Recordaantal faillissementen
Het afgelopen jaar was een rampjaar op het vlak van faillissementen. Het handelsinformatiekantoor Graydon telde 11.083 bedrijven die over de kop gingen. Dat zijn er nog eens 5 procent meer dan in 2011, dat ook al een recordjaar was.
Ook de maand december tekent voor een nieuw recordaantal faillissementen: er gingen 951 bedrijven over de kop, 7 meer dan vorig jaar. Tien van de twaalf maanden van dit jaar waren recordmaanden.
In 2012 overschreed het aantal faillissementen in Vlaanderen voor het eerst de symbolische drempel van 5.000. Op de laatste dag van het jaar komt Graydon uit op 5.411 faillissementen, of een stijging met 11,4 procent in vergelijking met 2011. Die sterke toename wijt Graydon aan het feit dat de Vlaamse economie nauwer aansluit op de globale economie, met onder meer havens en groothandelaars.
Afgelopen jaar moest 1 op de 82 actieve bedrijven de boeken neerleggen. Ter vergelijking: in 2007 was dat maar 1 per 108. Als gevolg van faillissementen kwamen dit jaar 22.008 arbeidsplaatsen op de helling te staan. Dat is het op twee na hoogste cijfer van de afgelopen tien jaar. 86,5 procent van het jobverlies door faillissementen vindt plaats bij kmo's, die in het algemeen instaan voor 99 procent van de faillissementen.
Over heel 2012 gingen 15 bedrijven failliet met meer dan 100 werknemers. Het is van 2003 geleden dat er zoveel zware faillissementen waren. Het grootste faillissement was dat van de badstoffenproducent JLF (het voormalige Santens) in Oudenaarde, eind mei: daar werkten 422 mensen. Bij Durobor uit Zinnik, dat in februari over de kop ging, kwamen 353 werknemers op straat te staan. Photohall Multimedia, dat op 7 december failliet ging, stelde 346 mensen tewerk.
Horeca en bouw
Naar sector bekeken is de balans weinig verrassend: opnieuw tekent de horeca voor het grootste aantal faillissementen. Eén op de vijf failliete ondernemingen was in 2012 een horecazaak: 2.033 gingen er failliet, of 1 per 28. Ook de kleinhandel scoort naar slechte gewoonte hoog, met 1.416 faillissementen, en in de bouw gingen 1.781 bedrijven failliet. Voor beide sectoren komt dit neer op 1 per 64 bedrijven dat de boeken moet neerleggen.
Het aantal oprichtingen ligt met ongeveer 73.500 ook een pak lager dan vorig jaar (-8,4 procent). Veel starters zijn allerhande adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer (1 op 20 oprichtingen), horecazaken en schoonheidssalons.
In de afgelopen jaren bleek al dat niet alle starters even duurzaam zijn. Tot juni 2010 stelde Graydon vast dat liefst 40 procent van de faillissementen bedrijven betrof die minder dan 5 jaar oud waren. Sinds 2011 neemt echter het aandeel van de oudere bedrijven in de totaalcijfers toe, en die trend zet dit jaar door. Dit jaar betreft nog 36,1 procent van de falingen jonge bedrijven.
Propere vereffening
Het totale aantal bedrijven dat de activiteiten stopzet (pensioneringen, 'propere' vereffeningen) neemt jaar na jaar toe. In 2006 waren dat er bijna 47.000, in 2010 ruim 62.000. Voor 2012 verwacht Graydon op basis van de cijfers tot eind november (al 56.000) opnieuw 5 procent meer stopzettingen dan in 2011. Hoewel in absolute getallen het netto-aantal ondernemingen verder stijgt, neemt verhoudingsgewijs het aantal stopzettingen sneller toe dan het aantal oprichtingen, besluit Graydon.
Het goede nieuws is dat zelfs in deze nieuwe crisistijd de meeste actieve bedrijven nog steeds robuust blijken. Ruim 75 procent van alle actieve ondernemingen zit stevig in het zadel, oordeelt Graydon, gebaseerd op een sterk eigen vermogen en een beperkte afhankelijkheid van externe schuldeisers.
Toch is er daarnaast een belangrijke groep die weliswaar de crisis van 2008 zonder al te grote problemen is doorgekomen, maar daarvoor wel de reserves heeft aangesproken en daardoor minder sterk staat om een bijkomende crisisperiode te verwerken.