Rebellie binnen belastinginspectie
'Het enige wat ontbreekt voor een vermogensbelasting op de rijkste Belgen is politieke wil.' In een opmerkelijk opiniestuk gooien medewerkers van de FOD Financiën het heikele politieke thema van de tax shift terug op tafel.
Terwijl de regering zijn uiterste best doet om het debat over de tax shift de kiem te smoren, poken enkele medewerkers van de FOD Financiën de discussie weer op. Het is uitgerekend de administratie van minister Johan Van Overtveldt (N-VA), die eerder al een tax shift van tafel veegde.
In een opiniestuk in deze krant (p. 2) pleiten de medewerkers voor een vermogensbelasting op de 10 procent rijkste Belgen. Ze voeren aan dat die groep bij de accumulatie van hun kapitaal amper belastingen hebben betaald, onder meer door gunstige fiscale regimes. Vaak zijn de meest kapitaalkrachtigen ook zij die de achterpoortjes kunnen vinden. Daarvoor verwijzen ze naar Lux Leaks, waar enkele rijke Belgische families bij betrokken zijn. Volgens de 'dissidente fiscalisten' zouden ze via een vermogenswinstbelasting hun "achterstallige bijdrage" alsnog leveren.
De acht medewerkers, die lid zijn van de socialistische vakbond ACOD, kennen de materie van binnenuit, maar benaderen die ook via een duidelijke invalshoek. De vakbonden pleiten al langer expliciet voor een verschuiving van de lasten op arbeid naar kapitaal. Als de regering op hun eisen ingaat, kan dit de weg naar sociale vrede openen.
De publieke opinie hebben de vakbonden alvast mee. Uit een enquête die Knack en VTM lieten uitvoeren door iVox, blijkt dat bijna 85 procent van de Vlamingen voorstander is van een belasting op grote vermogens vanaf 1 miljoen euro. Over het vakbondsprotest lopen de meningen dan wel erg uiteen. Ongeveer 55 procent heeft er begrip voor, zo'n 42 procent helemaal niet.
Discussie gesloten
Binnen de regering wordt geagiteerd gereageerd, maar niemand wil er on the record iets over kwijt. Antwoorden op elk opiniestuk is voor hen tijdverlies, luidt het unisono. Maar vooral: de discussie is gesloten. Eerst moet er werk gemaakt worden van een lastenverlaging, dan pas kan er, binnen de regering, gesproken worden over een eventuele tax shift. Bovendien wordt benadrukt dat kapitaal en vermogen wel degelijk belast wordt.
Dat uitgerekend mensen van Financiën met deze oproep komen, is opmerkelijk. Zelf wil Van Overtveldt niet reageren, maar de topman van de FOD Financiën Hans D'Hondt ziet geen deontologische code gebroken. "Ambtenaren hebben het recht om vrijuit te spreken." Zelf wil hij geen stelling in nemen over de kwestie. "Als er een beslissing wordt genomen over een vermogenswinstbelasting zullen we die loyaal uitvoeren. Die is er niet, dus daar blijft het voor mij ook bij."
Het sluitstuk van het voorstel is een vermogenskadaster. Dat is een soort nationaal register waarin opgelijst staat hoe groot de bezittingen van elke burger zijn. Het is een spook dat telkens opduikt als het over vermogensbelasting gaat. Politiek is zoiets zo goed als onhaalbaar. Onder meer liberalen gruwen alleen bij het horen van het woord. Het recht op privacy wordt aangehaald als argument.
Technisch is zo'n vermogenskadaster door de digitalisering perfect mogelijk. Banken, verzekeringsmaatschappijen en andere financiële instellingen moeten dan wettelijk verplicht worden om hun databanken te labelen en te delen met de fiscus. Dat wordt wel een immense operatie, die veel tijd en geld zal opslokken. De vraag is of de kost daarvan op korte termijn zal opwegen tegen de extra inkomsten die gegenereerd worden.