'Als Grizabella verleg ik opnieuw mijn grenzen'
In Oostende is het dezer dagen niet alleen maar Theater aan Zee wat de klok slaat. Op elke straathoek in de buurt van het Kursaal kijkt een paar gele kattenogen je aan: de musical Cats is neergestreken in de badstad. Een van de vele troeven van deze Britse tourproductie is musicalster Joanna Ampil als Grizabella.
"Joanna wie?", horen we u zeggen. In de Britse en Filippijnse theater- en musicalscene is deze in Manilla geboren Londense echter een begrip. Ampil (38) kwam op haar zeventiende naar Londen om er de rol van Kim te spelen in Miss Saigon. Sindsdien rijgt ze de musicalhoofdrollen aan elkaar.
Met de rol van Grizabella de glamourkat in Cats zet ze een nieuwe stap in haar carrière. "Ik wil deze rol al sinds de jaren tachtig, toen ik als jonge tiener deze musical voor het eerst zag. Ik was meteen weg van de muziek, en dat is altijd zo gebleven. En het personage van de oude, verstoten Grizabella is voor veel mensen heel herkenbaar. Ik zie deze rol als een soort ode aan hen. Ook het louterende, catharsisaspect spreekt me aan."
Opstapje
Niet iedereen begrijpt Ampils keuze voor een reizende productie en een rol die toch veel minder prominent is dan pakweg Kim in Miss Saigon of de vrouwenrollen in Les Misérables die Ampil al op haar cv heeft staan. Kan zijn, maar Grizabella zingt wel 'Memory', een van de meest uitdagende nummers voor een musicalzangeres. Maar dat is niet de enige reden waarom Ampil de rol aanvaardde. "Ik zie Grizabella voor mij persoonlijk als een opstapje naar nieuwe ervaringen en een volgende fase in mijn professionele ontwikkeling. Kijk, ik wist dat ik kon zingen. Maar ik had nooit gedacht dat ik kon acteren, tot ik de rol van Kim kreeg in Miss Saigon. En ik had nooit gedacht dat ik kon dansen, tot nu. Voor deze rol moet ik dansen en daarmee verleg ik echt mijn grenzen."
Tand des tijds
"Bovendien is het de eerste keer dat ik niet gedurende de hele voorstelling in mijn rol moet blijven. Omdat Grizabella in heel wat scènes niet voorkomt, kun je backstage in die tijd andere dingen doen. Maar ik heb echt moeten leren om de rol los te laten en korte tijd later het droevige, tragische van Grizabella weer op te roepen."
Een derde groot verschil met eerdere rollen is het feit dat ze een dier moet spelen. "Die typische loom-elegante manier van bewegen, de katse maniertjes... Echt niet gemakkelijk."
Waarom is Cats een van die musicals die de tand des tijds met glans doorstaan, denkt Ampil? Ze aarzelt geen moment: "De schitterende muziek heeft daarin een groot aandeel, volgens mij. Andrew Lloyd Webber is een echt genie die een score heeft geschreven die met alle tijden en smaken meekan. Een tweede reden is de choreografie van Gillian Lynne, waarop je nooit uitgekeken raakt. Telkens opnieuw ontdek je nieuwe, grappige details en achter elke beweging, hoe klein ook, schuilt een betekenis."
Maar hoe groot de verdienste van het creatieve team ook moge zijn, er speelt meer mee. Waarom spreekt het boek Minoes van Annie M.G. Schmidt zo tot onze verbeelding en waarom hielden (en houden) zo veel mensen van de poezen-Kronkels van Simon Carmiggelt? Omdat mensen van katten houden en we in deze dieren onze eigen menselijke kantjes zien. "Oh zeker", bevestigt Ampil. "Katten zijn zo lief en bevallig, sexy en tegelijk gemeen. Echte diva's zijn het. (lacht) Zo herkenbaar."
Cats, Kursaal Oostende, nog tot en met 18 augustus 2013. Tickets: www.cats.be, www.sherpa.be of 070/22.56.00.
Sterk staaltje kattengezang
Cats gezien in Kursaal Oostende op woensdag 31 juli
Sommige musicals zijn niet kapot te krijgen en Cats is er zeker zo één. Ruim 32 jaar na de wereldpremière op West End doet een tourversie met een Britse topcast Oostende aan. Hoewel ook deze show niet perfect is, ben je wel geneigd dat zo te ervaren door het hoge zang-, dans- en acteerniveau. Met alle respect, maar wat een verschil met de gemiddelde Vlaamse musical.
Je moet het maar doen, met een musical uit 1981 jarenlang volle zalen trekken op West End en nu nog altijd succesvol touren. En dat met een productie gebaseerd op een verhaal dat eigenlijk nauwelijks een verhaal is. Cats was aanvankelijk niet meer dan een 'excuus' om het gedichtenboek Old Possum's Book of Practical Cats op muziek te kunnen zetten. Maar wat een schitterend excuus. Hoofdrolspeler is de onnavolgbare muziek van Andrew Lloyd Webber, die in deze musical moeiteloos overschakelt van het ene muziekgenre naar het andere. De constant doorlopende, tot in de details 'katse' choreografie volgt deze tempo- en sfeerwissels zoals een anticiperende dirigent een solist. Dit alles in combinatie met een sterke cast die kan zingen, acteren én dansen, leverde een sterk staaltje musical op.
Toch waren er enkele aspecten die eraan herinnerden dat deze musical uit een ander tijdperk stamt. De beenwarmers, de synthesizerklanken en de voor de huidige, snelle beeldcultuur wat lange instrumentale passages deden ons wat nostalgisch worden. Maar ach, zijn beenwarmers ondertussen niet weer in?
Mooi ook aan deze productie is dat er niet echt hoofdrollen zijn: alle personages zijn belangrijk. Joanne Ampil bracht een vooral in de laagte prachtig 'Memory', maar ook de andere katten produceerden stuk voor stuk wel eg aangenaam kattengezang.