Team Trump: miljardairs, generaals en predikers
Exxon Mobil-CEO Rex Tillerson staat op een zucht van zijn nominatie als nieuwe minister van Buitenlandse Zaken. Met hem vervolledigt Donald Trump een regering vol miljardairs, ex-generaals, en aartsconservatieven. Achter dit ogenschijnlijke rariteitenkabinet zit een strategie om het Witte Huis te verzoenen met Republikeinse fracties in het Congres.
Met Tillerson zou Trump op Buitenlandse Zaken iemand benoemen zonder politieke voorgeschiedenis én een directe zakenpartner van Vladimir Poetin. Gekker kan het niet , net nu Trump een CIA-rapport betwist dat de Russen van inmenging in de verkiezingen beschuldigt en de VS de Russen nog steeds sancties opleggen omwille van de Krim.
Eerder benoemde Trump ook al als Nationaal Veiligheidsadviseur Michael Flynn, die ook al persoonlijke contacten had met Poetin. Beiden symboliseren ook de twee voornaamste bevolkingsgroepen waaruit Trump zijn kabinet samenstelt: miljardairs en ex-generaals. Ondervertegenwoordigd: vrouwen en minderheden.
Deze regering staat in schril contrast met Trumps verkiezingsretoriek, waarin hij de vele lageloonkiezers beloofde komaf te maken met 'special interests'. Tijdens speeches haalde Trump uit naar Goldman Sachs als symbool van een vervreemde elite, nu duiken ex-toplui van de investeringsbankier op in zijn kabinet.
Op Handel werd een durfkapitalist benoemd die ooit bedrijven sloot, werknemers ontsloeg en ze opnieuw inhuurde tegen hongerlonen. Op Arbeid komt iemand die minimumlonen een lachertje vindt. Het ordewoord van Trumps economische agenda is nu al duidelijk: belastingverlagingen voor de financiële top en grootschalige deregulering, een radicale versie van de trickle down economics waarmee Ronald Reagan in de jaren tachtig de groei wel aanzwengelde maar de kloof tussen arm en rijk vergrootte. De kans dat de miljardairs ook nu de grootste bonussen opstrijken is groot.
Deregulering in andere beleidsdomeinen dreigt met dit kabinet intussen te leiden tot een afbraak van de publieke diensten voor de bevolking. Op Onderwijs komt een conservatieve miljardair die publiek onderwijs wil afbouwen ten voordele van private scholen, het liefst met christelijke grondslag. Op Milieu komt een klimaatnegationist die uitstootregels wil versoepelen. Op Gezondheid komt een tegenstander van Obamacare die de historische zorgwet wil intrekken. Op Huizenbeleid komt een aartsconservatief chirurg en prediker die vindt dat woonsubsidiëring voor afhankelijkheid zorgt.
De benoeming van oud-generaals (Defensie, Binnenlandse Veiligheid, en de Nationaal Veiligheidsadviseur) voorspelt een veiligheidsbeleid met ijzeren hand. Op binnenlands vlak dreigt zich dat te keren tegen latino's zonder papieren, van wie Trump er miljoenen wil uitwijzen, en de Amerikaanse moslims. Op buitenlands vlak zullen ze toenadering zoeken tot Rusland maar zich forser opstellen tegenover Iran en China.
Deze regering lijkt irrationeel radicaal, maar er zit wel degelijk een strategie achter. Trump verzoent in dit kabinet zijn populistische antimigratie- en veiligheidsagenda met de zakenelite en ethisch-conservatieven van de Republikeinen in het Congres, met wie hij op aansturing van zijn machtige, diepchristelijke, vicepresident Mike Pence pacten heeft gesloten om ze (met een krappe meerderheid van twee zetels in de Senaat) te vriend te houden. Zoals The New Yorker opmerkte: "Deze deal hoeft niet expliciet te zijn om duidelijk te zijn. De Grand Old Party krijgt zijn wetgevende 'revolutie'. Trump mag zijn ondernemingen behouden en zichzelf verder verrijken."
Wie intussen, zoals vakbondsleider Chuck Jones uit Indiana, de economische beloftes van de president-elect in vraag begint te stellen, mag rekenen op een persoonlijke tweet van @RealDonaldTrump: "Spend more time working-less time talking", snauwde hij hem toe. Zijn nieuw kabinet en zijn kiezers weten waar ze aan toe zijn.