Direct naar artikelinhoud

Aids-drama in Oost-Europa

In een jaar tijd is het aantal Oost-Europeanen dat besmet is met HIV verdubbeld. Dat zei de Belgische directeur van het Aidsprogramma van de Verenigde Naties Peter Piot gisteren in Berlijn tijdens de presentatie van de jaarlijkse aids-cijfers.

Berlijn / Eigen berichtgeving

Jan de Zutter

Vandaag zijn er in Oost-Europa 700.000 mensen besmet met HIV, tegen 420.000 vorig jaar. Dat staat te lezen in de Aids Epidemic Update: December 2000, die gisteren in Berlijn werd voorgesteld door het Aidsprogramma van de Verenigde Naties (Unaids) en de Wereldgezondheidsorganisatie.

Volgens dr. Peter Piot, directeur van Unaids, moet de strijd tegen het virus het afleggen tegen de socio-economische situatie in de Russische federatie, die resulteert in drugsmisbruik en commerciële seks. Volgens Piot is de situatie vooral dramatisch in Rusland, waar het aantal nieuwe infecties hoger is dan alle infecties die genoteerd werden sinds het opduiken van de epidemie in dat land. Eind 1999 waren er naar schatting 130.000 HIV-geïnfecteerden in Rusland; tegen het eind van dit jaar zullen dat er 300.000 zijn. De eerste Russische HIV-epidemie bij intraveneuze drugsgebruikers werd in 1996 opgemerkt in de havenstad Kaliningrad. In slechts vier jaar tijd verspreidde de epidemie zich over dertig Russische steden. In de loop van 1999-2000 braken aids-epidemies uit in steden als Moskou, St.-Petersburg en Irkutsk. Vandaag zijn 82 van de 89 regio's van de Russische Federatie getroffen door aids.

De epidemie doet zich vandaag nagenoeg uitsluitend voor bij intraveneuze drugsgebruikers in Rusland. Als er snel ingegrepen wordt, kan de epidemie daarom nog beperkt gehouden worden. Maar mocht het virus zijn weg voortzetten in een tweede golf, via seksueel contact, dan zijn de gevolgen niet meer te overzien. Nochtans is er ook goed nieuws, want in de regio worden er door de overheden steeds meer inspanningen gedaan om de bevolking te informeren over het virus.

Tijdens het afgelopen jaar werden wereldwijd 5,3 miljoen mensen geïnfecteerd met HIV. Dat brengt het totale aantal geïnfecteerden op 36,1 miljoen, tegenover 34,3 miljoen vorig jaar. Sinds de epidemie een aanvang nam in de jaren tachtig zijn al 21 miljoen mensen gestorven aan aids.

De impact van de epidemie verschilt erg naargelang het werelddeel. Oost-Azië en de eilanden in de Stille Oceaan houden de epidemie onder controle, met zo'n 130.000 nieuw geïnfecteerden afgelopen jaar. Het totale aantal besmette personen bedraagt er 640.000 of 0,07 procent van de volwassen bevolking. In Zuid- en Zuidoost-Azië is het percentage geïnfecteerden hoger, namelijk 0,56 procent. Afgelopen jaar raakten daar 700.000 volwassenen besmet, onder wie 450.000 mannen. Tegen het einde van het jaar zullen er in die regio 5,8 miljoen HIV-geïnfecteerden leven.

In Latijns-Amerika en de Caraïben is de situatie complex. HIV wordt er vooral verspreid door heteroseksueel en homoseksueel contact en intraveneus drugsgebruik. Afgelopen jaar werden er zo'n 150.000 nieuwe infecties gerapporteerd. Vandaag leven er 1,5 miljoen mensen met HIV of aids tegenover 1,3 miljoen vorig jaar.

In het rijkere Westen hebben de preventiecampagnes zich gestabiliseerd. Naar schatting 30.000 mensen raakten het afgelopen jaar geïnfecteerd in Europa, zo'n 45.000 in Noord-Amerika. Het merendeel van de nieuwe slachtoffers zijn intraveneuze drugsgebruikers. Volgens Piot zijn er ook aanwijzingen dat safe sex in homomilieus aan het tanen is, wat resulteert in een stijging van het aantal infecties bij homoseksuele mannen.

Het thema voor de Wereldaidsdag van dit jaar, volgende vrijdag, luidt: 'Mannen maken het verschil.' De campagne wijst op de enorme mogelijkheden die mannen hebben om de besmetting tegen te gaan en om zorg te dragen voor geïnfecteerde of door aids verweesde familieleden. Het virus besmet zowel mannen als vrouwen, maar het gedrag van mannen, vaak beïnvloed door culturele overtuigingen over mannelijkheid, maken hen de grootste slachtoffers van het virus. In de loop van 2000 werden 2,5 miljoen mannen tussen 15 en 49 besmet. Het gedrag van mannen draagt ook bij tot het aantal infecties bij vrouwen, die vaak minder mogelijkheden hebben om te bepalen waar, wanneer en hoe ze seksuele omgang hebben met een partner.

Aids

Nieuw rapport over dodelijke virusziekte