Picasso achterna voor Darfur
De Deense kunstenares Nadia Plesner vraagt met haar schilderij Darfurnica, een kunstwerk gebaseerd op Picasso’s Guernica, om aandacht voor het conflict in Darfur. Het doek is binnenkort te zien op haar eerste solo-expositie in Denemarken, Intervention.
Het kunstwerk is dik 3 meter hoog en bijna 8 meter breed, even groot als de Guernica, het imposante werk dat Picasso in 1937 maakte om de verschrikkingen van de Spaanse Burgeroorlog te laten zien. Kunstenares Nadia Plesner (29) maakte haar moderne versie van Picasso’s werk om aandacht te vragen voor de humanitaire ramp die al jarenlang de Soedanese provincie Darfur beheerst.
Haar verhaal begint in 2008, als de Deense Nadia Plesner, studente aan de Rietveldacademie in Amsterdam, zich verbaast over het feit dat de media continu berichten over het wel en wee van nietszeggende celebrity’s als Paris Hilton, terwijl het over het conflict in Darfur akelig stil blijft. Blijkbaar is het dragen van een designtas en een klein, lelijk hondje voldoende om alle aandacht naar je toe te trekken, concludeert Plesner. Daarom maakt ze een tekening van een Afrikaans jongetje met in zijn ene hand een in het paars gehuld hondje en in zijn andere hand een designtas. Ze laat de afbeelding drukken op posters en T-shirts, die ze op internet verkoopt. De opbrengst is bestemd voor Darfur.
Plesner wordt aangeklaagd door het Franse modemerk Louis Vuitton Malletier, de Parijse maker van onder meer designtassen en -koffers. De directeur intellectueel eigendom van Louis Vuitton eist dat Plesner haar campagne stopzet, omdat de tas op de tekening een “verwarrende gelijkenis” vertoont met het intellectueel eigendom van het bedrijf. Het modemerk eist 5.000 euro van de kunstenares voor elke dag dat de T-shirts nog te koop zijn. Omdat ze de briefwisseling met het bedrijf op haar website publiceert, eist Louis Vuitton nog eens 15.000 euro per dag dat ze haar “parasiterende en denigrerende daden” voortzet.
Plesner moet een Franse advocaat in de arm nemen. Er volgt een gesprek met de directeur intellectueel eigendom en de advocaten van Louis Vuitton. Als duidelijk wordt dat een rechtszaak een jaar of acht kan duren en een heel kostbare aangelegenheid zal worden, zet Plesner haar campagne stop.
Plesner: “Mijn doel was om het debat over Darfur op gang te brengen. Ik wilde de vraag stellen wat er nodig was om media-aandacht te krijgen. Tegelijkertijd wilde ik geld inzamelen. Deze copyrightkwestie had daar niks meer mee te maken. Het ging me ook helemaal niet om Louis Vuitton, maar om datgene waar het merk voor staat.”
Plesner stopte met de verkoop van de T-shirts en Louis Vuitton trok de aanklacht in. Haar advocaat is ze nog altijd aan het afbetalen. Hij gaf haar de gouden tip voor haar volgende project. Plesner: “Je kunt veel makkelijker wegkomen met het gebruik van beeldmerken als je een kunstwerk maakt in plaats van een gebruiksvoorwerp als een T-shirt. Dan gelden er andere regels. Ik wilde het beeld van het jongetje laten voortleven en zo kwam ik op het idee van Darfurnica, een contemporaine versie van de Guernica, waarop ik laat zien wat voor verschrikkelijke dingen er gebeuren in Darfur, gemengd met shownieuwsachtige beelden. Zo is het ook op het internet: je leest schokkend nieuws en vervolgens klik je door naar een cartoon.”
Plesner liet zich inspireren door het oorspronkelijke kunstwerk, maar vertaalde bepaalde elementen naar deze tijd. Picasso’s gloeilamp, die bovenaan op het schilderij licht werpt op de horror van de oorlog, schilderde ze in het logo van de Chinese oliemaatschappij PetroChina, die 80 procent van de olie in Soedan bezit. En waar iemand op de Guernica zijn hand door een raam steekt met een kandelaar, is dat op Darfurnica president Obama met het Vrijheidsbeeld, omdat hij tijdens de verkiezingscampagne beloofde hulp te zullen bieden in Darfur.