Straatje zonder einde

Weinig series slagen erin de kijkers zo te verdelen als The Leftovers. De ene helft omarmt het mysterie, de andere helft haakt juist om die reden af. Begrijpelijk, want The Leftovers is mede bedacht door Damon Lindelof, het brein achter de grootste mindfuck die ooit op tv is uitgezonden: Lost. In die serie moesten overlevenden van een vliegtuigcrash de raadselen van een magisch eiland doorgronden. Ook schreef Lindelof mee aan de sciencefictionfilm Prometheus, de Alien-prequel die ook de kritiek kreeg meer vragen op te roepen dan te beantwoorden.

The Leftovers volgt de inwoners van het fictieve stadje Mapleton, die hun leven moeten oppakken nadat 2 procent van de wereldbevolking tijdens 'The Sudden Departure' spontaan is verdwenen. Centraal staan de verwarde politiechef Kevin Garvey (Justin Theroux), zijn vrouw Laurie (Amy Brenneman), die zich bij een kettingrokende sekte voegt, en hun ontspoorde kinderen Jill en Tommy. De serie is gebaseerd op het gelijk-namige boek van Tom Perrotta.

Intern conflict

De verfilmingen van Perrotta's eerdere boeken Little Children en Election werden goed ontvangen. En ook de tv-versie van The Leftovers kreeg lovende kritieken in de Amerikaanse pers. Vreemd maar boeiend, was het oordeel. Dat betekent meteen ook dat velen de serie zullen haten, net zoals bij Damon Lindelofs eerdere werk.

Lost raakte in zes seizoenen steeds verder de weg kwijt. Er kwamen zo veel mysteries bij dat zelfs de makers niet meer leken te weten wat het eiland precies was en wat de overlevenden daar deden. Op YouTube staan talloze filmpjes van fans die woedend opsommen met welke vragen ze nog zitten. Het einde van de serie wordt een van de slechtste in de tv-geschiedenis genoemd; fans foeterden dat ze zes jaar van hun leven hadden verspild.

Is The Leftovers gedoemd dezelfde kant op te gaan? Ja en nee. Het goede nieuws is dat de serie een boek volgt, met een heldere structuur, die bij Lost vaak ontbrak. Wat bij The Leftovers verder opvalt, is de gelaagdheid van de karakters en hun interne strijd: Kevin vecht tegen zijn visioenen, Laurie probeert zich te onttrekken aan de maatschappij, Jill worstelt met de zin van haar bestaan en Tommy twijfelt aan de goeroe die hij helpt.

Maar wie hoopt op een bevredigend slot van The Leftovers is alvast gewaarschuwd. Ook het boek van Perrotta geeft geen antwoord op de vraag: wat gebeurde er op 14 oktober? De schrijver liet zich voor de 'Departure' inspireren door het concept van de rapture (opname), waarin Jezus Christus - volgens sommige interpretaties - vlak voor het einde der tijden alle mensen die in hem geloven in één keer naar de hemel haalt. Maar waarom bleken veel vertrokkenen in The Leftovers niet godvrezend te zijn? Sterker, het waren vaak niet eens brave burgers. De selectie lijkt willekeurig. Explain that.

Geen kopie van het boek

The Leftovers gaat meer over wat een onverklaarbaar drama met de psyche van de mens doet. In een interview met mediasite Indiewire noemde Perrotta de verdwenen vlucht MH370 als voorbeeld. In de weken na de ramp werden allerlei theorieën bedacht. "CNN hield er maar niet over op, ze bleven journalisten en experts vragen om er een nieuwe draai aan te geven." Maar toen er geen duidelijkheid kwam, werd het stil. In The Leftovers zijn ze dat punt al ver voorbij. Er is drie jaar later nog steeds geen verklaring, dus de inwoners van Mapleton proberen het drama te vergeten en door te gaan met hun leven.

De serie kan nog een andere weg inslaan dan het boek, zeggen Lindelof en Perrotta, die ook actief bij de tv-versie is betrokken. Het boek is na 355 pagina's al uit, terwijl de serie tientallen afleveringen de aandacht moet vasthouden.

In het eerste seizoen is al op een aantal punten flink afgeweken van het boek. Zo is Kevin Garvey in het boek niet de politiechef, maar de burgemeester. Lindelof, misschien met het trauma van Lost in zijn achterhoofd, wil nog geen enkele afloop uitsluiten. "Ik kan niet met zekerheid zeggen dat we niet gaan vertellen wat de 'Departure' was."

The Leftovers, vanavond om 22.00 uur op Canvas