Overleeft Tsipras?

#ThisIsACoup - dit is een staatsgreep - is op sociale media wereldwijd de meest gedeelde omschrijving van het akkoord van Griekenland met de schuldeisers. Een politiek signaal aan de leiders van de eurozone dat ze met een democratisch probleem zitten. De kritiek is vooral gericht tegen de privatisering van 50 miljard euro aan overheidsbezittingen die de Griekse regering moet doorvoeren om aanspraak te maken op 82 miljard euro financiële steun.

Ook Grieks premier Alexis Tsipras ligt onder vuur. Deze ochtend wacht hem tijdens een fractiebijeenkomst van Syriza een interne revolte. Enkele kopstukken keerden zich al tegen hem, onder wie parlementsvoorzitter Zoe Konstantopoulou. "Onze regering wordt gechanteerd. De kredietverleners draaiden de nee van het referendum om in een ja", zei ze. Minister van Arbeid Panos Skourletis noemde het akkoord "niet levensvatbaar" en voorspelde "nieuwe verkiezingen". Ook de kleine rechtse coalitiepartner ANEL van defensieminister Panos Kammenos is tegen.

De belaagde premier beweert dat hij geen andere keuze kreeg om een grexit te voorkomen. Veel tijd om brokken te lijmen heeft Tsipras niet. Morgen moet hij een parlementaire meerderheid (151 op 300 zetels) vinden om het akkoord goed te keuren, een eis van de eurogroep. Toch verwachten commentatoren dat het hervormingsplan een meerderheid haalt. Ondanks de mogelijke tegenstemmen in zijn Syriza-fractie en van ANEL krijgt hij steun van drie oppositiepartijen: het conservatieve Nieuwe Democratie (76 zetels), het links-liberale To Potami (17 zetels) en het socialistische Pasok (13 zetels).

Gedoogsteun

Daarmee zijn de problemen nog lang niet voorbij. "Omdat het kabinet woensdag zijn parlementaire meerderheid kan verliezen, is een regeringsherschikking waarschijnlijk", zegt politiek analist Yannis Koutsomitis. "Het alternatief is een minderheidsregering die gedoogsteun krijgt van de oppositie, of een nieuwe linkse coalitie waarin bijvoorbeeld To Potami en Pasok hun intrede doen." Vervroegde verkiezingen worden uitgesloten, omdat ze opnieuw instabiliteit en onzekerheid zouden veroorzaken.

Of Tsipras premier wil blijven, is nog onduidelijk. "Of hij aanblijft, hangt nu af van het draagvlak binnen Syriza, en of hij eventueel bereid is premier te blijven in samenwerking met de oppositie", zegt commentator Nick Malkoutzis van de krant Ekathimerini. Hij ziet evenwel meer argumenten voor Tsipras' aanblijven dan voor een vertrek.

"Het is vooral een kwestie van politieke verantwoordelijkheid", stelt Malkoutzis. "Tsipras tekende dit akkoord en moet het nu ook maar uitvoeren. Beter hij dan een technocraat die geen electoraal mandaat heeft, zoals we meemaakten in 2011. Hij blijft van de verkozenen ook de enige in ons land die over zoveel politiek kapitaal beschikt, al zal dat afnemen nu veel van zijn aanhangers ontgoocheld reageren. Tegelijk hoor je ook veel mensen die blij zijn dat hij ons in de eurozone heeft gehouden."

Malkoutzis vindt ook dat Tsipras iets goed te maken heeft voor de chaos waarin hij het land heeft gestort. "Hij slaapwandelde tegen een muur. Pas nu ontwaakt hij in de realiteit. Ik hoop dat hij er bij Europa op aandringt dat nieuwe financiering eerst wordt gebruikt om de groeiende sociale ongelijkheid aan te pakken, want onze recessie dreigt ongeacht het akkoord op korte termijn nog erger te worden en zal het vertrouwen in de politiek verder ondermijnen." Ook in Europa heeft Tsipras volgens Malkoutzis nog een nuttige rol te spelen. "Als hij de voorbije weken de Europeanen één dienst heeft bewezen, dan wel dat hij heeft aangetoond dat de eurozone zelf ook met diepe problemen kampt."

Lange termijn

De vrees bestaat dat het akkoord daar een bewijs van is. "Dit is niet de memo waarmee we de onmiddellijke problemen kunnen aanpakken. Het zijn allemaal hervormingen voor de lange termijn. We hebben drastische investeringen nodig in jobcreatie, en snel. Anders zitten we binnen enkele maanden weer in dezelfde positie."

► 4-7