Nespresso door Warhol-bril
Zeefdrukken gemaakt van koffie in plaats van inkt: Andy Warhol had het kunnen bedenken, maar het idee is ontsproten aan het brein van zijn Gentse adept Egon Van Herreweghe. Hij geeft een eigentijdse draai aan popart.
Dertienmaal blikt George Clooney onversaagd in de lens, het hoofd licht voorover gebogen, de mondhoeken in een mild monkellachje opgetrokken, het haar gekamd met een perfecte scheiding. Het is een iconisch beeld uit de publiciteitscampagnes voor het Zwitserse koffiemerk Nespresso waarin Clooney al een dozijn jaar figureert. Dat beeld heeft de Gentse kunstenaar Egon Van Herreweghe laten zeefdrukken met in plaats van inkt zowaar koffie van - what else? - Nespresso. "Een voor elke smaak, maar de decafeïnévariëteiten heb ik laten vallen omdat dat geen echte koffie is", grijnst hij. "Net als de lungo's, want een lungo valt niet te verzoenen met het principe van een espresso." De zeefdrukken verschillen licht in kleur, als is het onderscheid soms heel subtiel. Ze zijn genoemd naar de naam van de gebruikte koffie: George (Indriya), George (Ristretto), George (Bukeela), enzovoort.
Van Herreweghe is een jonge dertiger uit Gent die opgeleid is als fotograaf maar zelf fotograferen doet hij amper. Bestaande foto's manipuleren des te meer. Dat leidt tot nieuwe foto's, maar ook tot driedimensionale beelden. In zijn expo Who Else?in de Hopstreet Gallery prijkt naast de zeefdrukken ook een levensgroot beeld van de slapende Andy Warhol, geïnspireerd door de beroemde portretfoto van Helmut Newton.
Op een dag toog Van Herreweghe naar de Nespresso-winkel in Gent en kocht van elke koffiesmaak twintig capsules. "De koffie hebben we ingekookt tot een concentraat. Daar is vervolgens een transparant bindmiddel aan toegevoegd. Ook als je op de klassieke manier zeefdrukt, heb je zo'n middel nodig en het heeft geen enkele invloed op hoe het beeld eruitziet." Zonder voorkennis zie je geen verschil tussen de Clooneys en klassieke zeefdrukken.
In wezen is Van Herreweghe een conceptuele kunstenaar die de praktische uitwerking zoveel mogelijk aan vaklui overlaat. Het beeld van Warhol lijkt een brok brons die aan de natuur is blootgesteld, maar is een combinatie van een sofa, schoenen, een geboetseerd hoofd en veel piepschuim. Het is bedacht door de kunstenaar, maar uitgewerkt door Brent Redant die, hoewel niet de auteur, het werk toch heeft mogen signeren. Van Herreweghe heeft ook koekjes laten bakken om het logo van Nespresso - twee hooggehakte vrouwenschoenen die samen een N vormen - te reproduceren. "Waarom zou ik leren bakken als ik kan kiezen uit zoveel goede patissiers? Ik vind het veel leuker om te genieten van hun metier dan weken zelf te sukkelen. Idem voor het zeefdrukken."
Vierkant
Van Herreweghe doet geen moeite om de invloed van Warhol te verbergen. Integendeel. "De logica van Warhol is dat als je vaak dezelfde foto van iemand herhaalt, bijvoorbeeld Marilyn Monroe, je uiteindelijk alleen nog de contouren van de haarlijn nodig hebt om te weten dat zij het is. Zo schuif je van een beeld op naar een logo. Diezelfde logica lees ik in de Nespresso-publiciteit."
Dat de zeefdrukken een vierkante vorm hebben, ligt ook aan Warhol. "Ik heb een hekel aan dat formaat. Ik heb niets vierkants in huis. Maar vierkant was hét Warhol-formaat bij uitstek voor zijn Marilyn-zeefdrukken en die hebben me voor deze expo het sterkst geïnspireerd. Vandaar. Het gaat niet over mijn smaak, die is niet relevant." Onwaarschijnlijk, toch? "Als het gaat om de esthetiek van een beeld: echt niet. Maar conceptueel is het natuurlijk wel mijn 'smaak'."
De spraakwaterval is niet te stuiten. "Ik vind het vreemd dat er uitentreuren op die oerromantische nagel wordt geklopt: een kunstenaar moet in zijn eentje werken, lijden, zijn oor afsnijden en pas dan kom je tot Echte Kunst. Ik hou meer van kunstenaars die niet verstoppen dat ze medewerkers hebben. Wat krijg je vandaag nog gedaan in je eentje?"
Van Herreweghe werkt dan wel met anderen samen, een studio heeft hij niet, want hij kan nog lang niet van zijn kunst leven. Hij vindt dat geeneens erg, omdat het zijn vrijheid vergroot. "Ik ben niet afhankelijk van wat ik eventueel met kunst verdien", glimlacht hij. Na ons gesprek spoedt hij zich naar Gent om "tot middernacht cappuccino's te serveren." Wedden dat het Warhol een goedkeurende knor zou ontlokken?
Who Else? loopt van 13/1 tot 3/3 in de Hopstreet Gallery, Brussel. hopstreet.be