'Er is controle op palliatieve sedatie nodig'

Bij palliatieve sedatie wordt het lijden van een ongeneeslijk zieke patiënt met pijnbestrijding verlicht, maar is er geen actieve levensbeëindiging. Soms wordt sedatie ook toegepast om de dood te versnellen, en wordt de grens met euthanasie wel erg dun. Dinsdag berichtte De Standaardover een geval van euthanasie waarbij de patiënt geen inspraak kreeg, en een tweede arts vooraf zijn toestemming niet had gegeven. Het dossier werd door de federale euthanasiecommissie onder de loep genomen, maar die verwees het niet door naar het parket.

"De patiënt was niet op de hoogte, dus we kunnen sowieso niet spreken over euthanasie", zegt Wim Distelmans, professor palliatieve geneeskunde aan de VUB en voorzitter van de commissie. "De arts moest beslissen in een noodsituatie en heeft beslist het leven van die persoon te beëindigen. Dat is een praktijk die dagelijks gebeurt."

Volgens Distelmans wordt dat door sommigen als palliatieve sedatie omschreven. "De arts heeft foutief gedacht dat het om euthanasie ging en dat hij dat moest registreren. Als hij niets had opgestuurd, zoals alle anderen, dan had de commissie niets geweten."

Daarmee wil Distelmans niet zeggen dat palliatieve sedaties niet geëvalueerd moeten worden. "Ik pleit er al jaren voor om die ook te registreren. Palliatieve sedatie komt immers minstens vier keer zo veel voor als euthanasie." Begin 2018 start Distelmans in het UZ Brussel met de formele registratie van alle palliatieve sedaties, na een pilootproject de afgelopen maanden, waarvan de resultaten nog niet bekend zijn. "We vragen de artsen onder meer waarom ze de sedatie al dan niet besproken hebben met de patiënt, en of de familie geïnformeerd werd. Op die manier hopen we meer bewustzijn te creëren bij de artsen."

Evaluatie

Een goede zaak, meent Jean-Jacques De Gucht (Open Vld). "In bepaalde ziekenhuizen waar geen euthanasie wordt toegepast, wordt palliatieve sedatie als alternatief aangeboden. Dat is geen probleem als iemand daar vrijwillig voor kiest, maar op dit moment weten we niet of patiënten hun toestemming geven voor sedatie." Uit onderzoek blijkt dat in zo'n 70 procent van de palliatieve sedaties de patiënt geen inspraak heeft.

Ook Karin Jiroflée (sp.a) is voorstander van registratie. "Palliatieve sedatie wordt toegepast om, met de dood in zicht, de pijn te bestrijden. Dat is volkomen gewettigd, maar soms wordt sedatie ook toegepast om de dood te bespoedigen, en dat is een ander verhaal. Je zou kunnen vermoeden dat artsen sneller voor palliatieve sedatie kiezen dan voor euthanasie. Dan moeten ze al die administratie niet doen. Daarom moeten we registreren, zodat we daar een duidelijk zicht op krijgen."

CD&V ziet geen oplossing in registratie zoals die vandaag bij euthanasie gebeurt. "We willen palliatieve sedatie wel meenemen in de evaluatie van de euthanasiewet, maar registratie lijkt mij niet de beste oplossing", zegt Els Van Hoof (CD&V). Vandaag verloopt de registratie van euthanasie al ondermaats, stelt ze. "Een derde van de euthanasiegevallen wordt niet gerapporteerd." Van Hoof wil een globale evaluatie van de euthanasiewet, inclusief de werking van de commissie. "We willen de wet niet terugdraaien, maar verbeteren."