12 miljard euro voor 450 miljoen telefoonnummers

Het bod van 16 miljard dollar, waarvan 12 miljard dollar in aandelen, maakt van WhatsApp een van de duurste overnames ooit in de technologiesector. Met de aankoop wordt Facebook in een klap eigenaar van een berichtendienst die nu al maandelijks door 450 miljoen mensen wordt gebruikt om berichten, foto's en video's met elkaar uit te wisselen. Met 70 procent gebruikers die dagelijks actief zijn, heeft WhatsApp een van de meest actieve gebruikersgroepen ter wereld. Zelfs Facebook scoort met 61 procent iets minder goed. Bovendien geeft het beursgenoteerde bedrijf beleggers lik op stuk: jongeren lopen dan misschien wel weg van Facebook, de berichtendienst is bij hen dan weer ontzettend populair.

"Een overname, eventueel zelfs door Google, was een kwestie van tijd. Alleen is Facebook erop gebrand om de koning van de gebruikersaantallen te blijven en heeft het daar blijkbaar veel geld voor over", verklaart Rob Heyman, mediaonderzoeker en coauteur van het boek Facebook ziet alles, het monsterbod. "Het gaat waar de gebruikers zitten. Facebook was zelf de eerste die de mijlpaal van een miljard gebruikers bereikte en zoekt voortdurend spelers om zijn portefeuille gevoelig uit te breiden. Met een dagelijkse toename van een miljoen gebruikers kent WhatsApp een ongeziene exponentiële groei."

Ook Facebook-CEO Mark Zuckerberg gelooft in het groeipotentieel van zijn nieuwste overname. "WhatsApp is op weg om een miljard mensen met elkaar te verbinden. De diensten die zulke mijlpalen bereiken, zijn allemaal ontzettend waardevol", zegt hij in een bericht op zijn Facebookprofiel, terwijl hij zijn eigen bedrijf beloont met een schouderklopje.

Met een voortdurende toename van het aantal dagelijks verstuurde berichten vormt WhatsApp steeds meer een bedreiging voor voor het globale sms-verkeer. Daarmee wordt Facebook een partij waarmee traditionele telecomspelers rekening moeten houden. Elke dag versturen WhatsAppgebruikers 400 miljoen foto's en liefst 31 miljard berichten naar elkaar. Elk van die berichten is een sms-bericht minder waarvoor klassieke telefoonoperatoren geld kunnen vragen. "Doordat die gebruikers geen sms'en meer sturen omzeilt het de traditionele spelers en zet Facebook ontzettend veel druk op de telecomsector", zegt Heyman.

Advertenties

Opmerkelijk: WhatsApp heeft nooit zijn geld verdiend met advertenties. Het downloaden van de app is gratis en gebruikers mogen de dienst een jaar lang uitproberen. Wie daarna wil blijven sturen, betaalt 72 cent per jaar. De berichtendienst is advertentieloos en zal dat ook blijven, belooft de Oekraïense medeoprichter Jan Koum. "Je mag erop rekenen dat de communicatie tussen gebruikers absoluut niet verbroken zal worden door advertenties", legt hij uit in een blogpost. "Er zou van een overname geen sprake geweest zijn als we een compromis moesten sluiten over de basisbeginselen die ons bedrijf, onze visie en ons product altijd zullen blijven bepalen."

Geld verdienen met abonnementen is één ding, de data die WhatsApp herbergt zijn mogelijk veel waardevoller voor Facebook. De berichtendienst slaat namelijk het telefoonnummer en vaak ook de locatiegegevens van elk van zijn gebruikers op. Om gemakkelijk vrienden te vinden die ook WhatsApp gebruiken, scant het je contactenlijst en heeft het ook weet van telefoonnummers van mensen die de dienst helemaal niet gebruiken.

Wanneer al die informatie wordt gekoppeld aan Facebook, kan dat voor een ongemakkelijke privacycocktail zorgen. De sociaalnetwerksite heeft de laatste jaren immers ook een pak telefoonnummers vergaard, ook al besef je dat zelf niet. Facebook kwam ooit onder vuur te liggen omdat zijn mobiele app automatisch de telefoonnummers van je hele contactenlijst koppelde aan de namen van je Facebookvrienden.

"WhatsApp zelf maakt dan misschien de belofte om nooit advertenties te tonen, Facebook zou wel gebruik kunnen maken van die immense gebruikersgroep om relevante advertenties te tonen op zijn eigen site", denkt Heyman. "Het zou kunnen interpreteren waarover je met je vrienden praat in de berichtendienst en op basis daarvan advertenties tonen op Facebook zelf."

Mobiele toekomst

Met WhatsApp heeft Facebook alweer een bedrijf gekocht dat zichzelf heeft bewezen. Dat deed het eerder met de overname van de succesvolle fotoapp Instagram. Het prijskaartje van een miljard leek aanvankelijk ontzettend hoog, maar bleek achteraf een ontzettend slimme koop. Concurrent Google koopt op een veel regelmatigere basis start-ups over, voor de technologie of het personeel dat er werkt. "Voor Google blijft het prijskaartje zo een stuk goedkoper, maar Facebook haalt zo wel bedrijven en diensten binnen die zichzelf al bewezen. Het zijn geen onetrickpony's", legt Heyman uit. "Het bespaart hen tijd die ze anders in een start-up moeten steken waarvan de toekomst onzeker is."

Als Facebook wel start-ups koopt, doet het alvast weloverwogen aankopen. Nog eind vorig jaar nam Facebook bijna geruisloos het Israëlische Onavo over voor 120 miljoen dollar. Die dienst vermindert je dataverbruik drastisch met de hulp van compressietechnologie, wat op zijn beurt dan weer geld bespaart aan databundels of dure roamingkosten in het buitenland. Maar zo kan de sociaalnetwerksite in principe ook perfect weten welke apps je het meest gebruikt en naar wat je surft op internet.

"Vanuit die visie heeft Facebook er dus alle baat bij om overgenomen apps als Instagram en WhatsApp niet in een blauw Facebookkleedje te steken en ze zelfs zover mogelijk van de sociaalnetwerksite te houden. Ondertussen blijft het sociale netwerk wel op de hoogte van je surfgedrag en weet het perfect waarvoor het advertenties kan tonen."

Een ding heeft Facebook alvast goed begrepen: de wereld wordt steeds mobieler. Steeds meer gebruikers trekken weg van de Facebooksite zelf en zoeken hun toevlucht in mobiele apps op hun smartphone, die al dan niet eigendom zijn van de sociaalnetwerksite zelf. Het bedrijf draait er zijn hand niet voor om een aantal miljarden in de strijd te gooien om in de mobiele wereld van morgen het voortouw te nemen. Facebook beseft maar al te goed dat de toekomst bij apps als WhatsApp ligt.