Klokkenluider blaast oude complottheorie nieuw leven in

'Israël liet president Kennedy vermoorden'

Brussel

Eigen berichtgeving

Georges Timmerman

De Israëlische kernfysicus Mordechai Vanunu, de man die het bestaan van de geheime kernreactor in Dimona wereldkundig heeft gemaakt, zegt in een interview dat de Israëlische nucleaire lobby verantwoordelijk was voor de moord op John F. Kennedy in 1963. Vanunu levert geen bewijzen voor zijn spectaculaire stelling en geeft met zijn uitspraken zuurstof aan een van de vele complottheorieën over de moord op de Amerikaanse president.

Vanunu lanceerde zijn beschuldiging in een interview met Al-Hayat, een Arabische krant die in Londen wordt gepubliceerd. President Kennedy was een notoir tegenstander van het nucleaire programma van Israël, dat voor het grote publiek destijds nog volledig onbekend was. Amerikaanse U2-spionagevliegtuigen hadden echter in 1958 al luchtfoto's gemaakt van Dimona en die installatie geïdentificeerd als een nucleaire fabriek die in staat was om atoomwapens te produceren. Kennedy beriep zich op het principe van de non-proliferatie van atoomwapens en schreef op 5 juli 1963 een brief naar de toenmalige Israëlische president Levi Eshkol, waarin hij aandrong op regelmatige internationale inspectie van de reactor in Dimona. Zo niet, dan zou de Amerikaanse steun aan Israël "ernstig in het gedrang komen".

Volgens Vanunu ontstond er begin jaren zestig achter de schermen een krachtmeting tussen Kennedy en de Israëlische premier David Ben Gourion. Er zijn "vrijwel zekere" indicaties dat Israël verantwoordelijk was voor de moord op Kennedy, stelt Vanunu. De druk die de Amerikaanse president op Ben Gourion uitoefende om af te zien van kernbewapening, zou geleid hebben tot de moord op Kennedy, die op 22 november 1963 in het Texaanse Dallas werd neergeschoten. Vanunu preciseert nog dat president Lyndon Johnson, de opvolger van Kennedy, een veel vriendelijker houding aannam tegenover Israël. Johnson leverde in 1966 zelfs Amerikaanse Skyhawk- en Phantom-gevechtsvliegtuigen waarmee de Israëlische luchtmacht voor het eerst in staat werd gesteld om atoomwapens te gebruiken. "Door de gewelddadige dood van Kennedy heeft geen enkele andere Amerikaanse president het tot op heden gewaagd om Israël serieus op te roepen tot meer openheid op nucleair gebied", stelt Vanunu.

Nog volgens Vanunu bestaat het risico dat Dimona, inmiddels vijftig jaar oud, een "tweede Tsjernobyl" wordt. Een aardbeving of een andere ramp kan volgens hem leiden tot het vrijkomen van radioactieve straling, waardoor het leven van miljoenen mensen in de buurlanden in gevaar zou komen. Vanunu adviseert Jordanië om de bevolking in de grensstreek met Israël te controleren op radioactieve besmetting. Kritiek levert Vanunu voorts op Mohammed El-Baradei, de chef van het Internationaal Atoomagentschap, die onlangs een bezoek bracht aan Israël. Volgens Vanunu had hij dat beter niet gedaan, omdat hij toch geen gelegenheid kreeg om de reactor van Dimona te inspecteren.

Vanunu werd in april vrijgelaten na een gevangenisstraf van achttien jaar wegens spionage en verraad van staatsgeheimen. Hij had vroeger als technicus in Dimona gewerkt en besloot in 1986 om gedetailleerde informatie over de kernreactor te overhandigen aan de Britse krant The Sunday Times. Sinds zijn vrijlating mag Vanunu Israël niet verlaten en is het hem verboden om interviews te geven aan buitenlandse media. Die maatregelen kunnen erop wijzen dat de klokkenluider nog steeds over informatie beschikt die door de Israëlische autoriteiten als staatsgevaarlijk wordt beschouwd.

Het Israëlische gerecht heeft een onderzoek geopend om na te gaan of Vanunu de hem opgelegde regels heeft overtreden. "De verklaringen van Vanunu zullen worden onderzocht en indien wordt vastgesteld dat hij de wet heeft overtreden, zullen stappen tegen hem worden overwogen", stelt het ministerie van Justitie. De beschuldiging van betrokkenheid bij de moord op Kennedy werd door een woordvoerder van premier Sharon van tafel geveegd als "nonsens".