'Something is rotten in Denmark'
Tegen de verwachtingen in boekte de populistische Dansk Folkeparti (DF) winst bij de Deense parlementsverkiezingen. Bijna één op drie van de mensen in Kastrup, een kleine gemeente onder de rook van Kopenhagen, stemde DF. Maar niet iedereen geeft dat even graag toe.
In café Hanne in Kastrup is de buitenwereld geen graag geziene gast. Hij wordt vakkundig verstopt onder de gezellig roodwit geblokte tafelkleedjes, verdoezeld achter de vaasjes anjers. In café Hanne draaien ze schlagers in hun moerstaal - het lijken er de Deense jaren vijftig wel.
Behalve op de leestafel. Want daar liggen de kranten van vrijdag, de dag na de parlementsverkiezingen. Voorop de boulevardkrant grijnst Kristian Thulesen Dahl, zegevierend leider van de populistische Dansk Folkeparti de lezer toe.
Tegen de peilingen in haalden de populisten 37 van de 197 zetels. Daarmee streefden ze de conservatief-liberale partij Venstre voorbij als leider van het 'blauwe' blok. Toch wordt Venstre-voorman Lars Løkke Rasmussen waarschijnlijk premier, omdat Thulesen Dahl liever gedoogt en oppositie voert.
De sociaaldemocraten werden met 47 zetels de grootste, maar kunnen geen meerderheidscoalitie van gelijkgestemde partijen vormen. Een coalitie van sociaaldemocraten en DF is voor beide partijen ondenkbaar. Dus bood Helle Thorning-Schmidt, Denemarkens eerste vrouwelijke premier, haar ontslag aan.
Politieke correctheid
Bijna 30 procent van de mensen in Kastrup, waar de Öresundbrug naar Zweden begint (in een tv-serie bekend als The Bridge), stemde DF. Maar niet iedereen geeft dat even graag toe. "Dat heeft met die rare politieke correctheid in dit land te maken", zegt Peter Schulz (69), loodgieter in rust. "Maar ik heb op hem gestemd, dat mag je best weten."
Om uit te leggen waarom hij DF stemt, bladert Schultz verderop in de krant. Er staat iets over 5,5 miljoen vluchtelingen in Europa. "Dat is precies de bevolking van Denemarken - stel dat die allemaal hier komen? Dat kàn toch niet?"
Vorig jaar kwamen kregen 14.000 vluchtelingen asiel in Denemarken. Daarmee staan ze gecorrigeerd naar bevolkingsgrootte op plaats vijf in de EU. Het aantal is niets vergeleken de 88.000 die buurland Zweden opnam, ook een land met een bevolking kleiner dan 10 miljoen.
"Nu zijn de mensen banger voor de grens met Duitsland", zegt Knud (77), een veteraan bij de brandweer. "Via de Duitse grens komen al die oostelijke types binnen, Roemenen en zo. Ze bestelen je waar je bijstaat."
Angst? Als niet voor Roemenen dan wel voor moslims? Sommige inwoners van Kastrup refereren aan de schietpartijen in februari om het gevaar van de islam te benadrukken, maar bij de meeste meesten lijkt niet angst maar behoudzucht de drijfveer om conservatief te stemmen. Behoud-zucht is ook de saus die tijdens deze verkiezingsrace over het jargon van alle Deense partijen zat.
In Kastrup wonen veel ouderen. Sowieso zijn het de ouderen die een stempel op deze verkiezingen hebben gedrukt, constateren politicologen. De twee winnaars, DF en de sociaaldemocraten, deden dan ook beide veel beloften aan ouderen. Van de mensen die op DF stemden was 43 procent ouder dan 60.
"Denen hebben steeds meer moeite met het vinden van een huis", zegt Peter Schultz. "En asielzoekers krijgen binnen een week een woning. Dat klopt gewoon niet. Something is rotten in the state of Denmark... Hamlet zei het al en het zei het goed."