Ieper, heilige grond van de Britten
Histories pakt ook vanavond weer uit met een merkwaardige reportage. Wapenstilstand en de vele herdenkingen zijn nog maar net achter de rug of Canvas neemt ons mee naar de loopgraven en het front van 1914-1918. Drie donderdagen lang belichten de makers van De schaduw van de Groote Oorlog gebeurtenissen uit de Eerste Wereldoorlog en ontkrachten ze een aantal hardnekkige mythes daaromtrent. In de eerste aflevering staat de Britse kolonie in Ieper centraal.
Vanavond mag de Vlaamse productie 'Holy Ground, het Ieper van de Britten' de spits afbijten. Die documentaire vertelt het verhaal van de vele Britse frontsoldaten die zich na de Eerste Wereldoorlog in Ieper en omstreken vestigden. Holy Ground, zoals de Britten de West-Vlaamse stad Ieper noemen, werd een van de grootste slagvelden van de Grote Oorlog. Duizenden Britse soldaten verdedigden de stad gedurende vier jaar en er sneuvelden er ook veel. Alleen al in de omgeving van Ieper en Poperinge zijn er 137 Britse kerkhoven. Ieper werd één grote ruïne, voor de Britten was de grond van de stad heilig.
Vele van de Britse oud-strijders keerden na de Eerste Wereldoorlog vanuit Groot-Brittannië terug naar Ieper om de graven van hun makkers te onderhouden. Sommigen openden een winkeltje, anderen vonden hun roeping in het gidsen. Bijna allemaal trouwden ze met een Vlaamse vrouw. Ze stichtten een hechte Britse kolonie in Ieper. Opdat hun kinderen een Britse patriottische opvoeding zouden krijgen, zorgden ze voor eigen clubs, eigen sportverenigingen, een eigen anglicaanse kerk en zelfs een eigen school.
Toen de Duitsers in 1940 binnenvielen, deelde ook de Britse kolonie in de klappen. Het merendeel van de Britten sloeg op de vlucht naar thuisland Groot-Brittannië. Slechts een deel van hen kwam na de oorlog weer naar België. De vele begraafplaatsen werden voortaan onderhouden door Belgen die bijna allen Britse voorouders hebben. Histories praat met enkele oud-leerlingen van de British Memorial School over de tijd die ze er spendeerden. De meesten werden twee- of drietalig opgevoed. Het was vanwege die talenkennis dat de Britse inlichtingendiensten een beroep op hen deden. Zo werd een vrouw tijdens de Tweede Wereldoorlog naar België gestuurd om prins Karel naar Groot-Brittannië te kunnen overbrengen. Twee zusters spreken over de hachelijke omstandigheden waarin zij in Ieper leefden tijdens de Duitse bezetting. Nog een andere Ieperse Brit schopte het tot directeur van fotoagentschap Magnum in Parijs.
Volgende week worden in 'Het ontwaken van Hitler' een aantal mythes over de Führer ontkracht. De BBC-reportage gaat dieper in op Hitlers raadselachtige jeugd en zijn aversie tegen joden. En waar komen de geruchten over zijn seksuele geaardheid vandaan? Tussen 1914 en 1948 overleefde de Oostenrijkse korporaal de frontgevechten op de Killing Fields van de Westhoek maar na de Eerste Wereldoorlog ging het bergaf met hem. Hij kwam als zwerver terecht in Wenen. In die periode kwam ook Mein Kampf tot stand. De afsluiter van de reeks, 'De zwerver en de dictator', neemt als uitgangspunt Charlie Chaplins meesterwerk The Great Dictator. In die laatste reportage worden de overeenkomsten tussen de sjofele zwerver met de bolhoed en de leider van nazi-Duitsland uit de doeken gedaan.
Histories, Canvas 21.00