Kritiek en ongemak bij Duits rechts na nederlaag Merkel
'We moeten het vertrouwen terugwinnen. Ik in de eerste plaats.' Zo reageert Angela Merkel op de zware verkiezingsnederlaag in thuisstaat Mecklenburg-Voorpommeren. Bij zusterpartij CSU hebben ze stilaan hun twijfels.
"Dit was niet zomaar een onbeduidende regionale verkiezing. Dit was een verkiezing over Merkel en haar politiek. Een storm van protest heeft haar partij, de CDU, weggeveegd. (...) Een debacle voor de kanselier. Deze verkiezing vond bijna plaats in haar salon. Een klap in het gezicht als deze komt nog harder aan in je eigen huis." Der Spiegel, Duitslands invloedrijkste weekblad, was gisterochtend genadeloos voor Angela Merkel, na de nederlaag van zondag. Een beetje overdreven zelfs. Want hoewel er waarheid zit in hun analyse, was Mecklenburg-Voorpommeren geen echt CDU-bastion en het is dat ook nooit geweest.
Maar toch. Aan haar gezicht te zien, beseft ook Merkel stilaan hoe laat het is. "Ik ben erg ontevreden over het resultaat", reageerde ze vanuit China, waar ze de G20 bijwoont. "Uiteraard heeft dit te maken met de vluchtelingenkwestie. Maar toch geloof ik dat de beslissingen juist waren en dat we ze moeten voortzetten. Iedereen moet nu nadenken over wat we moeten doen om het vertrouwen terug te winnen. Ikzelf uiteraard in de eerste plaats. Het integratiethema en de uitwijzing van migranten zonder verblijfsrecht gaan een belangrijke rol spelen."
Rechtse koortsopstoten
Merkwaardig genoeg blijft het binnen de partij van de bondskanselier oorverdovend stil. Bij zusterpartij CSU daarentegen ligt dat sinds zondag helemaal anders. Er klonk voordien al wat kritiek op de lijn-Merkel. Nu is het een spervuur.
Vreemd is dit niet. Noch de stilte binnen de eigen partij: alle mogelijke rivalen werden door 'das Mädchen' al lang geleden geëlimineerd. Noch de storm van protest binnen de CSU: die ziet een forse concurrent opduiken.
De Beierse zusterpartij diende altijd als ventiel voor Duitslands meest rechtse koortsopstoten. Ze was daarmee de 'Duitse uitzondering': omwille van het verleden kon het land zich geen ultranationalistische, rechtse partij veroorloven. Door het hardnekkig volharden in haar vluchtelingenbeleid heeft Angela Merkel die eerste wet van de Duitse politiek met de voeten getreden. Ze heeft namelijk zo'n partij - Alternative für Deutschland (AfD) - de kans gegeven om fors wortel te schieten, rechts van de CSU.
Die CSU voelt zich daar stilaan bijzonder ongemakkelijk bij. Indien Merkel haar politiek niet bijstuurt, dreigt ze een tweede wet van de Duitse politiek met voeten te treden: de noodzaak van een eensgezinde rechterzijde.
Het einde van de unie CDU-CSU zou inderdaad pas een echte kans betekenen voor AfD. Zover is het echter nog niet. Volgens Bild denkt Horst Seehofer, minister-president van Beieren en CSU-voorzitter, nog niet aan een einde van de band met de partij van de kanselier. Hij wil zich wel meer en beter gaan profileren als 'sterke man' en tegenpool van Merkel.