Veertien doden, niemand weet waarom
Op een schijnbaar gewone woensdagochtend richtte een jong koppel een bloedbad aan in San Bernardino. Daarna werden ze zelf neergeschoten. Wat hen tot zoiets dreef? Niemand die het zeker weet. Een wederopbouw van de gruweldaad.
Woensdagochtend in Redlands, Californië, een voorstadje vol gewone Amerikanen. Syed Farook, een jonge vader van 28, bracht zijn zes maanden oude baby naar zijn oma even verderop. Zo hadden hij en zijn vrouw Tashfeen Malik (27) even tijd voor zichzelf.
De baby werd nooit opgehaald. Syed en Tashfeen stierven die middag rond twee uur in de nabijgelegen stad San Bernardino in een regen van politiekogels, nadat ze die ochtend niet ver daarvandaan veertien mensen hadden doodgeschoten op een vervroegd kerstfeest van Syeds werkgever. De meeste doden waren collega's van hem.
Wat bracht hen ertoe? Was Syed een gefrustreerde werknemer, die iets niet kon verkroppen dat op zijn werk of op het feest was voorgevallen en de zoveelste mass shooting in Amerika beging? Of was Syed een geradicaliseerde moslim, die geïnspireerd of geleid door IS een terroristische aanslag pleegde? Of allebei?
Die vragen kunnen nog niet worden beantwoord. Maar het zijn wel de vragen die centraal staan in het onderzoek dat de politie nu doet. En straks bepalend zijn voor ons oordeel over de schietpartij. Was dit weer een typisch voorbeeld van een bekend nationaal probleem van dit land, of een exponent van een internationaal probleem dat kennelijk overal de kop op kan steken?
Syed ging die ochtend naar een feestje van zijn werk. Hij werkte al vijf jaar als voedselinspecteur bij de afdeling Volksgezondheid van San Bernardino. Een goede baan, waarmee hij een meer dan modaal inkomen verdiende.
Volgens collega Patrick Baccari, met wie hij een werkcel deelde, was Syed een fijne collega. "Hij zou nooit een gesprek beginnen, maar werd door iedereen aardig gevonden. Hij was veel buiten de deur. Hij had een baard en was een vroom moslim, maar kwam niet echt op me over als fanaticus. Hij had het nooit over religie." Collega's van Syed hadden onlangs een baby shower met hem gevierd.
Waar is Syed?
Ze hadden die dag een vervroegd kerstuitje, in de bibliotheek van het Inland Regional Center, een verzamelgebouw met veel instellingen voor geestelijk gehandicapten. Syed kwam op sommigen wat nerveus over. Vlak voor een groepsfoto werd genomen verliet hij ineens het feest - volgens sommige collega's was er een woordenwisseling geweest. Waar is Syed?, vroegen sommigen. Het feestje ging door, zonder hem.
Syed kwam terug, zo'n twintig minuten later. Gemaskerd, met een kogelvrij vest en bewapend met een semiautomatisch geweer liep hij voor de tweede keer die dag het gebouw binnen. Naast hem liep zijn vrouw Tashfeen, met eenzelfde uitrusting.
Syed kende Tashfeen uit Saudi-Arabië, waar hij naartoe was geweest - waarschijnlijk voor een hadj, de pelgrimage naar Mekka die moslims eens in hun leven moeten ondernemen. Over haar is verder niet veel bekend, behalve dat ze een half jaar geleden moeder was geworden.
Ze hadden een missie, zou de politiechef van San Bernardino later zeggen. Ze liepen naar de bibliotheek en begonnen te schieten. Baccari was op de wc, waar hij net zijn handen wilde afdrogen toen de kogels door de muren vlogen en zijn gezicht werd geraakt door fragmenten van de versplinterde handdoekautomaat. Hij liet zich op de grond vallen en wachtte op de politie. In een paar minuten werden veertien personen gedood, zeventien raakten gewond.
Syed en Tashfeen liepen rustig naar de parkeerplaats en reden weg in hun zwarte GMC-terreinwagen. Vier minuten later was de eerste politieman ter plekke, een kwartier later werden de eerste gewonden naar buiten gebracht.
Een collega had Syed herkend, ondanks het masker, en vertelde het de politie. Rechercheurs vonden het adres in Redlands, en gingen erheen, voor onderzoek. Daar reed aan het begin van de middag ineens een zwarte terreinwagen de straat in, die snel doorreed toen hij de drukte bij het huis passeerde. Politiemannen zagen het, sprongen in hun auto's en zetten de achtervolging in.
Ook tientallen agenten die nog bij het Inland Regional Center waren sprongen in hun auto's, wat resulteerde een klassieke Amerikaanse achtervolgingsscène. De verdachte auto werd beschoten, de achterruit sneuvelde, en Syed en Tashfeen werden door meerdere kogels geraakt. Een van hen probeerde nog weg te komen, maar stierf op straat. De andere werd even later dood uit de auto getrokken.
Er rende iemand weg van de plek van de schietpartij. Onduidelijk is of hij ook uit de auto kwam. De politie ging achter hem aan, met bloedhonden de wijk in. Later die middag werd iemand gearresteerd, maar donderdagmiddag was nog steeds niet zeker of hij iets te maken had met de aanslag.
Die avond organiseerde de Raad voor Amerikaans-Islamitische Relaties een persconferentie. De daders waren moslims, dus dan moet je wel. Directeur Hussam Ayloush veroordeelde de daad, en Muzammil Siddiqi zei dat "ons geloof niets te maken heeft met dit soort gedrag". Farhan Khan, een zwager van Farook, was er ook. "Waarom zou hij zoiets doen? Ik heb absoluut geen idee. Ik ben zelf in schok."
Dit artikel is gebaseerd op artikelen uit The Los Angeles Times,The New York Times en op reportages van NBC news.