ArcelorMittal verdient goed aan 'hete lucht'
ArcelorMittal haalt veel geld binnen met de verkoop van CO2-emissierechten die het staalbedrijf gratis krijgt. Dat is te danken aan stevig lobbywerk in Europa.
Brussel
Staalbedrijf ArcelorMittal heeft het afgelopen jaar in Europa 162 miljoen euro verdiend met de verkoop van gratis verkregen CO2-emissierechten. Ook de komende jaren houdt het concern veel van die 'hete lucht' over, denken waarnemers.
In de woensdag gepresenteerde jaarcijfers noemt ArcelorMittal de verkoop van de uitstootrechten een van de 'hoogtepunten'. De opbrengst compenseerde de helft van het verlies in het laatste kwartaal, blijkt uit de cijfers.
Daarmee is het Indiase staalbedrijf een van de grote winnaars van het Europese emissiehandelsysteem ETS, dat bedoeld was om de uitstoot van broeikasgassen terug te brengen. Bedrijven zouden door de toebedeling van een krappe hoeveelheid uitstootrechten ge-prikkeld moeten worden om de uitstoot terug te brengen. Maar ArcelorMittal kreeg, net als andere bedrijven in de staalsector, de afgelopen vijf jaar veel meer rechten dan het nodig had.
Genereus
Dat komt deels door de economische crisis. De uitstootrechten werden toegekend op basis van historische CO2-emissies. Doordat de staalproductie in Europa nu 30 procent lager is dan in 2007, blijven vele rechten ongebruikt. Het overschot is ook te danken aan stevig lobbywerk van topman Lakshmi Mittal, blijkt uit een brief die hij in december 2006 schreef aan de Europese Commissie. Daarin dreigt hij met sluiting van fabrieken als de Commissie de uitgifte van emissierechten zou beperken. Mittal vreesde dat Brussel strenger zou zijn dan de afzonderlijke lidstaten waarmee hij tot dan te maken had.
Die lidstaten waren namelijk wél zeer genereus geweest, schreef Mittal trots in de brief, in handen van onderzoekers van het Corporate Europe Observatory. "De nationale regeringen hebben de behoeften van de staalindustrie goed meegewogen."
De Europese Commissie liet de situatie vervolgens zoals ze was, en de staalindustrie bleef spekkoper. In 2011 kreeg ArcelorMittal 87 miljoen uitstootrechten, waarvan het er maar 53 miljoen nodig had. Het bedrijf heeft over de periode 2008-2012 zo'n 123 miljoen Europese uitstootrechten overgehouden, schat de Britse organisatie Sandbag, die gespecialiseerd is in onderzoek naar emissierechten.
Hoeveel het bedrijf er daarvan de afgelopen jaren precies heeft verkocht, is onbekend. Maar de totale winst uit de gratis toebedeelde rechten moet (met de 162 miljoen van afgelopen jaar) zo'n 410 miljoen euro bedragen, zegt Damien Morris van Sandbag.
ArcelorMittal zegt in een reactie dat het geld is geïnvesteerd in projecten om de efficiëntie van de fabrieken te verhogen.
De Europese Commissie heeft de toebedeling van uitstootrechten nu wel gecentraliseerd. Volgens de woordvoerder krijgt de staalindustrie veel strengere emissieplafonds. Morris betwijfelt dat. Hij heeft allocatiecijfers gezien, onder meer voor de staalindustrie in Duitsland. "Een bedrijf als ArcelorMittal krijgt ook de komende periode, tot 2020, meer uitstootrechten dan het nodig heeft."
Tegenstand
Het overschot aan uitstootrechten is een van de redenen waarom de prijs daarvan het afgelopen jaar dramatisch is gedaald. Daardoor wordt de prikkel om de uitstoot te beperken steeds kleiner en kunnen kolencentrales goedkoop blijven doordraaien.
De Europese Commissie wil de hoeveelheid nieuwe CO2-rechten beperken, maar stuit daarbij op tegenstand van het bedrijfsleven. Vorige week stemde de industriecommissie van het Europees Parlement tegen een voorstel daartoe.