Geen alibi meer
Wat verandert het nieuwe klimaatakkoord voor België? Op papier weinig: onze doelstellingen blijven dezelfde. In het hoofd heel veel: het tijdperk van olie en steenkool is officieel voorbij. België moet nu eindelijk werken aan een beleid op lange termijn.
Als het akkoord van Parijs één verdienste heeft, dan is het wel dat alle landen van de wereld zich engageren om samen de klimaatopwarming te stoppen. Een historische stap.
Europese landen zoals België hebben die stap al eerder gezet. Bij gebrek aan internationale afspraken hebben de EU-lidstaten zichzelf doelen opgelegd, tegen 2020 en 2030.
Het akkoord van Parijs verandert voorlopig niets aan deze Europese klimaatdoelen. Op papier blijft alles bij het oude voor ons land. Tegen 2020 moet België de uitstoot van schadelijke broeikasgassen verminderen met 20 procent en moet het aandeel hernieuwbare energie met 13 procent omhoog. Tegen 2030 zullen deze doelstellingen nog verder stijgen. Voor de uitstoot normaal richting 30 procent, maar de Europese Commissie moet dit nog vastleggen.
De klimaatdoelen mogen dan dezelfde blijven, de context is totaal veranderd. Het akkoord van Parijs is de officiële start voor de transitie naar een duurzame wereld. De Belgische hoofdonderhandelaar Peter Wittoeck: "Het gaat om een juridisch bindend akkoord waarin voor bijna alle landen ter wereld langetermijndoelen worden opgelegd richting 2050."
Versta: België heeft geen alibi meer om aan te modderen. Er zijn geen uitvluchten meer om zes jaar te ruziën over de interne verdeling van de inspanningen. Er zijn geen uitvluchten meer om geen duidelijke klimaatvisie uit te werken. In de eerste plaats om de Europese doelen tegen 2020 en 2030 te halen, maar ook een blik op later volgt. Wittoeck: "Dat is een logische manier van werken."
Energiepact
Er komen alvast genoeg voorstellen binnen. De Vlaamse regering wil een Vlaamse klimaattop organiseren, waar de industrie en het middenveld hun zeg mogen doen. Meyrem Almaci, de voorzitter van Groen, pleit voor een Belgische klimaattop binnen de zes maanden. En dan is er het energiepact.
Meteen na de verkiezingen hebben de verschillende regeringen afgesproken om samen een nieuw energiebeleid uit te tekenen. Tegen 2025 zullen alle kerncentrales sluiten.
Het is een gigantische uitdaging om hun vermogen - nu goed voor meer dan de helft van de elektriciteitsproductie in ons land - te vervangen met hernieuwbare energiebronnen. 2025 mag misschien veraf lijken, in investeringstermen is het overmorgen.
Mathias Bienstman, de beleidscoördinator van Bond Beter Leefmilieu: "Alleen de vergunning van een nieuwe gascentrale neemt algauw vijf jaar in beslag. Als je dan even terugrekent, betekent dit dat investeerders binnen een paar jaar moeten weten wat onze regeringen van plan zijn met onze energiemarkt."
Federaal energieminister Marie Christine Marghem (MR) leidt de gesprekken over het overkoepelend energiepact. Tot nu toe is de er amper vooruitgang geboekt. Marghem belooft om van het energiepact een prioriteit te maken in de komende maanden.
In het beste geval vormt het energiepact een opstap richting een groter klimaatpact. Wittoeck: "Er zijn al veel studies gemaakt door de verschillende administraties naar klimaatbeleid op langere termijn. Die kunnen als uitgangspunt dienen voor een discussie." Het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Duitsland hebben al wetten die hun klimaatbeleid verankeren tot 2050.
Nog dit: in het akkoord van Parijs worden landen aangemoedigd om zich zo ambitieus mogelijk te tonen. Voor de Europese landen slaat dat vooral op de internationale klimaatfinanciering. Vandaag beloven de rijke landen om tegen 2020 minstens 100 miljard dollar per jaar te storten aan klimaathulp voor ontwikkelingslanden. Daarna stijgt dat.
Die belofte nakomen wordt lastig. En aantal landen, waaronder België, willen niet echt mee. Vandaag heeft ons land jaarlijks 50 miljoen beloofd aan de ontwikkelingslanden, en dat is het absolute minimum.