Grieken buigen
De Griekse premier Tsipras stond gisteravond onder zware druk van zijn Europese collega's om op de valreep een faillissement van zijn land af te wenden. Nieuwe voorstellen van Athene om het pensioen- en btw-stelsel te hervormen, vielen alvast in goede aarde bij de geldschieters van Griekenland.
Uit het vertrouwelijke 11 pagina's tellende plan van Tsipras blijkt dat hij toegeeft aan de eis van de crediteuren om volgend jaar 1,8 miljard euro te bezuinigen op de pensioenen. Tot nog toe wenste Athene niet verder te gaan dan een besparing van 71 miljoen. Verder verhoogt Tsipras de btw-opbrengst met 1,36 miljard en accepteert hij de begrotingsdiscipline waarom de eurolanden en het IMF vroegen tot en met 2018.
"Eindelijk heeft de Griekse regering haar verantwoordelijkheid genomen. Deze plannen zijn preciezer en steviger dan alle voorgaande. Dit opent de weg naar een akkoord op korte termijn", zei de Franse premier Hollande bij aankomst in Brussel voor de speciale top van de euroleiders. Bondskanselier Merkel was terughoudender. Zij wacht de doorrekening van de Griekse voorstellen af. Donderdag en vrijdag zijn de leiders opnieuw in Brussel, dan zou het akkoord met Athene moeten worden afgekaart.
De Eurotop gisteren van de premiers en de daaraan voorafgaande vergadering van de Eurogroep (ministers van Financiën van de eurozone) werd als cruciaal gezien om een grexit (vertrek van Griekenland uit de euro) te voorkomen. Afgelopen ontmoetingen van de financiënministers leiden tot niets, behalve harde woorden voor de Griekse collega Varoufakis.
Ondanks een geïrriteerde start van de Eurogroep - Athene had een verkeerde versie van de plannen opgestuurd - sloot voorzitter Dijsselbloem die af met een opvallend positieve toon. Hij sprak over een "breed en omvattend" Grieks plan. "Een stap in de goede richting. Dit biedt de kans om later deze week een akkoord te bereiken", zei Dijsselbloem. Europees commissaris Moscovici (Economische en Financiële Zaken) noemde het een "solide basis".
De komende dagen zal de trojka (Europese Commissie, ECB, IMF) samen met Griekse regeringsvertegenwoordigers alle onderdelen doorlopen. Als ze niet hard genoeg blijken, moet Athene alternatieve bezuinigingen en hervormingen opstellen. Uiterlijk donderdagmiddag komen de financiënministers opnieuw bijeen om een advies aan de regeringsleiders op te stellen die 's avonds het politieke oordeel vellen of Griekenland in de eurozone kan blijven.
Bij een akkoord ontvangt Athene de nog resterende 7,2 miljard euro van twee eerdere noodleningen (totaal 240 miljard) die het in 2010 en 2012 ontving van de eurolanden en het IMF. Ook krijgt het mogelijk 10,8 miljard die al was gereserveerd voor de Griekse banken. Zonder deze 18 miljard kan Athene de komende maanden niet voldoen aan zijn aflossingsverplichtingen aan de ECB en het IMF en wacht een bankroet.
De ommezwaai van Tsipras bij de pensioenhervorming is opmerkelijk. Hij leek onwrikbaar daarop te bezuinigen ('rode lijn'), mede omdat hij anders een verkiezingsbelofte zou breken. De kans is groot dat het Griekse parlement - dat een eventueel akkoord moet goedkeuren - hier dwars gaat liggen. Ook het toegeven aan de geëiste begrotingsdiscipline de komende jaren zal moeilijk verteerbaar zijn. De eurolanden zijn bereid bij een akkoord de looptijd van de leningen verder te verlengen, waardoor de schuldverplichtingen voor Athene dalen.