'Enkel rijken kunnen zich nog energiezuinige woning permitteren'
Vanaf 2014 mag je geen huis meer bouwen zonder een systeem om groene energie op te wekken. Goed voor het milieu, slecht voor de doorsnee Vlaming. 'Enkel de rijken zullen zich nog een energiezuinige woning kunnen permitteren.'
De Vlaamse overheid wil tegen 2020 voor iedere Vlaming een energiezuinige woning. Ook de normen voor nieuwbouw worden strenger: na de hogere isolatienormen moet elke nieuwbouw vanaf 1 januari 2014 ook zelf hernieuwbare energie produceren.
Dat kan door zonnepanelen, een zonneboiler, warmtepomp of een ander groen systeem. Een meerkost van minstens 4.000 euro. Een broodnodige milieuvriendelijke investering die zich op termijn zeker terugbetaalt, zegt minister van Wonen en Energie Freya Van den Bossche (sp.a). Bovendien zegt Europa dat alle nieuwbouw tegen 2021 bijna energieneutraal moet zijn.
Maar economieprofessor Johan Albrecht (UGent en Itinera Instituut) waarschuwt voor discriminatie. "Iedereen is voor energiezuinige woningen, maar de maatregel is enkel een cadeau voor de rijken, de topverdieners. Zij die nog kunnen bouwen." Albrecht berekende dat een nieuwbouwwoning van 220.000 euro nog maar betaalbaar is voor een vijfde van alle huishoudens in ons land.
Door de stijgende energieprijzen en prijzen van de bouwgrond (van 25,63 euro per vierkante meter naar 164,5 euro op 20 jaar tijd), maar ook door strengere energie- en andere reguleringen (zie kader). De economieprofessor verwijst bijvoorbeeld naar de plannen voor nog strengere isolatienormen tegen 2020. "Om het gewilde energiepeil, E-peil 30 te halen, moet je toch een meerkost van 25.000 euro rekenen. Wat de nu al beperkte groep die nog kan bouwen wellicht nog met een derde zal verminderen. Bouwen wordt een activiteit van de allerhoogste inkomensklasse."
Het argument dat België toch stilaan volgebouwd is, gaat volgens Albrecht niet op. "Het probleem is: wie geen topverdiener is, belandt op de huur- of koopmarkt. Waar de prijzen stijgen door de grotere vraag. Er is aan aanbodtekort van zo'n 15.000 woningen in ons land."
Hij vervolgt: "De doorsnee bevolking moet het vooral stellen met energie-inefficiënte en -verspillende woningen. Akkoord, er zijn renovatiepremies. Maar je moet wel eerst een renovatiebudget op tafel kunnen leggen voor je geld kan terugtrekken. En vermits je al een hoge prijs moet neertellen voor de woning zelf, is dat vaak een probleem."
Kortom: de energiezuinige bouwmaatregelen schieten hun doel voorbij, zegt Albrecht. "De 20 procent met de hoogste inkomens bouwt lustig verder. En geniet van de energiezuinige facturen, terwijl de rest niets krijgt. Er is nood aan een geïntregreerd woonbeleid."