De jeugd van tegenwoordig is 50+
Zeg niet senior tegen een senior. En al helemaal niet in Brugge. Daar hebben ze de term moeten schrappen nadat inwoners hun onvrede over het woord uitten. Naar een alternatief wordt nog gezocht. Voor wie wil meedenken: liefst iets met een hoger 'seks, drugs & rock-'n-roll'-gehalte.
Bejaarden, gepensioneerden, ouderen van dagen. Vergeet die woorden. En voeg aan dat lijstje maar gelijk toe: senioren. Twintig jaar na de introductie ervan door voormalig welzijnsminister Wivina Demeester (CD&V) wordt het synoniem niet meer neutraal maar beledigend gevonden. Het is iets voor grijze muisjes die voor de open haard zitten te breien, voor wankelende heertjes tussen geraniums. Dat beweert bovengetekende niet, wel de dragers van het woord zelf. Ze voelen zich naar eigen zeggen nog lang geen senior. Daarvoor ervaren ze het woord als te oud. Onder meer in Brugge klaagden ze daarover. Zo hard dat de stad zich genoodzaakt zag het blad Info Senior te veranderen in Brugge Wijzer.
Is hun aanval op het s-woord terecht? Wordt het daadwerkelijk misbruikt? Of worden oude tenen met de jaren gewoon langer?
Brugpensioen
Trendwatcher Herman Konings, met zijn 49 jaar nog net een medior, geeft toe dat de term niet meer helemaal de lading dekt. Daarvoor wijst hij voorzichtig in de richting van de babyboomers. "Dat zijn de mensen die na 1945 geboren zijn: vijftigers en zestigers. Ook zij worden tegenwoordig in het hokje van de senioren gestopt. En dat terwijl die term vroeger voorbehouden was voor 65-plussers."
De verschuiving ervan zou een gevolg kunnen zijn van het brugpensioen, de toegenomen levensverwachting ook. "Nog niet zo heel lang geleden was iemand van 60 jaar aan het eind van zijn Latijn. Vandaag komt het voor dat zo iemand zelf voor zijn ouders én uitzonderlijk zelfs voor zijn grootouders zorgt. Logisch dat zij niet graag over dezelfde kam geschoren worden."
Konings wijst op het 'seks, drugs & rock-'n-roll'-gehalte van de babyboomgeneratie. "Het is deze generatie die de wereld heeft ontdekt, voor het eerst met twee ging werken, in een sneltempo consumeerde. Hun verwantschap met dertigers en veertigers is daardoor groter dan die met zeventigers en tachtigers."
En dus moet er vooral voor hen gezocht naar een nieuw woord. Welk dat moet zijn, dat lijkt niemand te weten. Zelfs de - excusez le mot - jonge senioren niet. Nochtans is een alternatief wel een vereiste wil je van de oude term afstand nemen, zegt sociolinguïst Wim Vandenbussche (VUB). "Maar die opvolger vind je alleen maar als er een voldoende grote behoefte is, als de afkeuring te groot wordt. Ik heb de indruk dat het aantal mensen die in het geval van senior spreekt van een negatieve connotatie toch eerder beperkt is."
Op safari
De Nederlandse recensente en schrijfster Renske de Greef deed in het verleden al een poging om de groep mensen "die minder of niet meer werken, tijd maken voor safari's of kleinkinderen en speciale boter eten" te benoemen. Om vervolgens tot de vaststelling te komen dat er geen enkel normaal woord algeheel geaccepteerd wordt. Ze strandde op 'lalala', als in het lijstje: kinderen, jongeren, volwassenen, lalala, ouderen. Op Twitter raakten surfers gisteren, na een oproep in het radioprogramma Hautekiet, niet verder dan suggesties als actieve senior, medior plus en wijzen.
Pascal Vynck, oprichter van de website Seniorennet.be, breekt er zijn hoofd niet over. "Senior blijft behouden. Er is niets mis mee." Hij moet er wel aan toevoegen dat hij voor de senior die geen senior genoemd wil worden, een aangepaste site heeft opgericht. Oxytime richt zich op de actieve 50- en 60-plussers. Als die lid worden, kunnen ze voordelige hotels en restaurants boeken.
Goed dat zeker één iemand een online middenweg gevonden heeft. Maar tegelijkertijd legt die ook wel een opmerkelijk verschijnsel bloot: senioren die klagen over het woord senioren, maar niet over de seniorenkorting.