Hoe schadelijk is Uplace?
Acht miljoen bezoekers per jaar, 25.000 auto's per dag. Uplace moet het grootste winkelcomplex worden van het land. Maar het departement Leefmilieu waarschuwt voor 'potentieel gevaarlijke effecten voor het milieu en de gezondheid'.
Flashback naar 2012. "Uplace zal niet voor bijkomende milieuhinder zorgen. Dat blijkt uit het milieu-effectenrappport (MER)", zegt milieuminister Joke Schauvliege (CD&V) als ze groen licht geeft voor de bouw van het winkelcentrum. Minister-president Kris Peeters (CD&V) verkondigt dat 40 procent van de bezoekers met het openbaar vervoer zal komen. Een verkeerssimulatie toont immers aan dat de verzadigde Brusselse Ring nog maar 60 procent van het verkeer naar Uplace kan opnemen.
Klopt niet, zeggen de experts van het departement Leefmilieu nu. De regering heeft namelijk een verkeersmodel gebruikt dat enkel rekening houdt met de capaciteit van de weg. Aangezien de Brusselse Ring nu al verzadigd is, zie je vrijwel geen verschil tussen de situatie mét en zonder Uplace. "Het verkeer van Uplace komt niet bovenop het aanwezige verkeer, maar verdringt het andere verkeer (...) wat zorgt voor een verbreding van de spits", aldus de experts.
Kobe Boussauw, post-doctoraal onderzoeker van het Instituut voor Duurzame Mobiliteit (UGent), ontwikkelde een eigen statistisch model. "Daaruit blijkt dat 94 procent van de Uplaceklanten met de auto zal komen. Ook als de bus en de nieuwe tramlijn van Jette naar Vilvoorde er zijn, is dat nog 85 procent. Dat is toch een heel ander resultaat dan in het MER-rapport."
En wat met het fijn stof? Het Toezicht Volksgezondheid heeft berekend dat het draagvlak van fijnstofconcentraties al is overschreden. De lucht in en om Machelen is dus al ongezond, met of zonder Uplace. "De komst van Uplace zal ervoor zorgen dat in één enkele straat één extra dag per jaar de toegelaten fijnstofnorm wordt overschreden", zei Schauvliege in 2012.
Officieel zouden de effecten op de lucht 'gering' tot 'matig negatief' zijn. Maar volgens de experts van Leefmilieu is dat een onderschatting. "Aangezien de impact op de luchtkwaliteit onderschat wordt, en de leefkwaliteit in het gebied al sterk onder druk staat, geeft het departement een ongunstig advies voor het toekennen van een milieuvergunning aan dit project."
Als het project toch vergund zou worden, dan pleit de administratie ervoor om de vergunning te koppelen aan een aantal voorwaarden. Ten eerste moet er een parkeerplan worden opgemaakt voor de volledige Uplacesite. Daarin moeten ook P&R-parkings (Park and Ride) worden opgenomen. Ten tweede moet er een vervoersplan komen. Dat moet de werknemers en bezoekers van Uplace zoveel mogelijk aanzetten om met de fiets of het openbaar vervoer te komen.