Erdogan stap dichter bij uitbreiding van zijn macht
In Turkije is het parlement akkoord gegaan met een reeks grondwetswijzigingen die de macht verschuiven naar de president. Sterke man Recep Tayyip Erdogan heeft nu alleen nog maar een referendum nodig om alle teugels officieel in handen te nemen.
Het Turkse parlement stemde in met de grondwetswijziging die het land een presidentieel systeem zal geven. Het voorstel moet nu door de bevolking worden goedgekeurd in een referendum, waarschijnlijk in april. Als dat gebeurt - en de kans daarop is groot - betekent dat een grote overwinning voor president Recep Tayyip Erdogan en zijn machtsaspiraties.
In het nieuwe systeem trekt de autoritaire president, wiens functie op het ogenblik althans op papier sterk ceremonieel is, veel bevoegdheden naar zich toe. Zo kan hij straks decreten uitvaardigen en zal hij aan het hoofd komen te staan van de regering. De functie van premier vervalt. De hervormingen worden de komende jaren drie jaar stapsgewijs doorgevoerd.
Volgens de nieuwe grondwet kan de president het parlement tussentijds ontbinden en verkiezingen uitschrijven. Het parlement kan niet langer moties van wantrouwen indienen en kan geen vragen stellen aan de president.
Die krijgt op zijn beurt wel ruimere bevoegdheden om initiatiefwetten van het parlement te vetoën. Ook krijgt de president veel meer invloed op de benoeming van rechters en aanklagers.
Minister van Justitie Bekir Bozdag schreef op Twitter dat "vandaag een nieuwe deur is geopend in de geschiedenis van Turkije en in de levens van de Turkse bevolking". Leider Kemal Kilicdaroglu van de oppositiepartij CHP sprak van "verraad door het parlement van zijn eigen geschiedenis".
Tot 2029
President Erdogan heeft jaren aangestuurd op invoering van een presidentieel systeem. Volgens de nieuwe grondwet kan hij tot 2029 aanblijven, dus nog twee termijnen nadat zijn huidige termijn afloopt. Erdogan is staatshoofd sinds 2014. Voordien was hij dertien jaar premier.
Volgens de AKP is sterk leiderschap nodig om te voorkomen dat Turkije terugvalt in de politieke chaos die in het verleden vaak heerste onder wankele coalitieregeringen.
Human Rights Watch zegt dat de grondwetswijziging een "enorme bedreiging voor de mensenrechten, de rechtsstaat en de democratische toekomst van het land" betekent. De checks and balances in het democratisch systeem worden volgens de ngo fundamenteel aangetast.