Stress krijgt Wawrinka niet klein

Niets probeerde hij te tonen. Geen pijn, geen kramp, geen zwakte. Ook al kon de 31-jarige Zwitser eigenlijk niet meer; hij gaf geen krimp. Na de verloren eerste set versloeg hij het eerste reekshoofd met 6-7, 6-4, 7-5, 6-3.

En dan te bedenken dat Wawrinka, de nummer drie van de wereld, kort voor de partij bevangen werd door de spanning. Hij huilde en beefde tijdens een gesprek met zijn Zweedse coach Magnus Norman. "Ik was zo nerveus, dat heb ik nog niet eerder zo meegemaakt."

Eenmaal op de baan van het Arthur Ashe Stadium was daar niets meer van te zien. Hij had zijn "shit" op orde gekregen, zoals hij het op de persconferentie lachend omschreef. "Ik zat er helemaal doorheen, maar de afspraak met mijn coach was dat ik daar niets van zou laten zien. Ik ben er trots op dat het gelukt is."

Wawrinka won in New York zijn derde grandslamfinale - eerder schreef hij de Australian Open en Roland Garros op zijn naam. Iedere keer versloeg hij de nummer één van dat moment: in Melbourne (2014) was dat Rafael Nadal, vorig jaar in Parijs Novak Djokovic. Ondanks die successen blijft Wawrinka bescheiden. Hij weigert zich te vergelijken met Djokovic, Federer, Nadal en Murray, de Big Four van het afgelopen decennium.

"Ik sta nog heel ver van hen af. Als je alleen al kijkt naar het aantal toernooien dat zij hebben gewonnen en hoelang ze al domineren. Oké, ik heb net als Murray drie grandslamtitels, maar hoeveel masterstoernooien heeft hij wel niet gewonnen? Dat is het verschil, daarom staan zij ver boven mij."

Voor de partij was er de vraag wie het fitste was. Djokovic, die met een polsblessure aan het toernooi was begonnen, had veel geluk met zijn loting. Nooit eerder bereikte hij een finale met minder inspanning. Drie van de zes tegenstanders konden wegens blessures niet spelen of gaven voortijdig op. De Serviër had in New York amper op de baan gestaan: een kleine negen uur, de helft van de tijd die Wawrinka nodig had om de finale te bereiken.

Alleen Wimbledon ontbreekt nog

Tijdens de bijna vier uur durende finale bleek Djokovic allerminst wedstrijdfit. Hij moest zich in de laatste set tot tweemaal toe laten behandelen aan zijn voeten. Een aantal nagels was losgekomen en gaan bloeden. "Het was vrij pijnlijk om te bewegen, maar ik heb het geprobeerd." Toch voerde Djokovic zijn blessures niet aan als excuus voor zijn nederlaag. Hij noemde Wawrinka een man van de grote wedstrijden. Een grandslamfinale heeft de Zwitser nog nooit verloren.

"Jij was de meest moedige speler op de belangrijkste momenten", zei Djokovic vlak voor de uitreiking van de grandslambeker. De Serviër blijft door de nederlaag staan op twaalf titels, twee minder dan Rafael Nadal en vijf minder dan recordhouder Roger Federer.

Aan die aantallen zal Wawrinka gezien zijn leeftijd nooit meer komen. Toch lijkt hij zich voorgoed te hebben ontworsteld aan de schaduw van de 35-jarige Federer. Die is op de wereldranglijst inmiddels weggezakt naar de zevende plaats, vier plaatsen lager dan zijn jongere landgenoot. Tijdens zijn hoogtijdagen bezocht Federer de wedstrijden van zijn dubbelpartner (samen wonnen ze olympisch goud) bewust niet om hem niet onnodig zenuwachtig te maken.

Kan Wawrinka ook Wimbledon winnen? Slechts acht spelers hebben alle vier de grandslamtoernooien gewonnen, onder wie Federer, Nadal en Djokovic. Afgelopen jaar stak Wawarinka veel op van Richard Krajicek, de oud-kampioen die in Londen als gelegenheidscoach van de Zwitser optrad. Het zou een onwerkelijk sluitstuk zijn van een loopbaan die de afgelopen drie jaar een verrassende wending heeft genomen. "Ik denk dat ik mijn beste tennis ook op gras kan laten zien, maar tot nu toe ben ik nog niet voorbij de kwartfinales gekomen", besloot Wawrinka.