Marghem hoort alarmsirenes niet

Wie Marie Christine Marghem op zondagochtend nodig heeft, moet soms lang zoeken. Het liefst brengt ze die 200 kilometer van haar thuis door, in Nederland, waar haar echtgenoot een amateurorkest naar internationale prijzen leidt. Op zondag is het repetitie. Marghem zit er aan een tafel en leest ondertussen haar dossiers, ongestoord door de oorverdovende trompetten, baritons en tuba's. Ze vindt het heerlijk zo.

Marghem en je-m'en-foutisme gaan samen. Als mens maakt haar dat goedlachs en prettig in de omgang. Als minister maakt haar dat totaal onvoorspelbaar.

De advocate heeft, twee jaar na haar aantreden als minister, alle moeite van de wereld om overeind te blijven. Haar nieuwe slordigheid jaagt nu ook haar eigen coalitiepartners in de gordijnen. Die zijn boos omdat Marghem niets aanvangt met het geld dat Electrabel betaalt voor het langer openhouden van Doel 1 en 2. Die twee reactoren mogen tien jaar langer draaien om stroompannes te vermijden.

"We gingen alleen akkoord op voorwaarde dat de opbrengst naar groene energie gaat", benadrukt Egbert Lachaert, parlementslid voor Open Vld.

Moeder van nucleair akkoord

Het 'Doel-akkoord' uit 2015 ligt aan de basis van veel problemen waar Marghem mee worstelt. In ruil voor de levensduurverlenging betaalt Electrabel jaarlijks 20 miljoen euro aan nucleaire taks. Tegelijk is ook de heffing op de andere kerncentrales verlaagd. Samengevat: Electrabel heeft een cadeau met een strik rond gekregen.

Marghem is de moeder van het nucleaire akkoord. Zij heeft de reactoren nodig om het licht aan te houden. De coalitiepartners zijn veel minder enthousiast. Die beseffen dat oude kerncentrales openhouden een omgekeerd effect kan hebben. Welk bedrijf zal investeren in een land dat overheerst wordt door spotgoedkope kernenergie? Vandaar de eis om de opbrengst groen te spenderen.

Als Marghem niets aanvangt met de miljoenen van Electrabel, stort heel dit compromis in elkaar. Dan is het wachten tot een dag in 2025 wanneer de toekomstige minister beslist om de ondertussen stokoude kerncentrales nog een beetje aan de draai te houden. Iedereen beseft dit gevaar. Behalve Marghem?

"Lachaert kent zijn dossiers niet. Hij volgt dit thema maar sinds kort en is totaal fout", reageert de minister. Volgens haar zit het geld van Electrabel netjes klaar in een fonds. Het is nu nog wachten op een Koninklijk Besluit om het uit te geven.

Lachaert is niet opgezet met het antwoord. "Duidelijker dan dit wordt het niet", reageert hij in een tweet met daarbij een foto van een begrotingsdocument. Bij het groene transitiefonds staan in de tabel enkel nullen.

"Ze heeft geen centen voorzien voor dit groene fonds in haar begroting, en zal die straks dus ergens vandaan moeten toveren", voegt Lachaert toe via de telefoon. "Dat is de waarheid. De minister lanceert blijkbaar liever een persoonlijke aanval op mij." CD&V en N-VA sluiten zich aan bij deze versie van de feiten.

Sowieso zijn er weinig bewijzen van Marghems groene agenda. De minister belooft sinds haar aantreden een plan voor de kernuitstap. De deadline is al drie keer verschoven: van eind 2015 naar eind 2016 tot misschien ergens in 2017. Het is een understatement om te zeggen dat er weinig drang van uitgaat.

Is de minister dan lid van de kernlobby of is het onkunde? Haar onervarenheid speelt zeker mee. Marghem is voor het eerst minister en slaagt er maar niet in om sluitend wetgevend werk af te leveren. Ze heeft al ontelbaar veel dagen in het parlement verspild met allerhande juridische achterhoedegevechten. Ze krijgt bovendien weinig hulp van haar kabinet. Dat wordt als te slap omschreven.

Daarbovenop komt haar je-m'en-foutisme. Ook in de regering worden ze daar stilaan gek van. Alleen haar MR-partijgenoten, met premier Charles Michel, hebben nog vertrouwen in haar. Al wordt hierover gefluisterd dat het ook niet van harte is. Michel heeft al twee ministers, Jamar en Galant, vervangen. Een derde is te veel.

Toch, dit kan niet eeuwig duren. De Vlaamse coalitiepartijen plannen informeel overleg over Marghem. Ze willen dat ze zich herpakt. Eén van de gouden regels van Bart De Wever is: door de stront moet je vliegen, want wie kruipt zakt alleen verder weg. Of een variant: als de alarmsirenes afgaan, moet je luisteren.

Afwachten of Marghem dat snapt. Ze werkt graag met veel decibels in de oren.