Oosterweel: eerste spades in de grond
De Vlaamse overheid brengt alles in gereedheid voor de eerste spadesteek van de Oosterweelverbinding. Links en rechts in Antwerpen duiken de eerste werven al op. Weggesmeten geld, zeggen de actiegroepen.
"In 2017 gaat de eerste spade in de grond." Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) legde een dure eed af bij de voorstelling van de Oosterweelplannen in maart. De N-VA-minister is vastbesloten om die deadline te halen. Getuige daarvan de race tegen de klok in Antwerpen. Graafmachines, sloophamers en arbeiders leggen er nu al de fundamenten voor de nieuwe Antwerpse ring.
"Het klopt dat we voorbereidende werken hebben gestart", zegt Bojan Cerovic van de BAM, de beheersmaatschappij die instaat voor de uitvoering van Oosterweel. Aan het Sportpaleis moet de Schijn, een zijrivier van de Schelde, uitwijken voor de geplande 'Hollandse Knoop' (een grote verkeerswisselaar, ADB). De bedding wordt opgeschoven weg van de ring. "Een werk dat eigenlijk pas in september start, maar we zijn verplicht om eerst archeologisch onderzoek te laten uitvoeren. Daar zij we nu mee bezig."
Ook elders kunnen Antwerpenaren nu al de eerste sporen van Oosterweel spotten. Zo wordt de IJzerlaanbrug gesloopt omdat de sleuven van de nieuwe ring op dat punt zullen overgaan in een tunnel onder het Albertkanaal. Vanaf volgende week zal de BAM ook beginnen met de sanering van een oud industrieterrein langs het Albertkanaal. Aan het Sint-Annabos op Linkeroever heeft de BAM begin deze zomer al het clubhuis van de Natuurvrienden gesloopt.
Duur en onnodig
Loopt de regering niet van stapel? Achter Oosterweel staan nog veel vraagtekens. Actiegroepen trokken vorige maand naar de Raad van State om de vernietiging van het GRUP (Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan) te eisen. Onder druk van Europa besloot de regering dit jaar om de kosten van het bouwwerk in de begroting op te nemen, maar dan zal die in het rood gaan. Het Rekenhof vraagt al maanden duidelijkheid over de financiering, maar die komt er niet. Intussen winnen alternatieven zoals Ringland steeds meer aan populariteit bij de Antwerpenaar.
"Dit is weggesmeten geld", zegt Manu Claeys van de actiegroep stRaten-Generaal. "De Vlaamse regering neemt de vlucht vooruit. Ze is al bezig met de aanleg van haar oprit terwijl de bouwvergunning van haar huis nog niet klaar is. Maar dat is haar eigen verantwoordelijkheid. De Raad van State zal oordelen."
Het zou niet de eerste keer zijn dat voorbereidende werken voor Oosterweel achteraf onnodig blijken. Voor 2010, toen de Lange Wapperbrug werd vervangen door een tunnel, werd aan het Kattendijkdok bijvoorbeeld een sluis naar de Schelde heropend omdat schepen met hoge masten niet onder de Lange Wapper zouden geraken. Prijs: 15 miljoen euro.
'Verlamde economie'
Minister Weyts ontkent dat hij een risico neemt. "De werken zijn geen voorafname op een bepaald tracé, want ze zijn hoe dan ook nodig als je het viaduct van de ring ooit wil vervangen. Ze passen ook in de plannen van de stad Antwerpen om de omgeving te verfraaien en een groene buffer te voorzien naast de ring", zegt hij. Weyts benadrukt dat "de kleine schopjes in de grond" een bewuste keuze zijn. "De stilstand rond Antwerpen verlamt onze mensen en onze economie. Ik wil dan ook zo snel mogelijk gaan in het aanpakken van de Antwerpse mobiliteitsknoop."
De BAM zegt dat de huidige werken niet alleen voor Oosterweel maar ook voor andere projecten nuttig zijn. De afbraak van de IJzerlaanbrug past bijvoorbeeld in de verhoging van de bruggen over het Albertkanaal, zodat transportschepen hun containers hoger kunnen stapelen. Er komt ook een fietsbrug, wat de verkeersveiligheid verhoogt. En de afbraak van het clubhuis van de Natuurvrienden? "Nodig voor het verhogen van de dijken daar. Die dijken vallen recht in ons projectgebied, dus hebben wij die taak op ons genomen."