Is vogelgriep besmettelijk voor de mens? 5 vragen en antwoorden over de vogelvariant
1. Wat is de vogelgriep?
De vogelgriep wordt veroorzaakt door een influenza A-virus, dat behoort tot dezelfde groep als de griepvirussen bij de mens. De ziekte is zeer besmettelijk voor pluimveesoorten en kan erg gemakkelijk muteren. Daardoor blijven er steeds andere varianten ontstaan. De variant die de afgelopen weken onder andere in Hongarije, Duitsland, Polen en Nederland uitbrak, is het besmettelijke H5N8-vogelgriepvirus.
De ernst van de symptomen is afhankelijk van de aard van het virus, de leeftijd van het getroffen dier en de eventuele combinatie met andere infecties. Enkele typische ziektekenmerken bij de getroffen vogels zijn ademhalingsproblemen, tranende ogen, een daling in de legproductie, diarree en een gezwollen kop. Dieren die besmet zijn met de minst gevaarlijke variant sterven gemiddeld slechts in 3 procent van de gevallen. Bij besmetting met een zogenoemd hoog pathogeen virus - oftewel een erg gevaarlijke variant - is het risico op overlijden voor de dieren aanzienlijk.
2. Is de vogelgriep besmettelijk voor de mens?
Het vogelgroepvirus kan zich van kip op mens verspreiden, maar dat gebeurt niet zo vaak. Besmetting van mens op mens is bovendien zeer onwaarschijnlijk. Besmetting vindt vooral plaats via de ontlasting van pluimvee dat besmet is. Het zijn dus vooral pluimveehouders die met het virus worden geconfronteerd.
De meeste vogelgriepinfecties zijn bovendien niet zo gevaarlijk voor de mens. Het virus veroorzaakt bij ons over het algemeen enkel algemene griepverschijnselen zoals keelpijn, hoofdpijn, hoesten of koorts. Daarnaast kunnen patiënten ook last krijgen van een oogontsteking. De symptomen houden meestal zeker 5 dagen aan.
Een tijdje geleden ontstond er nochtans wel paniek over de zogenoemde H5N1-variant. In 1997 overleden in Hongkong namelijk voor het eerste 6 mensen aan het vogelgriepvirus.Dat was voor alle duidelijkheid een andere variant van het virus dan diegene die nu in onze buurlanden circuleert. Experten vreesden toen dat het virus zou gaan muteren tot een nieuw virus, dat wel dodelijk is voor de mens. Dat kan bijvoorbeeld als een patiënt die besmet is met de griep tegelijkertijd besmet geraakt met een vogelvariant. Dan kunnen beide varianten erfelijke informatie uitwisselen en zou er een wereldwijde pandemie, of dodelijke epidemie kunnen ontstaan. Zover is het echter nog nooit gekomen.
3. Bestaat er een geneesmiddel voor de mens tegen de vogelgriep?
Op dit moment bestaat er geen geneesmiddel dat de ziekte meteen onschadelijk kan maken, maar er zijn wel zogenaamde anti-virale middelen die de verspreiding van het virus in het lichaam voorkomen en zo de infectie inperken. De bekendste is Tamiflu. Het geneesmiddel verlicht bovendien de symptomen.
Daarnaast raden experten aan dat mensen die in contact komen met besmette dieren zich ook laten vaccineren met het gewone griepvaccin. Die beschermt niet tegen de vogelgriep, maar vermijdt dat er vermenging tussen de twee virussen optreedt waardoor het virus zou gaan muteren (zie vraag 2).
4. Moeten we ons zorgen maken over besmet vlees of besmette eieren?
Eieren of vlees van zieke kippen of ander gevogelte kan zonder problemen worden opgegeten. Het virus kan via de voedingsmiddelen namelijk niet worden doorgegeven aan de mens. Dat gebeurt immers enkel door contact met besmette ontlasting van de kippen of restanten ervan. Wel wordt aangeraden om het kippenvlees altijd goed te bakken of koken totdat het helemaal gaar is. Zo vermijdt u besmetting met salmonella of andere bacteriën.
5. Moet ik als particulier ook mijn kippen binnenhouden?
Voor pluimveehouders is het verplicht om hun dieren op te hokken, maar ook particulieren worden sterk aangeraden hun gevogelte binnen te voederen en weg te houden van wilde vogels. Momenteel gaat het in ons land enkel om een voorzorgsmaatregel, aangezien er nog geen enkel geval van vogelgriep is vastgesteld.