Dom, dommer, Brad Pitt

In Burn after Reading, de burleske spionagekomedie van Ethan & Joel Coen, heeft Katie Cox (rol van Tilda Swinton) een relatie met politieman Harry (George Clooney). Het is een geheime verhouding, want Katie is getrouwd met geheim agent Osborne Cox (John Malkovich). Die krijgt echter te horen dat zijn Balkan-expertise niet meer gewenst is en begint dan als een (letterlijk en figuurlijk) razende zijn memoires te schrijven, met de bedoeling de vuile was van de CIA buiten te hangen.

Maar het schijfje, boordevol topsecretinformatie, raakt verloren en valt in handen van ene Linda (Frances McDormand) en haar collega Chad (Brad Pitt), die allebei in een fitnesscentrum werken. Die Chad heeft wel de looks om in zo'n fitnesscenter te werken, maar zijn herseninhoud is omgekeerd evenredig met zijn fysieke conditie. Hij stelt voor om uit te zoeken wie die CIA-memoires verloren heeft om dan de auteur van al die "highly classified shit" eens stevig te chanteren. De gevolgen zijn niet te overzien, maar wel zeer hilarisch.

Burn after Reading hoort thuis in het genre van de spionageparodie, maar het was een goed idee van de gebroeders Coen om dat milieu vol paranoia te combineren met een verhaal van seksuele escapades en overspelige relaties, waarin zowat iedereen elkaar bedriegt.

Bij de CIA, waar ze wanhopig proberen uit te vissen wat er nu eigenlijk aan de hand is, zegt iemand op een bepaald moment: "Het lijkt wel alsof iedereen met iedereen naar bed gaat!"

"Wat hebben we nu geleerd?", vraagt een onthutste CIA-baas zich op het einde van de film af. "Dit niet meer te doen", beantwoordt hij zijn eigen vraag, om er nog aan toe te voegen: "Maar we weten niet wat we gedaan hebben!"

Ethan & Joel Coen wisten dat duidelijk wél. Hun personages halen - uit woede, geilheid, hebzucht, dommigheid of desnoods een combinatie daarvan - allerlei dingen uit die ze beter niet hadden gedaan, komen daardoor in problematische situaties terecht en worden er vaak zeer zwaar voor gestraft.

Op basis van Burn after Reading zou men kunnen besluiten dat de Coen-brothers niet echt van mensen houden, maar ze wel grappig vinden. Dat leedvermaak, overgoten met een saus van gitzwarte humor, willen ze graag met de kijker delen.

En het is makkelijk om zich daarbij voor te stellen hoe zij zelf tijdens de opnamen grijnzend stonden toe te kijken en te genieten. (Jan T.)