze eisen."
Met dank aan CD&V
Die eisen luiden als volgt: de koopkracht moet hersteld worden, de openbare diensten moeten opnieuw voldoende middelen krijgen om normaal te kunnen functioneren, het debat over de pensioenleeftijd moet opnieuw gevoerd worden en de vermogenswinstbelasting moet er komen.
Zeker voor die laatste eis voelen de stakers zich gesterkt door CD&V. Als eender welke christendemocraat de jongste weken zijn mond opende, volgde geheid een pleidooi voor een eerlijker verdeling van de inspanningen. Gisterenmiddag mengde zelfs uittredend Europees president Herman Van Rompuy (CD&V) zich op VTM in het nationale debat.
Het is CD&V menens, en dat is maar goed ook, zeggen de vakbonden. "We zullen ons niet met een kluitje in het riet laten sturen. Een vage belofte dat er ooit misschien wel een rijkentaks komt, zal niet volstaan. Die herverdeling móét er komen."
"Dat is ook onze partij-ideologische overtuiging", luidt het bij CD&V. "Onze houding is geen politiek-strategische overweging om zo de linkerflank te sussen. Dit is onze diepste overtuiging, die we al maanden verkondigen. Helaas hebben we onze coalitiepartners niet kunnen overtuigen om dat ook in het regeerakkoord op te nemen."
Op korte termijn zal er niks veranderen, beseffen de christendemocraten. Als de vermogenswinstbelasting er komt, zal dat een proces van langere adem zijn. Eric Van Rompuy, voor CD&V voorzitter van de Kamercommissie Financiën, ziet wel een opportuniteit om het debat de komende tijd volop te voeren. "De wetgeving over de indexsprong en die over de Kaaimantaks moet nog ingediend worden in het parlement. Dat zal pas in de eerste maanden van volgend jaar gebeuren. Dan komt dat allemaal hoe dan ook weer op tafel. Maar men zal het debat sowieso niet kunnen ontlopen. Op 15 december is het de Nationale Stakingsdag. Rond die datum moet ook de begroting goedgekeurd worden in het parlement. Dan zal er toch wel iets moeten bewegen, dunkt me."
Eigen boezem
Als het aan Open Vld ligt mag Van Rompuy hopen zoveel hij wil, er zal toch niks van in huis komen. De Vlaamse liberalen zijn de hardste tegenstander van een rijkentaks. MR en N-VA houden het erop dat "de discussie nu binnen de regering gevoerd moet worden". Maar ook zij zijn niet geneigd om mee te gaan in "het interne probleem van CD&V", laat staan om zomaar te kapituleren voor de protesten.
"Er is voldoende waar de sociale partners wel hun zeg over moeten doen, maar daar hoor je hen niet over. Misschien moeten ze daar eens mee beginnen. Maar het regeerakkoord heronderhandelen, dat zal niet gebeuren", aldus een regeringsbron.
De politiek mag dan niet onder de indruk zijn van de acties, blij is ze evenmin. De stakingen beïnvloeden niet alleen de publieke opinie, ze hebben ook een deftig prijskaartje. Agoria, de federatie van de technologische industrie, berekende dat de overheid 400 miljoen euro derft deze herfst, de economische prijs is zelfs 2 miljard euro.
Maar de vakbond is niet van plan om daarvoor de verantwoordelijkheid op te nemen. "Ik zou ook liever niet staken, maar ik weiger om de verantwoordelijkheid van de maatschappelijke kost op mij te nemen", zegt Reniers ferm. "Als iemand in eigen boezem moet kijken, dan wel de werkgevers en de politiek."