Straks bij ons: 'moedermelk' uit suikerbieten en darmbacteriën

In Amerika staan ze al in de rekken: blikken babymelkpoeder met 'HMO' op het etiket. HMO staat voor humane melk oligosachariden of moedermelksuikers. Ze hebben een Belgisch randje.

Wim Soetaert, professor industriële biotechnologie aan de Universiteit Gent, slaagde er enkele jaren geleden in om de unieke suikers uit menselijke moedermelk in zijn labo na te bootsen. Dat deed hij door darmbacteriën te modificeren, zodat ze in staat zijn om suikers uit bieten om te zetten. "Een beduidende stap vooruit", zegt de man.

Volgens hem dromen poedermelkproducenten al lang van een ontdekking als de zijne. "Moedermelksuikers dragen bij tot het afweersysteem van pasgeboren kinderen. Ze stimuleren de groei van goede darmbacteriën en kunnen zo leiden tot minder infecties en allergieën." Alleen: die suikers vond je tot voor kort alleen in menselijke moedermelk. "In de poeders die op basis van koemelk worden geproduceerd, zitten ze niet."

Soetaert benadrukt wel: borstvoeding geven aan een kind blijft het beste. "Het is niet de bedoeling dat vrouwen moedermelk voor de verrijkte poedermelk ruilen. Het poeder is bedoeld voor vrouwen die er om praktische reden niet in slagen borstvoeding te geven. Zij moeten een alternatief hebben dat het origineel zo goed als mogelijk benadert."

Betaalbaar

De moedermelksuikers zijn ontwikkeld bij Inbiose, een spin-offbedrijf van Soetaerts vakgroep aan de Universiteit Gent. Voor de productie op grote schaal sloot hij een samenwerking met de Amerikaanse multinational Dupont. Zij maken de suikers in poedervorm en verdelen ze aan de producenten van kunstvoeding. "In Amerika heeft marktleider Abbott zo al de eerste blikken met verrijkt babymelkpoeder in de rekken staan."

Volgens Soetaert is volgend jaar Europa, en dus ook België, aan de beurt. "Tenminste toch als de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) haar toelating geeft. In vergelijking met Amerika werkt die autoriteit uitzonderlijk traag." Volgens hem zal niet alleen Europees marktleider Nestlé zijn flesvoeding van een HMO-etiket voorzien, hij gelooft dat alle aanbieders heel snel zullen volgen. "Binnen vijf jaar zit mijn technologie in elke verpakking", maakt hij zich sterk. Voor de consument zal het babymelkpoeder betaalbaar blijven. "De prijs zal in het begin misschien een paar procenten hoger zijn dan de 10, 15 euro die je nu per blik betaalt."

"Een mooi staaltje van technisch vernuft", noemt 'topdokter' en neonatologe Linde Goossens (UZ Gent) het werk van Soetaert. De inspanningen om moedermelk zo goed als mogelijk na te maken, zijn volgens haar erg waardevol. "Moedermelk kent een heel complexe samenstelling, er zitten veel protectieve stoffen in. Een deel ervan zijn prebiotica: bestanddelen die de darmflora ten goede komen, en dus ook de gezondheid van het kind." De vraag naar waardige alternatieven is volgens haar groot. "Het geven van borstvoeding is in de praktijk voor veel vrouwen niet evident. Een paar maanden na de geboorte moeten ze alweer aan de slag, vaak fulltime. Afkolven op het werk is niet voor iedereen weggelegd."

Gouden standaard

Of de met Soetaerts suikers verrijkte poeders in de praktijk een groot verschil zullen maken, daarover is Goossens voorzichtig. Ze wijst erop dat er nu ook al zogenaamde prebiotische vezels aan kunstvoeding worden toegevoegd. "Ook al is er veel onderzoek naar gedaan, het is helemaal niet makkelijk om aan te tonen dat deze effectief de gezondheid van de baby significant bevorderen."

Zelfs bij borstvoeding is het moeilijk aan te tonen welke de voordelen in de preventie van allergieën zijn op lange termijn. "Het is belangrijk dat we klinische, gevalideerde studies naar beide soorten voedingen blijven doen." In tussentijd blijft moedermelk de gouden standaard. "Maar ik ben hoopvol dat we ooit een artificieel en gelijkwaardig alternatief vinden."