Miljardenclaim tegen Spotify
Spotify wordt aangeklaagd omdat het de muziek van onder meer Neil Young, The Black Keys en The Doors onrechtmatig zou aanbieden. Wixen, de uitgever die de componisten vertegenwoordigt, eist daarom 1,3 miljard euro van Spotify. 'De auteurs komen altijd als laatste aan bod.'
Voor wie wou weten hoeveel een muzieknummer schrijven waard is op een streamingplatform heeft dankzij de rechtszaak tegen Spotify nu een antwoord: 150.000 dollar, of 125.000 euro. Dat eist alvast Wixen, een Amerikaanse muziekuitgever die componisten als Neil Young, Tom Petty, Kim Gordon en Dan Auerbach (The Black Keys) vertegenwoordigt. Volgens Wixen streamt Spotify iets meer dan 10.784 nummers van auteurs uit zijn catalogus zonder dat het daar een licentie voor heeft.
Het lijkt wat vreemd, dat Spotify nummers zou streamen waar het geen licentie voor heeft. Want heeft het streamingplatform geen grote deals gesloten met alle grote platenlabels en betaalt het die geen miljoenen euro's in ruil om hun muziek te mogen aanbieden? Ja, alleen zijn daar niet alle rechten mee afgedekt.
"Je hebt twee soorten rechten", zegt Stefaan Moriau, directeur van de muziekuitgeverij CTM Entertainment Belgium en voorzitter van de Belgische muziekuitgevers (BMPA). "Je hebt de rechten op de opnames, en die liggen bij de uitvoerende artiesten en de labels. Daarnaast heb je de auteursrechten van de componisten die de nummers geschreven hebben en van de uitgevers, die die rechten beheren."
Het conflict tussen Wixen en Spotify draait rond die auteursrechten. En het is geen unicum: in het verleden werd het streamingplatform al verschillende keren aangeklaagd omdat het de auteurs niet of onvoldoende betaalde. Vorig jaar regelde Spotify nog een zaak in der minne door 43 miljoen dollar uit te trekken om songschrijvers te betalen voor hun werk. Onvoldoende, vonden vele componisten en schrijvers toen al.
Op de rug
Wixen voert de druk nu op door Spotify opnieuw voor de rechtbank te dagen met een miljardenclaim. "Spotify heeft een miljardenbusiness uitgebouwd op de rug van componisten en muziekuitgevers", luidt het in de aanklacht. "We willen eerlijk behandeld worden", voegde Randall Wixen, de oprichter van de muziekuitgever, eraan toe. "We vragen dat onze auteurs op een redelijke manier gecompenseerd worden met een minuscuul deeltje van Spotify's inkomsten."
Het is een verzuchting die de Belgische muziekuitgevers herkennen. "Het is typisch dat men overeenkomsten sluit met labels (die ook aandeelhouder zijn van Spotify, JDB),maar dat men dan vergeet de auteursrechten te regelen", zegt Stefaan Moriau. "Auteurs en componisten komen altijd als laatste aan bod, wanneer het gros van de koek al verdeeld is", zegt ook Carine Libert, directeur Juridische en Internationale Zaken bij Sabam.
Ook bij Sabam hebben ze ervaring in moeilijke gesprekken met Spotify. "Sabam heeft met Spotify een overeenkomst over ons repertoire voor België, maar er is geen pan-Europese overeenkomst", zegt Libert. "Technisch is het niet zo simpel en vooral arbeidsintensief om alle gestreamde nummers te identificeren." Dat betekent dus dat auteurs die door Sabam vertegenwoordigd worden, geen cent zien als hun nummer in pakweg Duitsland gestreamd wordt.
Als auteur zou je kunnen beslissen om je muziek van Spotify te halen, maar dat ligt niet voor de hand. "Sommige leden vragen ons dat, maar de meeste auteurs zouden het niet appreciëren als wij dat van Spotify zouden eisen", zegt Libert. "Spotify betekent immers ook publiciteit en kan voor extra verkoop bij concerten zorgen. Daarom gaan we altijd tot het uiterste om via onderhandelingen tot een overeenkomst te komen."
Al zou het de auteurs ook helpen als er wat meer duidelijkheid zou zijn. "Online is het echt een kluwen om uit te maken wie welke auteursrechten beheert", zegt Stefaan Moriau. Vroeger waren alle muziekuitgevers aangesloten bij beheersvennootschappen als Sabam, die dan op hun beurt overeenkomsten sloten. Maar nadat Europa besliste dat er online meer concurrentie moet komen bij het beheer van auteursrechten, hebben veel muziekuitgevers hun rechten uit die vennootschappen teruggetrokken.
"Dan moet je maar zien te achterhalen wie de rechten beheert", zegt Moriau. "Een nummer als 'Uptown Funk' heeft elf auteurs en evenveel uitgevers. Met al die verschillende partijen kun je moeilijk een blok vormen in de onderhandelingen met een platform als Spotify, terwijl de handvol majors wel sterk staan."
Spotify reageerde nog niet op de klacht van Wixen. De zaak komt wel op een slecht moment: het platform wil dit voorjaar naar de beurs trekken. Beleggers zijn door de band niet zo tuk om te investeren in bedrijven waar miljardenclaims boven het hoofd hangen.